‘Het begint inmiddels te lijken op een heuse soap. Het kwam uitgebreid aan bod tijdens het spoeddebat op 1 februari in de gemeenteraad. En ook Vlietnieuws wijdde er verschillende berichten aan: wat is er nou precies gevraagd aan de huisadvocaat over het voorstel dat wij deden voor een voorbereidingsbesluit? Omdat wij dat ook wilden weten deden we een WOO-verzoek (Wet open overheid, red.). Dat is afgewezen, maar we hebben inmiddels ons bezwaar ingediend. Voor iedereen die überhaupt niet meer begrijpt waar dit over gaat zetten we alles nog een keer op een rij.

Alles begon met een voorstel dat wij op 22 oktober 2022 naar B&W stuurden. De gemeente Leidschendam-Voorburg suggereert dat het bestemmingsplan uit 2005 onherroepelijk is. Wij gaven aan dat dat niet betekent dat je het plan niet kunt wijzigen. Dat is namelijk wat de ontwikkelaar zelf voorstelt met het plan doorontwikkeling Vlietland Noord. Daarom leverden we een aantal stukken aan:

= een juridisch onderbouwd voorstel over hoe je het plan kunt wijzigen door het nemen van een voorbereidingsbesluit,
= Een stappenplan voor het nemen van een voorbereidingsbesluit,
= Een begeleidende brief,
= Een notitie over de beperkte risico’s op planschade die je met het nemen van een voorbereidingsbesluit loopt.

In totaal stuurden we het college tussen 22 oktober en 16 november dus 4 stukken over het voorstel voor een voorbereidingsbesluit.

Maar wat gebeurt er dan binnen B&W? Dat is de grote vraag. Als reactie op ons WOO-verzoek kregen we 5 e-mails toegezonden. Allemaal verstuurd op 16 en 17 november. Deze e-mails lijken te suggereren dat er pas half november gereageerd wordt op ons voorstel van 22 oktober. De collegenotitie die wij uiteindelijk op 6 december ontvangen lijkt binnen die 2 dagen geschreven te zijn en de huisadvocaat lijkt er binnen 2 dagen op gereageerd te hebben. De opmerkingen van de advocaat zijn direct verwerkt.

En dat alles terwijl de wethouder zelf op vakantie is. Althans, dat lijkt zo, omdat ze aangeeft 22 november terug te zijn. Wat de huisadvocaat precies voorgelegd heeft gekregen weten we niet. Evenmin is helder welke opmerkingen de advocaat heeft gemaakt. Welke afwegingen er verder binnen de gemeente zijn gemaakt is ook niet duidelijk. Het is ook vreemd dat er helemaal geen interne overleggen of bijeenkomsten over het voorstel en de collegenotitie zijn geweest en dat alles met een paar mailtjes lijkt te zijn afgehandeld.

Inzage in het advies van de huisadvocaat zelf wordt afgewezen, net als inzage in de opmerkingen die de huisadvocaat maakt en andere correspondentie rondom ons voorstel en de collegenotitie die de gemeente als reactie op dat voorstel stuurde. Als reden werd aangegeven dat het om ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ gaat en dat het toekomstig belang van de gemeente geschaad kan worden bij een eventuele juridische procedure. Maar klopt dat wel?

Op 22 en 23 februari 2023 schrijft Vlietnieuws dat de woordvoerster van de wethouder heeft aangegeven dat de wethouder zelf haar beleidsopvattingen heeft gedeeld met de huisadvocaat. Als dit klopt gaat het hier niet om een beleidsopvatting van een ambtenaar volgens artikel 5.2 van de WOO. Maar om een bestuurlijke beleidsopvatting. En dat zou het openbaren van de stukken niet in de weg staan. Bovendien stelt artikel 5.2 dat beleidsalternatieven en gevolgen van beleidsalternatieven juist niet onder persoonlijke beleidsopvattingen kunnen vallen en dat is precies waar ons voorstel en het ambtelijk advies over gaat. Daarnaast geeft dit artikel van de WOO de mogelijkheid om informatie wel degelijk te openbaren, maar dan in niet tot personen herleidbare vorm. Dat kan de gemeente dus ook bij de door ons opgevraagde stukken doen.

Een andere reden voor het afwijzen van ons WOO-verzoek is dat het openbaren van de gevraagde stukken het toekomstige belang van de gemeente zou kunnen benadelen in een juridische procedure. Dat standpunt begrijpen wij eigenlijk helemaal niet. Als de huisadvocaat positiever staat tegenover ons advies dan de gemeente zelf betekent dat de kans op een mogelijke claim mee kan vallen. Dat kan moeilijk het belang van de gemeente in een juridische procedure schaden. Als de huisadvocaat net zo stellig of zelfs nog stelliger was dan B&W, zouden zij het standpunt van de huisadvocaat ook prima kunnen openbaren. Ook dan zien we geen onevenredig nadeel voor de gemeente in een potentiële juridische procedure.

Waar het eerder op lijkt is dat B&W er geen belang bij hebben om toe te geven dat de huisadvocaat meer nuance en grijstinten ziet in de stellingname van de gemeente. Ze lijkt kordaat vast te willen houden aan het eigen plan en zwart-wit blijven stellen dat een voorbereidingsbesluit niet kan. Door te dreigen met een hoge claim wordt de raad gegijzeld om voor het huidige plan te stemmen. De gemeente maakt zaken zelf soms ook zwart-witter dan ze zijn. Zo wordt er gesteld dat wij in ons advies bestaande rechten nadrukkelijke niet als uitgangspunt nemen. Terwijl dat niet is wat we schreven. We gaven aan dat bestaande rechten niet in beton gegoten zijn. En dat er ook andere partijen zijn met rechten dan de ontwikkelaar en exploitant alleen.

Dat ons advies op een cruciaal punt verkeerd is samengevat in de ambtelijke notitie en dat wij – en de pers en andere betrokkenen – geen helder antwoord krijgen op onze vragen én het feit dat ons WOO-verzoek is afgewezen, maakt wat ons betreft de noodzaak tot duidelijke antwoorden op die vragen alleen maar groter. B&W geven in haar reactie op ons advies aan dat haar stellingname onder andere voortkomt uit het feit dat ze graag een betrouwbare overheid wil zijn. Wij vinden dat in dit dossier inmiddels zoveel schimmigheid en wantrouwen is ontstaan, dat er moeilijk nog sprake kan zijn van een betrouwbare overheid. Juist daarom hebben álle partijen belang bij openbaring van de stukken die wij hebben opgevraagd. Alleen zo kan worden aangetoond dat we hier met een betrouwbare overheid van doen hebben. Ons bezwaar tegen het WOO-besluit is inmiddels ingediend’.

(Burgerinitiatief Vlietland)