Eindelijk is het contract tussen de gemeente en de bouwer van het Kulturhus in Stompwijk op 6 april 2017 tekenden, openbaar. En dat terwijl de gemeenteraad al op 12 mei tot openbaarmaking besloot. De tijd van geheimzinnig doen, afhouden en vertragen is voorbij.

En wat leert het contract ons? Dat de gemeente begin 2018 de bouwer SSB duidelijk had moeten maken dat zij zelf op moesten draaien voor de gevolgen van kostenstijgingen in de bouw. En dat, als SSB dat niet kon, het contract tussentijds zou worden beëindigd wegens tekortkomingen die niet binnen een redelijke termijn te herstellen waren.

De gemeente deed dat echter niet. In plaats van SSB aan het getekende contract te houden stopte de gemeente zelf extra geld in het project. Veel hielp dat niet, zoals we nu weten. SSB ging begin 2019 failliet terwijl het Kulturhus nog niet af was.

Noodgrepen, gefinancierd door de gemeente en Panta Rhei (bestuurder van de Maerten van de Veldeschool, eigenaar van de grond en het pand) moesten eraan te pas komen om het geheel in de zomer van 2019 af te maken. De rekening van oorspronkelijk 2,46 miljoen euro staat inmiddels op 4,25 miljoen euro. En kan nog verder stijgen.

Het feit dat de gemeente begin 2018 extra geld in het project stak was niet de enige misstap. Er werd ook nog eens dik 120.000 euro aan SSB betaald nadat de bouwer claimde dat men een btw-teruggave van de belastingdienst niet snel genoeg kreeg.

Die 120.000 euro waren nota bene de slotbetaling: geld waar SSB pas recht op had als een maand nadat het project was voltooid, uit controle was gebleken dat ook echt alles in orde was. Hoe ‘verward’, om het mild uit te drukken, kun je zijn om dat te doen?

Duidelijk is dat de gemeente er alles aan gelegen was het Kulturhus te bouwen. Daarin ging het college van B&W zo ver dat men weigerde in te zien dat men een grote fout had begaan door met SSB in zee te gaan.

SSB, een bedrijf dat een paar weken voor het contract werd gesloten pas werd opgericht. Alleen voor de bouw van het Kulturhus. Een bedrijf zonder personeel of kapitaal, eigendom van twee andere b.v.’s. Een onderneming bovendien die niet voldeed aan de eerder door de gemeente zelf gestelde criteria. En een bedrijf dat gekozen werd zonder openbare aanbesteding.

Rond de jaarwisseling 2017-2018 zat SSB al in geldproblemen. Doch op het Raadhuis deed men alsof de neus bloedde. Terwijl men begin 2018 nog gewoon van het contract af had gekund. Er was toen nog geen half miljoen aan het Kulturhus besteed: 20 procent van de contractsom. De onderaannemers die SSB nodig had om de bouw überhaupt te kunnen realiseren, hadden toen nog niet eens contracten met SSB gesloten.

Maar nee, de gemeente ging stug door, blind en doof voor alle waarschuwingen. En toen dat eind 2018, begin 2019 niet meer kon ging men over tot geheime beraden zonder notulen in een poging zich uit de nesten te werken.

Het waren de onderaannemers die niet meer door SSB werden betaald en de puinhoop op de bouwplaats elke dag meemaakten, die uiteindelijk de koe de bel aan bonden. Beslag op de rekeningen van SSB en de gemeente legden om deze partijen tot handelen te dwingen.

Dat ‘handelen’ werd het faillissement van SSB. De gemeente gooide er nog een paar ton tegenaan en deed alsof er niets aan de hand was. Het Kulturhus kon in gebruik genomen worden. Waarschuwingen dat het niet brand veilig was, werden in de wind geslagen. De schone schijn moest worden opgehouden.

Het resultaat? De gemeente heeft nog een claim op de failliete boedel van SSB liggen van 120.000 tot 300.000 euro. Die kan worden afgeschreven want SSB heeft tien euro in kas, en er liggen claims van meer dan een half miljoen euro bij de curator.

De rekening voor de gemeente wordt dus nog hoger dan de 4,25 miljoen die er al voor staat. Een stuk duurder dan begin 2018 het contract ontbinden en de destijds in het project gestoken 0,5 miljoen euro te moeten afboeken.

Waarom dat niet gebeurde? Wellicht vanwege een in het geopenbaarde contract zwart gemaakte paragraaf over de netto prijs die de gemeente bij tussentijdse beëindiging van het contract had moeten betalen: minimaal 6,5 miljoen euro. Ex btw wel te verstaan.

Maar ja, wie is er nu zo dom om in een contract zo’n bepaling op te nemen: 6,5 miljoen netto betalen voor een project dat voor 2,46 miljoen in de boeken staat. Je zou bijna zeggen: dat kunnen alleen mensen zijn die van dit soort dingen geen verstand hebben. Lieden die dit soort contracten helemaal niet moeten afsluiten.

Het is allemaal het zoveelste bewijs dat de relatie tussen gemeente en bouwers/ontwikkelaars geen gezonde is. Wat voorbeelden: Schouten Bouw, Schakenbosch, Klein Plaspoelpolder/Borghese. Steeds dezelfde problemen en de lokale politiek leert er niets van. Niet op het Raadhuis noch in de gemeenteraad.

Er werd onder het vorige college van B&W eens een enquête door de gemeenteraad gehouden naar de financiën bij het bouwproject Duivenvoordecorridor. Met name om tekorten die in de verre toekomst wel eens zouden kunnen gaan ontstaan.

Na afloop werden er mooie afspraken gemaakt om het in de toekomst allemaal anders en vooral beter te gaan doen. Het zou raadzaam zijn die nog maar eens af te stoffen. En er meteen een nieuwe enquête tegen aan te gooien. Dit maal bij een écht probleem. Lees het Kulturhus.