540.000 euro per jaar bezuinigen bij 15 inwoners. Dat is 36.000 euro per persoon. Met andere woorden: een volledig jaarinkomen van de doorsnee Nederlander.
Een dergelijk plan zou in politiek Den Haag tot grote woede en verontwaardiging leiden. Premier Rutte en zijn minister van Sociale Zaken zouden urenlang in de Tweede Kamer onder vuur worden genomen. En terecht.
Een motie van afkeuring dan wel wantrouwen zou hen ten deel vallen. De val van het kabinet is aanstaande.
Zo niet in Leidschendam-Voorburg. Daar presenteert een coalitie van VVD, CDA, GroenLinks en ChristenUnie zo’n voorstel doodleuk als voldongen feit. Weggepropt achterin een Kaderbrief waarin de hoofdlijnen voor de begroting 2023 zijn aangegeven.
‘Rechtencheck’ luidt het opschrift. Wie doorleest komt er achter dat het erom gaat of inwoners die een bijstandsuitkering hebben, die ondersteuning wel terecht genieten. Met andere woorden: zo niet dan raken ze die kwijt. En dat wordt cijfermatig ingevuld; een besparing van 540.000 euro per jaar, gebaseerd op 15 gevallen per jaar.
Om die harde boodschap te vergoeilijken wordt aangegeven dat er ook wordt bezien welke ondersteuning verder geboden kan worden. En als er een hulpvraag bestaat wordt de inwoner doorverwezen. Dat betrokkene die steun vervolgens ook echt krijgt, staat nergens. Er is ook geen rekening mee gehouden bij de becijferde besparing.
Feitelijk kondigen de vier coalitiepartijen bij het scheiden van de markt – ze worden binnenkort vervangen door een nieuwe coalitie op basis van de uitslag van de gemeenteraadsverkiezing van 16 maart – een heksenjacht aan onder de inwoners met het allerlaagste inkomen: de bijstand.
Dat de VVD niet wars is van bezuinigen op sociale uitkeringen – het staat zelfs in hun laatste verkiezingsprogramma – is bekend. Maar dat CDA, GroenLinks en ChristenUnie zich daarvoor lenen, is onbegrijpelijk. Partijen die zich voortdurend beroepen op hun sociale geweten. Waarbij GroenLinks, toen men eind 2020 toetrad tot de coalitie van toen nog VVD, CDA, PvdA en ChristenUnie-SGP, zelfs nog afdwong dat er niet bezuinigd zou worden op de sociale zekerheid.
Formeel kunnen de partijen zich nog verschuilen achter het feit dat de bezuiniging pas in 2023 in werking treedt; feitelijk zijn zij er echter verantwoordelijk voor. Daar tegen helpt ook het zinnetje in de Kaderbrief dat de opbrengst afhangt van wat men tegen komt, niet. Want bij het niet halen van de gedachte bezuiniging ontstaat er een gat in de gemeentelijke begroting. En dat zal dan weer op andere besparingen gedicht moeten worden.
Het hele geval past in het beeld van Leidschendam-Voorburg dat zich al langere tijd ontwikkelt: een elitaire gemeente waarin eigenlijk geen plek is voor mensen met een krappe beurs, voor hulpbehoevenden, voor sociale woningbouw.
Zoals bekend willen VVD, GBLV en D66 de gemeente gaan besturen. Drie liberale partijen waarbij D66 er prat op gaat ‘sociaal liberaal’ te zijn. Dat kan men nu bewijzen door in de coalitieonderhandelingen de ‘rechtencheck’ als volstrekt onwenselijk naar de prullenbak te verwijzen.
Wedden dat dat niet gaat gebeuren? Het verhaal er om heen kunt u zelf wel bedenken. Het gaat om misbruik van gemeenschapsgeld. En fraudebestrijding is nodig. Jawel, maar zó niet. De ‘Rechtencheck’ komt erop neer dat inwoners kapot worden gemaakt. Letterlijk.
