B&W (VVD, GBLV, D66) willen een einde maken aan de discussie over geheime stukken die de geplande bebouwing van natuur- en recreatiegebied Vlietland met 222 recreatiewoningen betreffen.

Dat blijkt uit een brief van burgemeester Martijn Vroom aan de gemeenteraad. Waarom? Omdat de gemeentelijke commissie van bezwaar geoordeeld heeft dat B&W de stukken terecht geheim hield op grond van uitzonderingsregels op openbaarheid die in de Wet open overheid (WOO) staan.

Om bij de commissie terecht te komen ligt er al een besluit van B&W. De commissie zelf bestaat uit een drietal goedwillende externe ‘deskundigen’. Die oordelen op grond van voorwerk dat door gemeenteambtenaren wordt gedaan.

Alleen tijdens een hoorzitting kunnen degenen die openbaarheid vragen op grond van de WOO, hun stem laten horen. Overigens mogen representanten van de gemeente dat daar ook. De commissie geeft dan een ‘advies’. B&W kunnen daarmee doen wat zij willen.

Belangrijker echter; de bezwaarmakers kunnen op grond van het advies van de commissie en het besluit daarover van B&W naar de rechter. Daar valt het uiteindelijke oordeel. De stelling van Vroom dat de gemeente in zijn recht staat is zo dan ook niet juist. En voorbarig.

Waarom schrijft Vroom zijn brief dan? Uit het stuk blijkt dat het Raadhuis zich irriteert aan de gang van zaken. Er is een ‘publiek debat’ ontstaan; men neemt het niet meer zo nauw met de ‘feiten’; er is sprake van ‘framing’ (het bewust scheppen van een bepaald denkraam, red.); er zijn ‘aantijgingen’ richting B&W; ‘beschuldigingen’ richting ambtenaren; de gemeentelijke organisatie wordt ‘aangevallen’; voor ambtenaren is een ‘onveilige werksituatie’ ontstaan; door de gang van zaken krijgen tegenstanders van beleid de idee dat ze door het opvoeren van de druk uiteindelijk hun zin wel zullen krijgen.

Waren politici niet de voorvechters van ‘publiek debat’? En nu het er is, deugt het niet? Omdat het niet loopt zoals het Raadhuis dat wil? Wat zijn ‘feiten’ en wie beoordeelt dat? Framing dan; in een tijd dat de inhoud niet meer telt maar alleen het ‘beeld’ naar buiten (ook bij de gemeente) een gotspe. Aantijgingen, beschuldigingen, aanvallen, onveilige werksituatie; grote woorden waarvoor de burgemeester geen enkele onderbouwing levert.

Het is de omgekeerde wereld. Waren het niet B&W die in 2022 een ontwerp bestemmingsplan ter inzage legden voor de realisatie van de 222 recreatiewoningen? Waren het niet B&W die in december de gemeenteraad berichtten dat voorstellen om dit plan niet te behandelen ten faveure van een beter voorstel, afwezen? Waren het niet B&W die vervolgens stukken die ten grondslag lagen aan de notitie van december geheim verklaarden?

In Nederland mogen burgers en anderen hun stem verheffen tegen overheidsbesluiten. Er bestaan wetten en regels op basis waarvan zij kunnen trachten hun gelijk te halen. Of B&W dat nu leuk vinden of niet.

De zinnen van Vroom dat er sprake kan zijn van precedentwerking als B&W toegeven, zeggen eigenlijk alles. Vrij vertaald: we houden ons poot stijf omdat anders bij tegenstanders van beleid de idee postvat dat ze door het opvoeren van de druk uiteindelijk hun zin wel zullen krijgen.

Ooit van democratie gehoord? Waarom zouden burgers niet meer mogen ageren tegen in hun ogen slecht beleid? Moet je als B&W maar beter beleid maken; beleid waar men geen aanstoot aan neemt.

B&W hadden, gezien alle maatschappelijke en politieke weerstand, hun Vlietlandbeleid al lang kunnen bijstellen. Daar heeft men niet voor gekozen. ‘Die wind zaait zal storm oogsten’, luidt het gezegde. Hoe toepasselijk.

B&W en de ambtenaren kunnen het kennelijk niet meer ‘handelen’ en dus tracht men nu op oneigenlijke gronden de discussie te smoren. Beleid bijstellen kan; plaats maken voor capabele mensen kan ook. Dat laatste zou ook een optie zijn voor het geval de gemeente eigenlijk geen argumenten heeft voor het eigen beleid/gedrag en daarom nu wild om zich heen slaat.

Een maand geleden lieten B&W de gemeenteraad al eens weten alle verzoeken om Vlietland-informatie te gaan beschouwen als vragen om opheffing van geheimhouding conform de WOO. Oude, en nieuwe verzoeken en wel voor alle procedures tot aan de rechter toe. Pas als het bestemmingsplan Vlietland onherroepelijk was geworden, werd die regel afgeschaft (de gemeenteraad moest daarmee instemmen doch deed dat niet, red.).

Op deze plaats werd toen gesproken over het einde van de rechtsstaat. Door de brief die de burgemeester nu heeft geschreven wordt die conclusie nog maar eens onderstreept.