Ontwikkelaar DLR zit in de problemen. Het verzet tegen de bouwplannen in Vlietland gaat door, instemming met het Ontwerpbestemmingsplan uit 2022 is dubieus en de natuurwaarden in Vlietland maken het onmogelijk zo’n grootschalig, luxe villapark te realiseren.

Maar DLR blijft het proberen en geeft ons niet de indruk fatsoensgrenzen en wetgeving onverkort te respecteren.

-Ze slaan dreigende taal uit richting raadsleden: als jullie niet snel instemmen, gaan we het ‘lelijke’ plan uit 2005 bouwen,
-En richting de provincie: snel de toegangsweg en fiets- en wandelpaden verwijderen, anders volgen juridische stappen,
-Ze weigeren onderhoud uit te voeren: geen verplichte boominspectie en veiligheidssnoei, want het is jullie schuld (provincie) dat er nog steeds mensen in het gebied rondlopen. Had je die paden maar moeten verwijderen,
-Ze beschuldigen de provincie van kwade wil en suggereren partijdigheid,
-Ze starten werkzaamheden, terwijl deugdelijke stikstofberekeningen ontbreken: in maart 2024 mocht het werk – na een handhavingsverzoek van de Vrienden van Vlietland – om die reden niet aanvangen.
-Ze starten een jaar later met de verordonneerde nieuwe berekeningen opnieuw, maar ook die bleken niet toereikend. Er was een nieuw handhavingsverzoek én een bezwaarzaak nodig om dat vast te stellen.

Ons vertrouwen dat deze private onderneming zorgvuldig en op maatschappelijke verantwoorde wijze aan de slag gaat in onze publieke ruimte, is door dit alles niet groot. Dat brengt ons op de meest recente ontwikkelingen.

Er ligt nu weer een plan om met – volgens juristen – bij elkaar geschraapte en juridisch dubieuze wetgeving tóch op korte termijn te gaan bouwen. Een relatief klein stukje van het totale plan, naar verluidt zo’n veertig huizen. Op basis van het bestemmingsplan uit 2005, want het Ontwerpbestemmingsplan dat nodig is voor het beoogde project, kan nog steeds niet worden goedgekeurd: de benodigde vergunningen daarvoor, ontbreken nog steeds. Het worden wat kleinere huizen dan bedoeld, want alleen dan kan de zogenaamde ‘bruidsschatregeling’ gebruikt worden. Die is niet bedoeld voor vastgoedontwikkeling – en onze juristen fronsen daarom de wenkbrauwen – maar als toepassing tóch lukt, hoeft DLR zich niet te houden aan de controle en vergunningregels die normaal gelden. Dat is in ieder geval hun redenering.

Meer feitelijke informatie blijft geheim. De provincie – die alwéér volledig verrast werd door de plannen – vroeg als gebiedseigenaar uiteraard om meer informatie. Waarna DLR doodleuk antwoordde dat ze die niet zouden verstrekken. Kun je zo’n onderneming vertrouwen? Gemeente Leidschendam-Voorburg ontving wél een melding van de voorgenomen bouw, maar houdt die onder de pet. Dat is Inmiddels een vast patroon in dit dossier.

Maar stel dat het lukt, blijft het dan bij die 40 kleinere huizen in plaats van de 222, merendeels grote en hoge villa’s?

Nee, gokt DLR. Als het Ontwerpbestemmingsplan uit 2022 tóch wordt goedgekeurd, wordt de rest van het complete plan gewoon verder gebouwd. En als dat Ontwerpbestemmingsplan niet wordt goedgekeurd, bouwt DLR het plan uit 2005: 102 grondgebonden huizen en 120 appartementen in een flatgebouw, zo kondigen ze aan.

Maar kán dat dan? Er zijn toch problemen met die beschermde diersoorten? Die zijn toch nog steeds niet opgelost? Net zo min als de andere, voorwaardelijke problemen?

Inderdaad, DLR heeft nog steeds geen natuurvergunningen voor de beschermde soorten, en het is zeer de vraag of die er nog komen. DLR probeert het – tevergeefs – al vier jaar. Dus of dit creatieve idee om via twijfelachtige juridische constructies alvast een kleine 20% van het huizenpark te bouwen, daarna kan worden opgevolgd door de overige 80%? Dat is de vraag.

DLR gokt. Gokt met een waardevol, geliefd natuur- en recreatiegebied, gefinancierd met gemeenschapsgeld. Neemt daarmee onverantwoord grote risico’s. Alles om hun zin door te drijven.

Want wat gebeurt er met dat bouwgebiedje, als de rest niet door kan gaan? Worden die veertig huizen dan geëxploiteerd als beleggingsobject (de enige drijfveer voor het totale project)? Of komt het onbeheerd leeg te staan? Hoe worden in zo’n klein parkje de verhuur, veiligheid, voorzieningen etc. geregeld? Komt er een receptie, restaurant, winkeltje? Volgens die bruidsschatregeling mogen dat soort gebouwen in ieder geval niet gebouwd worden.

Hoe zit het met de sociale veiligheid? Een goede organisatie? Komt er een beheerder en ander personeel? En is dat bedrijfsmatig wel een haalbaar model? Kan met zo’n klein parkje, waar bovendien volgens die bruidsschatregeling alleen lagere en iets kleinere huizen kunnen komen, nog winst behaald worden? Zulke huizen leveren immers veel minder op dan het eerder geplande maxi-formaat. Zijn de beoogde beleggers nog wel te interesseren hiervoor? Kan de opbrengst de erfpacht, de bouw-, exploitatie-, onderhouds-, bedrijfs-, personeels- en overige kosten dragen en wordt er dan óók nog wat verdiend? Of trekt DLR -als deze gok verloren wordt-de stekker er uit?

Wie draait er dan voor de schade op? Is er een (financiële en contractuele) garantie dat het onervaren DLR een dergelijk debacle netjes kan afhandelen? Ze kunnen immers niet langer leunen op draagkrachtige en ervaren compagnon KondorWessels, want die is er uitgestapt. We hebben in Vlietland daardoor niet langer te maken met een gerenommeerde bouwonderneming, maar met een venture capital bedrijf (DGI), dat tot nu toe slechts één bouwproject realiseerde. (‘Dutch Lake Residence’ werd uitsluitend voor de bouwplannen in Vlietland opgericht en heeft dus geen enkele ervaring)

Het schept een zorgelijk beeld, zo’n klein park, zonder voorzieningen, misschien nog niet eens afgebouwd, midden in een natuur- en recreatiegebied. Er is weinig fantasie nodig om je daarbij zeer deprimerende ontwikkelingen voor te stellen.

Wij verwachten daarom van onze overheden dat ze niet akkoord gaan met wilde plannen van private partijen die simpelweg neerkomen op gokken met publieke belangen. Er is degelijk onderzoek nodig en keiharde garanties op de haalbaarheid. En gezond verstand.

Zolang niemand inzicht heeft:

-of dit plan bedrijfsmatig kan functioneren,
-hoe het als zelfstandig park geëxploiteerd kan worden,
-hoe de financiële aansprakelijkheid bij een mislukking of faillissement waterdicht geregeld wordt,
-of er volgens de contracten überhaupt wel losse stukjes van het bouwplan gerealiseerd mogen worden,
-of die bruidsschatregeling hier toegepast mag worden, enzovoort, is het gekkenwerk om in den blinde bij het kruisje te tekenen. We leven niet in het Wilde Westen.

Dus overheden, pak je taak op en bescherm onze waardevolle gebieden, de belastingbetalers en bevolking tegen dit soort onverantwoordelijke gokspelletjes. Vlietland kent al te veel debacles waarbij private partijen er met de buit vandoor dachten te gaan, maar de schade op het bord van de belastingbetaler deponeerden. Niet nog één.

Vriendelijke groet, Bomenbond Rijnland, Algemene Vereniging voor Natuurbescherming voor Den Haag en omstreken, Burgerinitiatief Vlietland en Vereniging Vrienden van Vlietland.