Burgemeester Klaas Tigelaar wil met de gemeenteraad tien afspraken vastleggen waarmee alle betrokkenen bij burgerparticipatie aan de slag kunnen. Dat blijkt uit een nota die hij aan de gemeenteraad heeft gezonden.

De afspraken zijn:

=Participatie is nodig om de kwaliteit van plannen te verbeteren en betrokkenheid te vergroten voor gemeente, gemeenteraad, college van B&W en samenleving,

=De kernwaarden die bij elk gesprek worden gebruikt zijn: transparantie, draagvlak, open benadering, gelijkwaardigheid, vertrouwen, representativiteit en positiviteit,

=Ieder traject start met het strategisch afwegingskader dat duidelijk maakt wanneer burgerparticipatie aan de orde is, wie welke rol vervult en welke werkvorm het meest geschikt is,

=Bij complexe maatschappelijke vraagstukken wordt een startnotitie gemaakt over hoe participatie wordt ingezet,

=De gemeente houdt de regie in het proces van burgerparticipatie. De gemeenteraad bepaalt de ruimte die inwoners hebben om hun ideeën in te brengen en uit te voeren en legt dit vast in de startnotitie,

=Een communicatieplan is onderdeel van het participatieproces,

=Inwoners of partijen met burgerinitiatieven hebben altijd één aanspreekpunt bij de gemeente,

=Grote en complexe burgerinitiatieven werken met een startnotitie,

=Er is apart budget beschikbaar voor het behalen van maatschappelijke doelen. De gemeente stelt zich daarbij samenwerkend en/of faciliterend op,

=Afspraak is afspraak. Bij ieder participatietraject wordt binnen afgesproken termijn gereageerd. De communicatie is transparant, duidelijk en tijdig.

Behalve de afspraken, die verwerkt moeten worden in beleidsstukken en verordeningen, wil de gemeente gebruik gaan maken van een ‘strategisch afwegingskader’ en ‘participatiekompas’ om de participatie vorm te geven.

Volgens Tigelaar gaat het bij participatie om samen spel en het delen van kennis. Van ‘nee tenzij’ moet ‘ja mits’ worden. De gesloten cultuur van ambtenaren, B&W en gemeenteraad moet open worden. In plaats van het Raadhuis moet de wijk de ‘thuisbasis’ worden. Jongeren zullen altijd bij het proces betrokken moeten worden.

Om te bepalen of er wel of geen burgerparticipatie kan plaatsvinden moet aan de hand van een strategisch afwegingskader gekeken worden naar de beleidsruimte, de juridische mogelijkheden, wet- en regelgeving, de vraag of er iets te kiezen is, de kennis en ervaring bij burgers, de fase waarin het beleid zit en of het onderwerp geschikt is voor burgerparticipatie.

Als de antwoorden op die vragen positief zijn kan burgerparticipatie starten waarbij wel zaken als tijd, financiën, beleids- en juridische kaders aan de orde moeten komen plus de vraag of het gemeentebestuur bereid is de uitkomst van de participatie te aanvaarden. Ook moet bepaald worden wie bij de participatie betrokken worden, welke rol en verantwoordelijkheid de partijen die in de participatie meedoen hebben, en hoe lang het project gaat lopen.

Het participatiekompas moet de gemeenteraad helpen raad bij het bepalen van de rol van de gemeente en de raad zelf in het proces. De gemeenteraad heeft twee rollen: bestuurder (formeel) en verbinder (ondersteunt burgerparticipatie en werkt mee).

Tigelaar stelt dat organisatie en cultuur van het ambtelijk apparaat, B&W en gemeenteraad moeten veranderen om burgerparticipatie mogelijk te maken.