(Fractievoorzitter Frank Rozenberg van GBLV/Gemeentebelangen werpt exclusief voor Vlietnieuws in een drieluik een blik op de toestand van de gemeentefinanciën in Leidschendam-Voorburg waar de financiële tekorten oplopen. Vandaag deel 1 met een algemene inleiding: De gemeentefinanciën)

De tekorten in de gemeente lopen volgens de laatste informatie steeds verder op. In 2021 wordt een tekort verwacht van 5,9 miljoen euro en ook in de jaren daarna blijft de gemeente rode cijfers schrijven. De regels rond het gemeentelijk huishoudboekje zijn helder: de gemeente moet een sluitende begroting hebben. Dit betekent dat inkomsten en uitgaven structureel met elkaar in evenwicht moeten zijn. Structureel houdt in dat tekorten niet jaar in jaar uit door een greep in de gemeentelijke spaarpot kunnen worden gedekt.

Op het eerste gezicht klinkt het raar dat de tekorten oplopen, terwijl de gemeente net 140 miljoen euro aan Eneco-geld heeft ontvangen. Het verschil zit er in dat het Eneco-geld niet structureel is (we krijgen als gemeente helaas niet elk jaar 140 miljoen van Eneco), maar incidenteel: het is eenmalig en daarna houdt het op.

Bij het ontbreken van een sluitende begroting dreigt preventief toezicht door de provincie Zuid-Holland. Dit betekent dat de gemeente financieel onder curatele wordt gesteld door de provincie. Nut en noodzaak van uitgaven worden dan kritisch door de provincie bekeken en waar nodig geblokkeerd. Tegelijkertijd bestaat de kans dat de provincie aanstuurt op het vergroten van de inkomsten van de gemeente door het verhogen van de OZB (onroerendzaak belasting). Alle reden dus om een voorzichtig en gedegen financieel beleid te voeren.

Voor de beheersing van de gemeentelijke financiën is er de zogenoemde planning- en controlcyclus: van financiële kaders naar begroting (planning), naar tussentijdse rapportages en jaarrekening (control). Zo’n cyclus duurt drie jaar. Als voorbeeld: er wordt in 2020 gepland voor de uitvoering in 2021, de uitvoering is 2021 en de jaarrekening over 2021 wordt in 2022 opgesteld.

De uitgaven van de gemeente worden verder verdeeld over beleidsthema’s die worden geclusterd in programma’s. De burgemeester en de wethouders hebben die beleidsthema’s in hun portefeuille en weten vanuit de begroting wat ze per beleidsthema mogen uitgeven in een jaar.

Bij de financiële kaders en de begroting is de gemeenteraad aan zet. De raad maakt de integrale afweging in welke vorm de inkomsten van de gemeente binnenkomen en hoe de uitgaven over de beleidsthema’s worden verdeeld. Integraal betekent dat alle aspecten van het gemeentelijk beleid worden meegewogen. Stel dat we 1000 euro te besteden hebben, dan bepaalt de gemeenteraad dus hoeveel euro’s naar veiligheid gaan, naar straatverlichting, naar maatschappelijke voorzieningen, naar cultuur, naar wegonderhoud, naar sport etcetera.

Morgen in deel 2 van dit drieluik worden de gemeentefinanciën vergeleken met de financiële situatie in een gezin: hoe ga je om met zakgeld.