Begin deze maand publiceerde de Autoriteit Consument en Markt een onderzoek naar de macht van projectontwikkelaars als het gaat om woningbouw in gemeenten. Uitgevoerd door twee hoogleraren in samenwerking met het Kadaster. Zeer lezenswaardig. Leidschendam-Voorburg was niet één van de onderzochte gemeenten. Als ik de berichten over allerlei bouwprojecten in Leidschendam volg, dan lijkt me zo’n onderzoek reuze interessant voor onze gemeente.

De kans dat een onderzoek daarnaar komt is natuurlijk nihil. Het college van B&W heeft er geen belang bij en daarmee de coalitie ook niet. De wethouder Ruimtelijke ontwikkeling heeft immers ‘we kunnen niks wijzigen aan de plannen’ zo’n beetje tot haar mantra verheven en zit vast niet te wachten op een onderzoek waaruit misschien zou kunnen blijken dat sommige projectontwikkelaars wel erg veel positie hebben in Leidschendam.

Bijzonder is wel dat het coalitieakkoord bol staat van burgerparticipatie. De mantra ‘we kunnen niks wijzigen aan de plannen’ slaat die burgerparticipatie alleen direct zo plat als een dubbeltje. De coalitie heeft met haar stelligheid over het belang van burgerparticipatie de oppositie voorzien van een pijnlijke stok om de onwillige hond te slaan.

De oppositie boekte met de second opinion naar de bouwplannen op Vlietland overigens een mooi succes. Minder fraai is de geheimzinnigheid rond de vraag die het college aan de huisadvocaat van de gemeente heeft gesteld. Er zou sprake zijn van ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ in de vraagstelling, waardoor de vragen niet openbaar hoeven te worden gemaakt.

Best wel bijzonder dat je persoonlijke beleidsopvattingen in een vraag van het college aan de huisadvocaat opneemt. Ik zou verwachten dat het college zich niet laat leiden door persoonlijke beleidsopvattingen van een ambtenaar of wethouder, maar gewoon een vraag voorlegt met een aantal beleidsscenario’s.

Het is zelfs de vraag of het argument van ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ om de vraagstelling geheim te houden, standhoudt onder de Wet Open Overheid (WOO). De wetgever heeft het begrip ‘persoonlijke beleidsopvattingen’ namelijk behoorlijk ingeperkt in die WOO.

Nu begrijp ik best dat je als college niet de tegenpartij juridisch wijzer wilt maken met het advies van de huisadvocaat. Maar dit dossier wordt zo langzamerhand een vlek waar het college maar in blijft wrijven.

Ai! Ik gebruikte nou net het woord ‘tegenpartij’. Is de burger wel tegenpartij? Dat brengt ons weer terug bij de vraag wiens belang het college dient of moet dienen. De participerende burger is wat mij betreft hoe dan ook geen tegenpartij. De burger wordt dat wel als college en coalitie op papier burgerparticipatie belijden en in de praktijk niet verder komen dan ‘we kunnen aan de plannen niets wijzigen’.

Natuurlijk kunnen de plannen gewijzigd worden. De ontwikkelaar vraagt daar immers ook zelf om. Ook de gemeente kan er een streep doorheen halen. Dat daar vervolgens de portemonnee voor zal moeten worden getrokken is evenmin een verrassing. Nu heeft de gemeente vast nog wel wat miljoenen over van de verkoop van de Eneco-aandelen, dus als we echt vinden dat er niet gebouwd mag worden dan zou de gemeenteraad altijd nog een greep uit die pot kunnen doen.

De bestuurscultuur in Leidschendam-Voorburg inschattende is mijn persoonlijke beleidsopvatting overigens dat de kans dat de recreatiewoningen op Vlietland gebouwd gaan worden 100%.

Als het inderdaad recreatiewoningen zijn (dus niet voor permanente bewoning), dan mag ik hopen dat de toeristenbelasting tegen het huidige tarief (met inflatiecorrectie) ook op deze 222 woningen van toepassing wordt. Of is 365 x 2 x € 5,60 = € 4.088 te veel, als je daar bijvoorbeeld als echtpaar toch het hele jaar door verblijft? Ik ben benieuwd wie als eerste moord en brand gaat schreeuwen over de hoogte van de toeristenbelasting en dat er een uitzondering voor Vlietland moet worden gemaakt.

Aan de andere kant… mijn persoonlijke beleidsopvatting is dat met een jaaropbrengst toeristenbelasting van meer dan € 900.000 bij 222 recreatiewoningen, college en coalitie meer dan voldoende extra geld hebben om burgerparticipatie elders in de gemeente wél goed in te richten.

(Frank Rozenberg)