Op bezoek bij Antonio Foscari
‘In de voorbereiding van dit project, waarin we de reis van Constantijn Huygens naar Venetië in 1620 reconstrueren, maakten we afspraken om op bijzondere locaties te mogen filmen. Dat komt de kwaliteit van de film immers ten goede. Meestal werd ons verzoek ingewilligd, een enkele keer zelfs met veel enthousiasme. Op mijn keurige Italiaanse brief aan de Villa Foscari volgde per kerende mail een bericht van Antonio Foscari, de huidige bewoner. Daarin liet hij weten ons graag persoonlijk te willen ontvangen. Die ontvangst was gisteren, en die heeft een bijzondere reportage opgeleverd.
Antonio Foscari is 83 jaar, architect en voormalig professor bouwkunst aan de universiteit van Venetië. Zijn specialisme is de Italiaanse architectuur van de 16e eeuw, zijn persoonlijke voorliefde is het werk van Andrea Palladio, waarover hij boeken en artikelen heeft gepubliceerd. Dat is niet verwonderlijk, als je bedenkt dat zijn voorouders tussen 1550 en 1560 een villa aan de Brenta lieten bouwen door deze bouwmeester. Antonio Foscari is de twaalfde generatie die het huis beheert.
Toen Constantijn en zijn reisgenoten het laatste traject van hun reis aflegden, van Padua naar Venetië, deden ze dat per boot, over de Brenta. Dat was op 13 juni 1620, in de namiddag en avond. Langs de Brenta liggen, als een snoer van parels, tientallen schitterende villa’s. Gewoonlijk noteerde Constantijn ter plekke zijn indrukken in zijn reisjournaal. Maar deze middag liet hij dat achterwege. Hij schrijft dat hij ogen te kort kwam om te kijken, dat hij het zonde van de tijd vond om te schrijven. Maar als hij in Venetië is gearriveerd, pakt hij zijn reisjournaal en noteert wel zijn indrukken. Hij heeft het over ‘een lint van de fraaist denkbare paleizen en buitenhuizen’. En hij somt ook de vier mooiste villa’s op. De Villa Foscari is er een van. De laatste villa vóór Venetië.
De villa ligt in Mira, ongeveer 15 kilometer buiten Venetië. We reden er in een half uurtje heen. Tot vlak voor de villa rijd je dan door het achterland van de haven van Venetië: scheepswerven, opslagtanks voor olie, grote fabriekshallen. Een beetje als het Botlekgebied bij Rotterdam. En dan, nauwelijks een kilometer voor je aankomt, wordt het ineens landelijk. Ligt daar de Brenta. Komt de Villa Foscari in beeld.
We arriveerden om 12.00 uur, en mochten tijdens de middagsluiting die duurt tot 14.30 uur alles filmen wat we wilden. Met als enige voorwaarde dat we om 13.00 uur even zouden aanschuiven voor de lunch die de heer Foscari door zijn huishoudster liet bereiden. Niets heerlijker dan een Italiaanse lunch, in de authentieke keuken van een 16e-eeuwse villa, weten we sinds gisteren! Ter afsluiting hebben we, in de tuin voor de villa, Antonio Foscari nog geïnterviewd. Al met al wordt dat vast een mooi onderdeel van onze film.
Op deze reis zijn wij op zoek naar de wortels van Hofwijck. De Villa Foscari is daar zeker een onderdeel van. Ik denk dat Constantijn, toen hij twintig jaar later Hofwijck ontwierp, heel bewust heeft gezocht naar een plek heeft gezocht die leek op de Brenta bij de Villa Foscari. In zijn reisjournaal noteert hij namelijk ook dat de Brenta bij de villa lijkt op de Schie tussen Delft en Rotterdam. Het is alsof hij onbewust al bezig is een vergelijkbare plek te vinden. Het werd uiteindelijk niet de Schie, maar de Vliet bij Voorburg. Dat is begrijpelijk, want dat is een veel mooiere locatie.
Wordt vervolgd’.
Peter van der Ploeg
