Voor de gemeenteraadsverkiezing van maart 2018 verklaarde GroenLinks een coalitie met VVD en CDA uit te sluiten. Op 5 september 2020 trad de partij desondanks toe tot een bondgenootschap met die twee partijen alsmede PvdA en ChristenUnie-SGP.

Fractieleider Jeroen van Rossum gaf destijds aan dat de coalitie zo niet verder kon. De meerderheid bedroeg één zetel en die was te wankel gebleken tijdens het debat over bouw op landgoed Schakenbosch, in juli van dat jaar.

In dat debat stemden GBLV, D66, GroenLinks, geholpen door VVD’er Arnold Brans, een voorstel van B&W voor die bouw, weg. Met name het ontbreken van 30 procent sociale woningbouw was het voornaamste struikelblok naast ontbrekende milieuonderzoeken, te weinig burgerparticipatie, te veel woningen (meer dan 325) en te breedschalige bouw (ook op plekken waar geen bebouwing stond).

Bij de toetreding tot de coalitie maakte GroenLinks geen hard punt van Schakenbosch noch de 30 procent sociale woningbouw. Wel wat betreft een nieuwe Vlietbrug in Leidschendam. Die kwam er dus mede daardoor niet.

Op 1 september gaf de voor Schakenbosch verantwoordelijke wethouder Jan-Willem Rouwendal in een brief – gedurende de zomermaanden vorm gegeven door GroenLinks-gemeenteraadslid Floor Kist – aan de gemeenteraad al aan dat hij grote problemen had met de wensen van de gemeenteraad. Hij ging wel wat proberen maar tussen de regels door viel te lezen dat het zó in elk geval niet ging. Een week later gingen alle fracties met die insteek akkoord.

Toch verklaarde Van Rossum op 30 december nog manmoedig dat hij ervan uitging dat de wensen van de raadsmeerderheid keurig werden uitgevoerd. Hij deed dat op een moment dat hij kon weten dat wethouder Rouwendal met een nieuw voorstel kwam waardoor de wensen van de raadsmeerderheid niet werden gerealiseerd. Een voorstel dat bovendien middels een allonge (bijlage) tussen hem en de ontwikkelaar schriftelijk werd bekrachtigd.

Op 12 januari lag Rouwendals voorstel er. Eén dag later tekende hij allonge met de ontwikkelaar.

Dinsdagavond vergaderde de gemeenteraad opnieuw over Schakenbosch. GBLV en D66 kwamen met een motie van treurnis jegens B&W vanwege het negeren van de wensen van een raadsmeerderheid. Van Rossum was er als de kippen bij dat als ‘weinig volwassen’ te bestempelen waarbij hij en passant de opvattingen van GBLV en D66 inzake ‘betrouwbaar en helder besturen’ in twijfel trok.

Wat de koerswisseling van zijn eigen partij betreft stelde Van Rossum dat de wensen van de raadsmeerderheid – dus inclusief GroenLinks! – zo slecht uitvoerbaar bleken dat er gekozen was voor een andere interpretatie. Dat was een compromis, zo erkende Van Rossum, maar je moest nu eenmaal ‘je knopen tellen’.

Maar welke dan? Schakenbosch is al een groen park, de zorgvoorziening zou er al komen, net als de zorgwoningen. En het voortbestaan van het wijkleercentrum werd achter de schermen ook al lang voorbereid.

Over de 30 procent sociale woningbouw (is vijf procent geworden in Schakenbosch) repte de GroenLinks-voorman niet meer. Toch was die grens reden voor GroenLinks om voor toetreding tot de coalitie tegen elk bouwplan te stemmen waar dat percentage in ontbrak.

Het verlaten van de 30 procent sociale woningbouw-eis in bouwprojecten is niet de enige koerswijziging van de partij sinds men zich verbond aan VVD, CDA, PvdA en ChristenUnie-SGP.

Andere voorbeelden zijn: instemmen met de bouw van 79 dure woningen in Vliethaven (bedrijfsterrein Parnashofweg/Veursestraatweg); inslikken wens de gemeenteraad te verhuizen naar Herenstraat 42 in Voorburg; tegen een inhoudelijke beoordeling stemmen van de nieuwe beleidsprioriteiten die B&W stellen; stoppen van onderzoek naar sociale woningbouw Prinsenhof, Fluitpolderplein en Nieuwstraat; uitstel van het bouwplan Ruysdaellaan van 155 woningen in sociale- en middensector; tegenhouden van wensen van de gemeenteraad inzake vergroening van de gemeente. Notabene door de eigen wethouder Floor Kist.

Jeroen van Rossum liet zijn achterban eind vorig jaar in een column weten dat het niet altijd gemakkelijk was in de coalitie. De houding van GroenLinks in de gemeenteraad roept de vraag op ‘hoezo?’ De partij knikt en slikt. Het coalitieakkoord dat er al lag werd onderschreven. Het eigen verkiezingsprogramma is vergeten. Net als de eigen principes kennelijk.

Van een robuust oppositieschip naar een lekkende coalitieschuit. Stuurloos dobberend op de baren in afwachting van de reddingsbrigade. Als dat maar niet de GroenLinks-kiezers moeten zijn want die zijn met dit gedrag al gedesillusioneerd vertrokken.