Verkiezingen vormen het hoogtepunt van een democratie. De burger krijgt dan de kans zich écht uit te spreken waarbij die stem ook relevant is voor het bestuur dat vervolgens aantreedt.

Op 16 maart gingen de inwoners van deze gemeente naar de stembus. Op 8 juni presenteerden VVD, GBLV en D66 hun coalitieakkoord. Op 16 juni was er een eerste bespreking in de gemeenteraad.

Dat beraad, tegelijk met het voorstellen van de nieuwe wethouders en hun installatie, vond plaats op hoofdlijnen. Lees: in algemene termen. De hardste kritiek kwam vanuit de PvdA waar het akkoord ‘hardvochtig’ werd genoemd. De SP liet weten ‘geschrokken’ te zijn door de voorstellen. Vanuit het CDA klonk het verwijt dat het akkoord ‘vaag en weinig concreet’ was.

Woensdagavond sprak de gemeenteraad opnieuw over het coalitieakkoord, dit mede in het licht van de voorbereiding van de begroting 2023. Er werden dit keer meer woorden aan het stuk vuil gemaakt, maar daar bleef het dan ook bij.

Van een echte inhoudelijke behandeling was geen sprake. Vanuit de oppositie kwam geen enkel concreet voorstel anders dan een pleidooi om een ingeboekte bezuiniging vanwege de rechtencheck bij ontvangers van een bijstandsuitkering te schrappen.

Nathalie van Weers (GroenLinks) die op 16 juni al deze tekst uitsprak ,,Voor het grootste deel zijn we het met elkaar eens. Ga daar voortvarend mee aan de slag. Over de rest hebben we het later nog wel’’, zei nu te hopen dat er zoveel opengehouden is in het coalitieakkoord om anderen – waaronder de gemeenteraad – te laten meepraten over het beleid.

Ron van Duffelen (CDA) herhaalde het verwijt ‘vaag en niet concreet’ om daar aan toe te voegen dat de coalitie keuzes uit de weg gaat, geen oplossingen voor problemen biedt en geen visie presenteert waar men met de gemeente over vier jaar wil staan. Concreet invullen van dit alles deed hij echter niet. De CDA’er bood ook geen eigen ideeën aan.

Een inhoudelijk betoog kwam wel van Jochem Streefkerk (PvdA). Hij sprak over een ruk naar rechts en rekende voor dat van de 9 miljoen euro die de coalitie in vier jaar extra wil uitgeven 30 procent naar veiligheid gaat, 7 procent naar onderwijs, gelijke kansen, werk en inkomen, en 1,1 procent naar duurzaamheid. ,,Waarom is D66 in deze coalitie gaan zitten’’, sneerde hij.

De sociaaldemocraat wees verder op bezuinigingen bij zorg en welzijn, een eigen bijdrage voor dagbesteding, minimaregelingen die op de tocht staan, het laten vallen van gratis openbaar vervoer voor ouderen met een Ooievaarspas en de rechtencheck voor bijstandsontvangers.

Hij hekelde het feit dat de 30 procent sociale woningen per nieuwbouwproject is veranderd in een gemiddelde, dat de gemeente alleen inzet op kansrijke bouwprojecten (‘en dat zijn niet de projecten voor mensen met een smalle beurs’), en zich richt op doorstroming (mensen met te hoge inkomens uit sociale woningen krijgen). Dat laatste levert volgens de PvdA’er niets op aangezien er evenveel mensen terugstromen van middeldure huizen naar de sociale.

,,Er zitten asociale voorstellen in. Wij zijn zeer op onze hoede’’, aldus Streefkerk in zijn oordeel over het coalitieakkoord. Het leverde hem slechts hoon op vanuit de coalitiepartijen. Net zoals Ron van Duffelen vanuit die hoek (GBLV) het verwijt kreeg ‘stevige woorden’ te gebruiken die niet hielpen om met elkaar aan de slag te gaan. En dat van een partij die door het eigen optreden jarenlang elke samenwerking frustreerde.

Frank Wilschut (ChristenUnie) herhaalde in een parabel over een tuin die onderhouden moet worden, zijn eerdere pleidooi meer aandacht te geven aan groeiende ongelijkheid in de samenleving, gekoppeld aan toenemende armoede vanwege stijgende energiekosten en oplopende inflatie.

Vanuit de coalitiepartijen was er slechts lof voor het eigen werk waarbij soms ook nog de eigen verkiezingsprogramma’s werden aangehaald om aan te geven hoe mooi de eigen ideeën toch wel niet waren.

Op 12 september komt de gemeenteraad weer bijeen. Eerst gaat men vakantie vieren. Dat doen ook de gemeentelijke ambtenaren en B&W. Kortom: het politieke bedrijf staat stil. Na de zomer zien we dan wel verder.

Zo blijkt ook dat een verkiezingscampagne, verkiezingen en coalitievorming er telkens voor zorgen dat het besturen van de gemeente gedurende een klein jaar plat ligt. En dat bij alle noden die er zijn, problemen die opgelost moeten worden. Een te hoge prijs waarover de politiek eens zou moeten nadenken: ‘Kunnen we ons dit veroorloven?’

Over veroorloven gesproken: B&W en gemeenteraadsleden zijn afgestapt van de formele omgangsvormen. Men spreekt elkaar nu aan met voornamen, heeft het over ‘jullie’ en ‘jij’ en presteert het om ‘joehoe’ te roepen als men aandacht wil van de voorzitter. De sfeer zit er goed in. Nu nog fatsoenlijk beleid waar de inwoners van deze gemeente ook iets aan hebben.