Herinnert u zich oud-burgemeester Klaas Tigelaar nog? Die verklaarde begin 2019 in een nieuwjaarsrede dat hij burgerparticipatie tot ‘zijn ding’ maakte. Daar ging hij zich intensief mee bezig houden. Er was behoefte aan een set van afspraken voor burgerparticipatie en initiatieven.

Klaas Tigelaar is inmiddels vertrokken. Zijn erfenis op het punt van burgerparticipatie: één nota die de gemeenteraad naar de prullenbak verwees, een nieuwe aangepaste nota, een voorstel met afspraken en een opdracht die verder te gaan uitwerken.

Kortom: veel papier. Concreet niets.

Na de gemeenteraadsverkiezing zijn alle lijsttrekkers bij verkenner Henk Bouwmans langs geweest. Daar vertelden ze niet alleen wat voor coalitie ze zouden willen vormen. Ook de noden en wensen kwamen aan bod.

Zorgen zijn er over de dalende opkomst bij de stembusgang: 51,1 procent tegen 57,4 procent in 2018. Als oorzaken daarvoor werden onder meer genoemd de wijze van politiek bedrijven, de bestuurscultuur en de dienstverlening van de gemeente.

Als prioriteit noemden de fractieleiders voor de komende jaren onder andere de omgang met inwoners en de dienstverlening aan hen. De inwoner moet ‘zichtbaarder’ worden, veel actiever worden opgezocht, vroegtijdig bij het beleid worden betrokken. Bij voorkeur als plannen nog niet gereed zijn.

Gesteld werd dat inwoners moeten kunnen rekenen op een betrouwbaar bestuur dat belangen vroegtijdig samen met hen afweegt. Uitgesproken werd aan de tafel bij Henk Bouwmans dat inwoners beter moeten worden meegenomen over wat ze mogen verwachten.

Afspraken en voorstellen moeten niet alleen worden getoetst bij de inwoners; inwoners moeten meer en vroegtijdiger betrokken worden bij de keuzes die er worden gemaakt. Een nieuwe coalitie moet bereid zijn tijdig met inwoners in gesprek te gaan.

Klinkt allemaal naar meer burgerparticipatie. Van de andere kant, de uitspraken zijn wel gedaan door mensen die het de afgelopen jaren binnen B&W en de gemeenteraad voor het zeggen hadden. En dus ook verantwoordelijk zijn voor het feit dat er vier jaar niets concreets met burgerparticipatie is gedaan.

Daar komt bij dat het bij echte burgerparticipatie gaat om het afstaan van macht door B&W, ambtenaren en gemeenteraad aan de inwoners. Burgerparticipatie is immers alleen zinvol als de mening van degenen die er aan meedoen ook telt. Met andere woorden: als die burger invloed heeft.

En die invloed kan er alleen zijn als B&W, ambtenaren en gemeenteraad bereid zijn naar die burger te luisteren en plannen bij te stellen als zulks uit de participatie naar voren komt. Zo niet, dan is burgerparticipatie een farce. Alle mooie woorden ten spijt.

Op grond van Henk Bouwmans’ ervaringen is er hoop. Het kwartje lijkt te zijn gevallen bij de dames en heren politici. Nu de daden nog. In de dagelijkse praktijk. Dus geen nieuwe nota’s, studies, experimenten of wat dan ook.

En ook geen gezeur over het ‘primaat’ van ‘de politiek’. Die claim kan je niet meer volhouden als nog maar 51,1 procent van de inwoners komt stemmen en je na aftrek van blanco en ongeldige stemmen de 50 procent niet eens meer haalt.