Het was ergens in het najaar van 2017. Op een Haags ministerie kwamen topambtenaren van rijk, provincie, Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en gemeente Den Haag bijeen. Onderwerp van gesprek: een hoogwaardige openbaar vervoerverbinding (HOV) tussen Den Haag CS en Station Voorburg via de Binckhorst met een aftakking naar Rijswijk/Delft.
De heren waren er vrij snel uit: naar Station Voorburg via Binckhorstlaan, Maanweg, Huygenstraverse. Naar Rijswijk via Binckhorstlaan, Prinses Mariannelaan, Geestbrugweg. En zie daar; het tracé verscheen keurig in een stuk genaamd Schaalsprong regionale bereikbaarheid CID Binckhorst (2018), Schaalsprong openbaar vervoer Den Haag en regio (2019) en de Notitie reikwijdte en detailniveau verkenning bereikbaarheid CID-Binckhorst (2020).
Het was pas toen deze laatste notitie openbaar werd dat de buitenwacht zich realiseerde wat er aan de hand was. Zo ook B&W van Leidschendam-Voorburg en de dames en heren in de gemeenteraad. De rapen waren gaar: scouting Livingstone-Miriam en Opa’s veldje waren in gevaar; bij een HOV in de vorm van een lightrail moest Station Voorburg bovengrond worden uitgebreid; bij een verdere verbinding naar Zoetermeer werd Huygens Hofwijck aangetast.
Paniek in de tent. Zo ook in Rijswijk waar men plots met een HOV over de Geestbrugweg werd geconfronteerd. Leidschendam-Voorburg, dat tot dat moment door MRDH werd vertegenwoordigd in alle beraden, eiste en kreeg directe invloed. Rijswijk werd ook deelnemer in het overleg.
Medio 2021 erkenden de ‘oude’ partijen dat de door hen bepaalde tracés misschien wat kort door de bocht waren vastgelegd. Onder het mom ‘niemand weet meer precies hoe de besluitvorming was’ werd de zoektocht naar een tracé opnieuw gestart. Met zes varianten dit maal. Om alle critici de mond te snoeren.
Vrijdag werden de voorkeurstracés bekend: identiek aan het plaatje van eind 2017. Alleen zijn een lightrail of een bus afgevallen. Gekozen wordt voor een tram. En het doortrekken van de lijn Station Voorburg naar Zoetermeer ligt voorlopig in de ijskast. Het bleek een te hoge horde om op dit moment te nemen. En dus een gevaar voor het hele project.
Het geheel is een nederlaag voor Den Haag dat een lightrail wilde inclusief de verbinding met Zoetermeer. Leidschendam-Voorburg won: geen aantasting van de scouting Livingstone-Miriam/Opa’s veldje, geen uitbreiding Station Voorburg, Huygens Hofwijck blijft onaangeroerd. Een HOV via route van tram 10, is achter de horizon verdwenen. Rijswijk zegevierde ook. Een herinrichting van de Geestbrugweg zodanig dat er minder auto’s gaan rijden, de leefbaarheid beter wordt, de verkeersveiligheid ook.
Tussen eind dit jaar en begin 2023 willen de betrokken overheden (rijk, provincie, MRDH, gemeenten Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Rijswijk) spijkers met koppen slaan. Ook in financiële zin waarbij ook Leidschendam-Voorburg een behoorlijke rekening te betalen krijgt.
Is nu alles ‘im butter’ zoals de Duitsers dat noemen? Zeker niet. Zo worden er in de Milieu effect rapportage (MER) over het project een aantal leemten in kennis genoemd: het gebruikte verkeersmodel is statisch met een potentiële overschatting van autogebruik; er wordt uitgegaan van een oneindige capaciteit van het openbaar vervoer zonder maximum; hoe de omgeving er qua bebouwing uit gaat zien is onbekend; hoeveel stikstofvervuiling de HOV veroorzaakt is onbekend; idem wat betreft bodemvervuiling en invloed op grondwater; de uitwerking op geluidgevoelige bestemmingen (woningen) is onbekend; er zijn geen trillingsmetingen voorhanden; er zijn geen berekeningen voor CO2-uitstoot; energie- en materiaalverbruik onbekend. Kortom: het milieubelang zou nog wel eens roet in het eten kunnen gooien.
Blijft de vraag waarom de HOV eigenlijk nodig is. Den Haag wil 25.000 woningen bouwen in het CID (gebied tussen de stations HS, CS en Laan van NOI) en op de Binckhorst. In dat laatste gebied zouden er nog 5000 tot 7500 meer kunnen worden. Bovendien komen er in CID/Binckhorst 30.000 arbeidsplaatsen bij.
Als al die inwoners en werknemers de auto gebruiken staan de stad en omliggende wegen vast. Dus moet autogebruik beperkt worden. Onder andere door heel beperkte parkeernormen. Ergo: de mensen moeten gaan lopen, fietsen en het openbaar vervoer gaan gebruiken. Een HOV dus. Een self fulfilling prophecy. Kip en ei-verhaal.
Op een werkdag gaan gemiddeld 9400 mensen de HOV Binckhorst gebruiken. Met pieken naar 18.600. Van alle mensen die aankomen/vertrekken op de Binckhorst gebruikt straks 13,2 procent de HOV. In gereden autokilometers scheelt dat 16 procent. En dat alles voor een paar honderd miljoen aan investeringen. Geld van de belastingbetaler.
Nog even terug naar de besluitvorming. Als Leidschendam-Voorburg in het begin niet had zitten slapen had men zich een hoop moeite, tijd en energie kunnen besparen. Je kunt je belangen alleen goed verdedigen als je het zelf doet; tenminste die les lijkt geleerd. En dat is wel handig gezien alle andere beleidsintenties van met name Den Haag die invloed hebben op het wel en wee in Leidschendam-Voorburg.
