‘Wie is Rutger den Haan zult u zich allereerst afvragen. Sinds augustus vorig jaar de hoogste ambtenaar van de gemeente Leidschendam – Voorburg, na wel 2 jaar gemeentesecretaris van Duiven geweest te zijn. Een gemeentesecretaris zit in ambtenarenschaal 15 en verdient rond de 100.000 euro per jaar. Niet slecht voor een overwegend intern gerichte functie met als hoofdaandachtsgebieden: leiding geven aan het ambtelijk apparaat en advisering van B&W. In een vooruitstrevende gemeente komt hier recentelijk de taak van ‘maatschappelijk verbinder’ bij.
Recentelijk heeft Rutger den Haan een klachtbrief naar de redactie van Vlietnieuws gestuurd over het noemen van namen van 2 ambtenaren in een artikel. Aanleiding (integriteitskwestie ambtenaren), vorm (citaat brief derden), onderwerp (jongerenflat) en verspreiding (brief ook aan gemeente verzonden) laat ik gemakshalve even buiten beschouwing. Toch roept deze actie van den Haan veel vragen op.
Waarom is deze klacht verzonden: het roept een ‘gevoel van onveiligheid’ op bij de betreffende ambtenaren en het zou, volgens hem, niet passen in de Code voor de Journalistiek. Dit laatste is zijn beeldvorming en interpretatie en niet de mijne. Interessanter is het zogenaamde gevoel van onveiligheid. Wel vreemd dat legio andere gemeenten juist erg transparant zijn met gegevensverstrekking over dossiers en behandelende ambtenaren. En daar juist veel krediet en voordeel uithalen. Waarom in Leidschendam-Voorburg een tegengestelde beweging? Waar rook is, is vuur? Zoek dit eerst eens uit. Past dit ook niet in het streven naar een transparante overheid, een open overheid die van, voor en met haar burgers werkt? En niet alleen op lokaal niveau zijn er voorbeelden. Zie bijvoorbeeld ook alle rijksambtenaren die bezig zijn met het Kennisplatform Participatie van het Ministerie van I&W. Met naam, toenaam, contactgegevens en foto’s vermeld op de site. De ervaring daar geeft aan dat dit juist zeer positief werkt en positief ervaren wordt door burgers.
Hoe kom je nu in contact met een ambtenaar in Leidschendam-Voorburg die een dossier dat je interesseert behandelt en voor jou onbekend is? In beginsel kan je dit langs drie lijnen aanvliegen: 1) persoonlijk naar het stadhuis gaan: slaagkans minimaal. 2) de telefoon pakken: met als reactie een keuzemenu met a) hij/zij is in vergadering, b) hij/zij is in gesprek c) hij/zij werkt hier niet meer, d) hij/zij is buiten de deur, et cetera. Blijft over e) probeer het later nogmaals. Resteert de derde optie: een mail sturen. Of, en wanneer krijg ik welk antwoord?
Wat zijn nu de nadelen van een gemeente die zich steeds meer (ook digitaal) afsluit van haar inwoners? Naast de verwijdering van de overheid met de samenleving door de (be-) en gesloten top down bestuurscultuur wordt het simpele oplossend vermogen tenietgedaan. Persoonlijk contact in een vroegtijdig stadium haalt veel kou uit de lucht, vergroot wederzijds begrip en vergroot dus dit oplossend vermogen. Het bewust kiezen voor afstand creëren, het afsluiten van signalen uit samenleving en directe contacten met inwoners staat verder haaks op de belevingswereld van burgers. Hetzelfde geldt overigens voor het gemeentelijk verschuilen achter de vele P’s als afweermechanismen: procedures, papier, processen, praten, plannen, prioriteiten et cetera.
Terug naar de klacht van Den Haan. Een discutabele actie gericht tegen de lokaal onafhankelijke journalistiek. Ingegeven door gelegenheidsargumenten en het afschermen van de gesloten bestuurscultuur. Zou deze hoogste ambtenaar in Leidschendam-Voorburg zich niet meer druk moeten maken om belangrijker zaken als: het terugdringen van het aandeel (30%) van dure inhuurkrachten in het lokale ambtenarenapparaat, verandering van de bestuurscultuur, betekenisvolle burgerparticipatie opzetten en zijn rol als ‘maatschappelijk verbinder’? U zegt het maar’.
(Rob van Engelenburg. Foto gemeente LV)
