Het effect van het Schone Lucht Akkoord (SLA) dat de gemeente in 2019 ondertekende, is niet meetbaar. Dat hebben gemeenteraadsleden te horen gekregen tijdens een bijeenkomst over de zogenoemde Duurzaamheids monitor.
Het SLA is een deal tussen rijk, provincies en gemeenten. Men verplicht zich om de luchtkwaliteit te verbeteren zodanig dat tussen 2016 en 2030 er een gezondheidswinst bij de inwoners ontstaat van minstens 50 procent.
De raadsleden kregen te horen dat er geen data zijn waaruit blijkt of die gezondheidswinst inderdaad tot stand komt. Er zijn geen gegevens over de blootstelling aan luchtvervuiling. Feitelijk wordt alleen geregistreerd welke maatregelen deelnemers aan her SLA nemen om de luchtvervuiling te beperken. Dan gaat het bijvoorbeeld om het aanpakken van houtstook of verkeersmaatregelen.
In de monitor staat dat de CO2-uitstoot (koolstofdioxyde) van verkeer stabiel is. De luchtvervuiling door NO2 (stikstofdioxyde) zou sinds 2015 met 35 procent zijn gedaald; van PM2,5 fijnstof met 25 procent.
De raadsleden kregen te horen dat bij CO2 en fijnstof ook het verkeer op de A4 en A12 meetelt en dat de gemeente zelf eigenlijk maar 1 procent van alle luchtvervuiling zelf kan beïnvloeden door beleidsmaatregelen.
Ambtenaren die de Duurzaamheidsmonitor toelichtten stelden dat het goed gaat op de terreinen energie (CO2-uitstoot, zonnepanelen, hernieuwbare stroom, gasverbruik) en groende daken. Negatieve trends zijn er bij hoeveelheid afval, verkeer en de waterkwaliteit.
Dat beeld wijkt af van een bericht dat verantwoordelijk wethouder Marcel Belt (D66) de gemeenteraad begin juli deed toekomen. Hij noemde de volgende punten waar het niet volgens plan loopt:
– zonnepanelen bij bedrijven. De gemeente heeft hier geen zicht op,
– lokale opwek van stroom uit hernieuwbare bronnen: er is een verdubbeling nodig,
– energielabels woningen: het aantal woningen met een slecht energielabel neemt niet af. Er is een grote slag nodig onder oudere woningen,
– gasverbruik daalt doch harde cijfers over het aantal panden dat gasvrij is, ontbreken,
– er is gericht beleid nodig tegen hittestress,
– de leefbaarheid in buurten waar die slecht is, verbetert niet,
– de hoeveelheid restafval per inwoner stijgt. De doelstelling 100 kilo per inwoner per jaar is nog ver weg,
– luchtvervuiling door stikstofoxide, fijnstof, roest en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) neemt af doch of dit leidt tot een betere gezondheid van de inwoners is onbekend,
– geen van de waterlopen in de gemeente voldoet aan een EU-norm voor ecologie en/of chemie. Her en der verslechtert de situatie,
– CO2 (koolstofdioxide) uitstoot van het verkeer neemt niet blijvend af. De verbetering tijdens de coronajaren is al weer teniet gedaan.
Alle gehanteerde cijfers stammen uit 2023. Volgens de ambtenaren is het ‘lastig’ aan goede en betrouwbare data te komen. Soms zijn die er ook niet. De volgende monitor komt in 2027.
