De lijsttrekkers van de partijen die meededen aan de gemeenteraadsverkiezing gaan deze week langs bij ‘verkenner’ Henk Bouwmans. Die wil van hen horen welke coalitie zij nastreven, waarom en welke alternatieven zij zien.

VVD en GBLV willen dolgraag samen in een coalitie. Met 16 van de 35 zetels in de gemeenteraad hebben zij echter één partner extra nodig. D66 (5 zetels) ligt het meest voor de hand. Het CDA (4 zetels) kan een alternatief vormen.

GroenLinks (5 zetels) en PvdA (3 zetels) kwamen in de dagen na de stembusgang met de variant ‘over links’ omdat links 2 zetels in de gemeenteraad had gewonnen (GroenLinks en SP, elk +1). Daartoe zou D66 ‘om’ moeten en een bondgenootschap moeten aangaan met GroenLinks, PvdA, ChristenUnie – is links verklaard door standpunten inzake verduurzaming, energie omwenteling en verkeer – en SP , dat helemaal niet in een coalitie wil.

Leuk bedacht, maar zo’n combinatie heeft geen meerderheid in de gemeenteraad. Men komt gezamenlijk immers op maximaal 15 van de 35 zetels. Dus ook het CDA zou mee moeten willen doen, of tenminste een dergelijk links bondgenootschap moeten ‘gedogen’.

Maar dan nog: een bondgenootschap van vijf tot zes partijen is eigenlijk onwerkbaar. Een voedingsbodem voor onenigheid en geruzie.

‘Over links’ zou alleen een serieuze optie kunnen worden als GBLV de steven wendt in gesprekken met VVD en/of D66. Uit frustratie omdat men te weinig in die onderhandelingen voor elkaar krijgt.

Maar ook dan zal GBLV een andere grotere partij mee willen nemen de coalitie in. Het alternatief is immers GBLV, GroenLinks, PvdA, ChristenUnie en SP: 18 van de 35 zetels. Eén meerderheid. En hoe dat werkt is de afgelopen vier jaar wel gebleken. Niet dus. Vandaar ook dat ChristenUnie een dergelijke constellatie al bij voorbaat afwijst. En, zoals gezegd, de SP wil niet meedoen.

GBLV, D66, GroenLinks, PvdA zou kunnen; D66 inwisselen voor CDA kan ook. Maar dan nog zijn er grote programmatische tegenstellingen. Bijvoorbeeld: gratis parkeren versus betaald parkeren, lagere lasten versus hogere, bereikbaarheid versus autootje pesten, sociaal versus nog veel meer sociaal.

Ook op het persoonlijke vlak is er echter een hobbel: GroenLinks-lijsttrekker, en onderhandelaar, Marie-Christine van der Gronde ligt erg slecht bij andere partijen. Haar betweterige, bij vlagen agressieve optreden stoot af, zo laat men weten. Niet bepaald een goede referentie.

Mogelijk is ook GBLV, D66, CDA en PvdA maar dat is dan niet meer ‘over links’. De PvdA zou bovendien heel veel moeten inleveren bij deelname. En dat in de wetenschap dat de kiezers de partij nu al een standje gaven door hen te laten terug zakken van 3 naar 2 zetels in de gemeenteraad. Alleen door een ‘restzetel’ kon de partij zich handhaven op 3.

‘Over links’ is leuk bedacht maar feitelijk een doodlopende straat. Tenzij een CDA-idee wordt overgenomen: de partijen maken een aantal afspraken op hoofdlijnen (een raadsakkoord) waarna vervolgens per onderwerp meerderheden gezocht worden.

Dat beantwoordt echter één vraag niet: welke partijen leveren wethouders? De suggestie door te gaan met de ‘oude’ coalitie is niet echt haalbaar omdat ChristenUnie er niets voor voelt. Dus zijn we toch weer bij nieuwe partijcombinaties. Zonder etiket ‘over links’. En daarmee terug bij af.