Jacco van Maldegem is nu een jaar fractieleider van D66 in de gemeenteraad. Nu staat de ambtenaar van het ministerie van financiën aan de vooravond van wellicht het belangrijkste debat binnen diezelfde raad met als inzet ‘hoe komt de gemeente uit de rode cijfers?’

Ter tafel ligt de zogenoemde Kadernota waarin B&W onder aanvoering van wethouder Jan-Willem Rouwendal (financiën) schetsen hoe zij besparingen van 2,6 tot 2,8 miljoen euro per jaar in de periode 2020 – 2023 vorm willen geven. In 2023 zou de gemeente dan weer een sluitende begroting moeten hebben.

Volgens Van Maldegem zit de coalitie van VVD, CDA, PvdA en ChristenUnie-SGP echter op het verkeerde spoor. Hij heeft een tegenbegroting gemaakt waardoor niet alleen het financiële leed van de gemeente wordt opgelost, maar er zelfs extra uitgaven – voor cultuur bijvoorbeeld – mogelijk zijn. Sterker nog: lastenverzwaringen voor de burger geschrapt kunnen worden en er blijft geld over (circa 1 miljoen euro per jaar).

,,De bottom line van de problemen is de jeugdzorg. Een groei in de kosten van 21 procent per jaar is heel veel geld. Over de oorzaken van die groei weten we gewoon weinig. Maar het drijft wel een wig in de hele begroting’’, aldus Van Maldegem.

,,Bij de formatie van deze coalitie heeft men al niet ingegrepen in de jeugdzorg. Nu wordt gekort op heel veel kleine posten maar dat levert weinig op en is wel heel schadelijk. Daarnaast wordt er heel veel uit de financiële reserves gehaald: 14,5 miljoen euro.’’

,,De coalitie grijpt gewoon niet genoeg in en maakt de verkeerde keuzes. Het weer wekelijks ophalen van afval bijvoorbeeld. Afvalbakken die nog niet eens voor één derde vol zitten. Maar het kost wel bijna een miljoen euro in twee jaar.’’

,,Er wordt geld uitgegeven dat er niet is. De eis dat de gemeente minstens dertig procent van de rekeningen zelf moet kunnen betalen (solvabiliteit) – een teken van gezonde financiën – laat de coalitie links liggen.’’

,,Tegelijk doet de coalitie net of het geld uit de verkoop van aandelen in Eneco al binnen is. Dat geld wordt gebruikt om lopende uitgaven te dekken. Terwijl er nog geen aandeel verkocht is. En de lasten voor de burger worden verhoogd. Met 1 miljoen euro in 2022. Hogere leges, rioolrechten, hondenbelasting.’’

Volgens Van Maldegem moet je deze cocktail van maatregelen niet willen. Moet er écht gekozen worden. En dat doet hij in zijn tegenbegroting. Zo kan de gemeente snijden bij de inhuur van externe expertise. Dat levert zo een miljoen euro per jaar op. Alle subsidies zouden met vijf procent verlaagd kunnen worden. De loon- en prijsbijstelling kan beperkt worden. Beide maatregelen samen leveren ook weer een miljoen op.

Bij de uitgaven jeugdzorg zou het budget gemaximeerd kunnen worden om zo aanbieders van zorg te dwingen hun kosten te verlagen. Zeg maar een soort efficiëntiekorting. Opbrengst: bijna een miljoen euro. Dat stijgt naar 1,5 miljoen met nog een paar andere ingrepen in de jeugdzorg. Het stoppen met de wekelijks vuilophaal levert geld op (dik vier ton).

Van Maldegem: ,,De gemeente leeft gewoon op te grote voet. Dat daar niets aan gedaan wordt komt door de tegenstellingen tussen de coalitiepartijen. Die houden elkaar in een wurggreep. Zo wil de PvdA niet ingrijpen binnen het sociaal domein, de VVD niet bij het afval. En niemand wil bewegen voordat de ander beweegt.’’

,,Elk jaar een overschot hebben op de begroting is mogelijk met mijn voorstellen. Ondanks alle financiële risico’s. Jan-Willem Rouwendal is als wethouder ook het slachtoffer. Hij is, denk ik, niet tevreden. Is zich rotgeschrokken van de financiële toestand. In de kern zou ook hij een betere begroting willen.’’

,,Nu rollen ze maar door. De VVD stelde in het verkiezingsprogramma nog dat het afgelopen moest zijn met het interen op de financiële reserves van de gemeente. Dat gebeurt nog steeds. Het CDA beloofde geen lastenverhoging voor burgers en bedrijven. Bezuinigingen zijn nu lastenverhogingen geworden.’’

,,Er ligt gewoon geen gezonde analyse onder de begroting. Ik ben ook reuze benieuwd wat de provincie als financieel toezichthouder van de gemeente, hiervan vindt. Er ligt een brief dat de gemeente in 2023 een sluitende begroting moet hebben.’’

,,Sinds de Kadernota werd opgesteld is er al weer een nieuwe tegenvaller van 1 miljoen euro. Er moet dus geen 2,8 maar 3,8 miljoen bezuinigd gaan worden. Dit jaar wilde de coalitie niet bezuinigen. Nu moet dat toch voor een bedrag van 2,6 miljoen euro. Dat is niet te vinden dus schuift het probleem door in de reserves en de cijfers voor de komende jaren.’’

Het debat in de gemeenteraad over de Kadernota loopt twee dagen. Vanavond de eerste termijn van de fracties. Morgenavond het antwoord van Jan-Willem Rouwendal en de afhandeling.