Het kan toch zo simpel zijn. Hoe maak je een begroting voor het komende jaar? Je zet verwachtte inkomsten op een rijtje. Daar tegenover de voorziene uitgaven. Hou je wat over dan is dat mooi. Kom je tekort dan heb je een probleem. Dan moet je je uitgaven bijstellen of zorgen voor meer inkomsten. Tenzij je nog ergens wat geld opzij hebt gelegd. Dan kun je uit dat potje putten om het tekort af te dekken.

Zo zou het ook bij de gemeentelijke begroting 2025 moeten zijn. Alleen is dat niet zo. Er wordt volop gegoocheld met cijfers. Laten we bij het begin beginnen. De verwachtte inkomsten staan op 324,35 miljoen euro. De uitgaven zijn becijferd op 317,21 miljoen euro. Overschot (lees winst): 7,14 miljoen euro. Prima dus.

Bij nader inzien klopt dat plaatje echter niet. Bij de ‘inkomsten’ wordt 11,93 miljoen euro meegerekend die uit de eigen reserves worden gehaald. Uit de eigen spaarpot dus. Als dat bedrag niet wordt meegerekend komen de inkomsten uit op 312,42 miljoen euro. En zou er dus sprake zijn van een tekort van bijna 5 miljoen euro.

Waarom de 11,93 miljoen uit de reserves worden gehaald is onduidelijk. Voor het dekken van uitgaven is immers maar 7,14 miljoen euro nodig. Maar dan nog, waarom halen B&W dan niet 15, 20 of nog meer miljoenen uit die reserves? Het antwoord is in de begroting niet te vinden.

Het plaatje wordt nog merkwaardiger. B&W (lees de wethouder van financiën, Philip van Veller) meldt dat de begroting in 2025 sluit met een tekort van 1,2 miljoen euro. Dus helemaal geen overschot van 7,14 miljoen zoals uit het staatje inkomsten en uitgaven blijkt. En hoezo een tekort? Als we toch een greep in de reserves doen, kunnen die 1,2 miljoen euro er ook nog wel bij. Dan wordt 11,93 miljoen toch gewoon 13,13 miljoen?!

Hoe kom je van plus 7,14 naar min 1,2 in dezelfde begroting? Door een storting van 8,2 miljoen euro in de reserves, meldt het Raadhuis. Alleen is dat geen ‘uitgave’ en staat het dus niet als zodanig in dat staatje. Alleen moet er bij de becijfering van het tekort wel rekening mee worden gehouden.

Een storting van 8,2 miljoen euro in de reserves? Er werd toch juist 11,9 miljoen euro uitgehaald?! En nu we het toch over die reserves hebben, elders staat in de begroting dat die komend jaar met zo’n 5 miljoen euro afnemen. Weer een heel ander bedrag. Het verschil tussen 11,9 eruit en 8,2 erin is immers maar 3,7.

Klopt allemaal meldt het Raadhuis. Bij de 3,7 miljoen moet het begrotingstekort van 1,2 miljoen worden opgeteld. Dus kom je uit op die circa 5 miljoen. Alleen wordt dan zo niet begroot omdat de begroting dan altijd op nul zou sluiten en geen goed beeld meer zou geven van de feitelijke situatie.

Kortom, aan het staatje van inkomsten en uitgaven heb je eigenlijk niets. Een overschot is geen overschot. Alhoewel. Van Veller berekent weliswaar een tekort van 1,2 miljoen euro maar weet dat tegelijk te verkopen als een overschot van 1,7 miljoen euro. Hoe? Door tegenvallers die alleen in 2025 optreden niet mee te rekenen. Ze zijn niet ‘structureel’. Dat wil zeggen blijvend. En het gaat de bestuurder om het lange termijn plaatje. Hoezo? De begroting gaat toch over 2025!

Als we dus een gemeentelijke begroting hebben waarbij we eigenlijk niet mogen kijken naar inkomsten en uitgaven, waarbij we wat rommelen met de reserves en overschotten tekorten blijken en andersom, waarom moeten de lasten voor de inwoners dan omhoog gaan? Zie Onroerendzaakbelasting (OZB), zie riool- en afvalstoffenheffingen. En waarom wordt er gemorreld aan sociale regelingen? Mag er geen geld bij voor bijvoorbeeld cultuur?

Van Veller repte daags voordat de begroting verscheen nog over een steeds somberder wordend financieel beeld voor de gemeente. Daar blijkt echter niets van. In het najaar 2023 meldde de wethouder voor 2025 een ‘structureel’ overschot van 2 miljoen euro. Nu is dat dus berekend op 1,7 miljoen.

Voor 2026 had Van Veller het destijds over een tekort van 6,7 miljoen euro. Nu staat dat op -2 miljoen. Voor 2027 was het beeld een tekort van 7,3 miljoen euro. Nu staat daar 0. En voor 2028 voorspelde Van Veller een tekort van 7,6 miljoen euro. Nu een plus van 1,2 miljoen. Hoezo somberder?

De begroting draait de lezer feitelijk een rad voor de ogen. In de begeleidende tekst staan ook overal mee- en tegenvallers beschreven zonder bedragen er bij. En dan te bedenken dat mee- en tegenvallers van minder dan 100.000 euro de gemeenteraad niet eens gemeld worden. Kunnen er ongemerkt toch de nodige miljoentjes samen komen.

Het is zoiets als ‘God zegene de greep’. Debatje in de gemeenteraad overleven en door. En die cijfers? Ach, die kunnen we altijd naar believen nog aanpassen. Merkt toch niemand.