De gemeente heeft 627 ambtenaren in dienst. Die werken, volgens hun cao, 36 uur per week. Begin 2020, toen de coronapandemie uitbrak, werden ze vrijwel allemaal naar huis gestuurd. Er moest voortaan van huis uit gewerkt gaan worden.

Dat bleef ook zo toen de rest van Nederland volgens het kabinet wel weer voor korte of langere tijd aan de gang kon gaan, inclusief nauwe contacten met medeburgers. Pas op 18 april jongstleden werden alle coronamaatregelen voor de ambtenaren door B&W geschrapt.

Dat betekent echter niet dat de gemeentelijke arbeidskrachten nu weer achter hun bureaus te vinden zijn. Het thuiswerken is zo goed bevallen dat er een nieuwe werkindeling is gemaakt: de helft van de tijd op kantoor, de rest thuis.

In 2020 maakten B&W ook bekend dat de ambtenaren het vele werk niet meer aankonden. Er moesten nieuwe prioriteiten gesteld worden binnen de uitvoering van alle taken. De gemeenteraad kreeg een lijst van projecten en beleidsterrein waarbij in 2021 niets of minder gedaan zou gaan worden.

Die lijst kwam op een moment dat B&W binnen de begroting 3 miljoen euro extra uittrokken voor de eigen ambtenaren. Dat wil zeggen, voor het aantrekken van kennis en kunde waaraan het naar eigen zeggen ontbrak.

Inmiddels zijn we bij 2022. De ambtenaren kregen er op 1 december 2021 1,5 procent loon bij, op 1 april volgde nog eens 2,2 procent. Daarnaast kreeg elke ambtenaar een uitkering van 1200 euro bruto.

In stukken van B&W valt nu her en der te lezen dat projecten en beleidsterreinen die in 2021 op een laag pitje stonden, weer worden opgepakt. Dat lijkt dus goed nieuws. Lijkt want een schrijven van wethouder Floor Kist aan de gemeenteraad maakt korte metten met het optimisme.

Kist stelt dat het zoeken naar plekken om snel flexwoningen neer te zetten zoveel ambtelijke capaciteit vraagt dat andere ruimtelijke projecten daarvoor moeten wijken. Zoals de uitvoering van de woonzorgvisie, het meewerken aan nieuwe projecten, de voorbereiding van de Omgevingswet en andere kleinere zaken.

Nu is de coronapandemie en alle ambtelijke bemoeienis daarmee voorbij. Ok, de opvang van Oekraïnse vluchtelingen ligt op tafel. Maar de ambtelijke inspanningen daarbij zijn van geringer omvang.

Kortom: er zouden dus voldoende ambtenaren moeten zijn. Ook al door lager ziekteverzuim wegens corona dan wel zelfisolatie vanwege corona in de omgeving. Waarom moet er dan weer gesneden worden in de uitvoering van het ‘normale’ werk?

Daar komt nog bij dat het in politieke zin dood tij is door de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezing van 16 maart, de stembusgang zelf en de vorming van een nieuwe coalitie daarna.

Er wordt geen beleid meer gemaakt. De oude coalitie mag niet meer en de nieuwe is er nog niet. Met andere woorden: de ambtenaren hebben het minder druk dan ze het normaliter zouden moeten hebben. Dat rechtvaardigt dus geen temporisering van werk.

Het slagveld overziend komt de vraag op of deze gemeente onbestuurbaar aan het worden is. Of wellicht al lang is gezien het feit dat er jaarlijks voor dik tien miljoen euro aan externe kennis en kunde wordt ingekocht omdat de eigen ambtenaren die niet hebben of er niet zijn.

Ooit besloot ‘de politiek’ dat Leidschendam-Voorburg een regiegemeente werd. Niet meer alles zelf willen doen, doch uitbesteden onder ambtelijk toezicht. Dat model werkt nu kennelijk niet meer. Zelfs die rol kunnen het Raadhuis en de ambtelijke staf niet meer waar maken.

Het vraagt om een grondige herbezinning. Back to basics en alle tierelantijnen er af, waarbij de inwoner en diens noden centraal moet staan. Kan de nieuwe coalitie meteen mee starten.

Waar blijft die coalitie overigens? Direct op 16 maart riepen VVD, GBLV en D66 al dat ze het samen gingen proberen. Twee maanden later is er nog niets van te merken. Of waren de Paasviering en de meivakantie belangrijker? Onbestuurbaar zei u?