Zowel B&W als de vier coalitiepartijen hebben recent hun ‘successen’ uitgevent. B&W in een aparte krant; de partijen met een grote advertentiepagina. Er komt een gemeenteraadsverkiezing aan, en dan vindt men dat kennelijk nodig.
Dat veel van de geclaimde ‘successen’ helemaal niet bereikt zijn door gevoerd beleid maar door andere factoren tot stand zijn gekomen, wordt verzwegen. Net als de zaken die niet zo goed gingen. En dat waren er nog al wat.
Zo werkten GBLV en D66 eind 2014, dik een half jaar na de verkiezing, coalitiepartij VVD op weinig elegante manier er uit. Aanleiding: een in 2028 voorspeld verlies op het onroerendgoedproject Duivenvoordecorridor (DVC). De liberalen werden aan de kant geschoven nadat beide partijen al een (geheime) deal hadden gesloten met PvdA en GroenLinks om met hen verder te gaan. Een akkoord waar het CDA strategisch niets van te horen kreeg. En dus buitenspel werd gezet.
Het onderzoek van een speciale gemeenteraadscommissie naar het DVC-debacle leverde twee drama’s op. Zo bleek de verantwoordelijke wethouder, Frank Rozenberg (GBLV), vertrouwelijke informatie uit die commissie te bezitten. De usb-stick waar dat op stond hield hij bovendien enkele dagen onder zich zonder dat iemand dat wist.
Rozenberg mocht desondanks blijven zitten. Ook tegen de ambtenaar die hem de informatie gaf werd geen actie ondernomen. Wél tegen het commissielid die de informatie aan de ambtenaar – de liaison tussen de commissie en het Raadhuis – had verstrekt om het proces te versnellen.
Harry Blanke (D66) kreeg aan aangifte wegens schending van het ambtsgeheim (lekken) aan zijn broek. Notabene van tijdelijk burgemeester Joan Leemhuis-Stout (VVD). Terwijl er volgens de juridische definitie van ‘lekken’ (bewust en naar buiten) geen lek was geweest. Harry Blanke wilde niets lekken en alle informatie bleef binnenskamers. Toch liet ‘de politiek’ Harry Blanke vallen als een baksteen.
Een ander high light: de komst van een asielzoekerscentrum (azc) op landgoed Schakenbosch. GBLV keerde zich tegen de coalitiegenoten. Omdat er niets over in het coalitieakkoord stond was het volgens GBLV ‘een vrije kwestie’.
Van de gedachte 800 asielzoekers werden het er, na eindeloos veel emotionele discussies 200. Maar toen hoefde het al niet meer. Er was geen behoefte meer aan een azc in Leidschendam-Voorburg. En even zo soepeltjes schakelde de eigenaar over op woningbouw: 325 panden. En de coalitie ging er even gladjes in mee.
Begin 2016 lanceerde wethouder Rozenberg een plan om de vier gemeentepanden in de Herenstraat in Voorburg een andere bestemming te geven. Binnen een paar maanden lag er een uitgewerkt voorstel van ontwikkelaar Rob Waaijer en Hoogvliet Beheer voor het gebied achter Herenstraat 42.
Hoogvliet Beheer wilde het alleenrecht. De idee dat er in de leegstaande winkel The Village een supermarkt kwam, was een gruwel. Op het Raadhuis werd ijlings een geheim besluit in elkaar gespijkerd dat de komst van die nieuwe supermarkt moest blokkeren. Nog voordat de gemeenteraad erover kon oordelen, stond het in de Gemeenterubriek.
Het was D66 dat het vertrouwen in Rozenberg over deze move opzegde. De coalitiegenoten gingen erin mee, net als de oppositie. Rozenberg koos eieren voor zijn geld en stapte uit zichzelf op. GBLV verliet boos de coalitie. Om er enkele weken later weer in terug te keren. De coalitiegenoten lieten het toe.
Was er nog meer? Jawel. De coalitie sprak op grote schaal de financiële reserves aan om tegenvallers en kostenstijgingen mee af te dekken. In begrotingen werden negatieve uitkomsten ‘weggewerkt’. Tegelijk werd een gedetailleerde begroting vervangen door een begroting op hoofdlijnen. Gemeenteraadsleden mochten over de cijfers geen schriftelijke vragen meer stellen; dat moest voortaan mondeling. Maar iets opschrijven werd tegelijkertijd verboden.
Sociale woningbouw dan. Bij nieuwbouw wilde de coalitie 30 procent sociale woningbouw. Het werd 0 procent. Zelf lanceerde men plannen voor de bouw van 347 sociale woningen aan De Star, Overgoo en Rijnlandlaan. Er is nog geen woning gerealiseerd, mede door tegenwerking vanuit de coalitiepartijen in de gemeenteraad. In januari besloot de gemeenteraad dat er 48 sociale woningen mogen komen aan de Rijnlandlaan. Een project dat overigens verliesgevend is voor de gemeente. Net als bouwen in Klein Plaspoelpolder en DVC.
Nog even het afval. De invoering van een nieuw systeem werd een drama. Een schone gemeente werd een vuile. Nu haasten de politici zich in excuses, spreken over ‘aanloopproblemen’ en beloven dat het binnen een paar maanden allemaal op orde is. ‘Bezint eer gij begint’ luidt een goed spreekwoord. Ondertussen werd ook nog even snel Avalex verzelfstandigd. Zijn ‘we’ ook niet meer verantwoordelijk.
Een open bestuursstijl propageerde de coalitie. Om de haverklap werd de gemeenteraad aangegeven iets ‘vertrouwelijk’ te houden. De burgemeester heeft de fractieleiders zelfs voorgesteld onderling te komen tot een vrijwillig aanvaarde geheimhouding. Wie die afspraak schond ‘stelde zich buiten de orde’, aldus Klaas Tigelaar dreigend. Maar ja, hij tekende het coalitieakkoord ook niet.
Kortom: het is verkopen wat je wilt verkopen, geworden. Informatie die het beeld van de schone koopwaar zou kunnen vertroebelen wordt verzwegen, weggemoffeld of blijft, bij vragen na ontdekking ervan, onbeantwoord.
Het toppunt? Het Raadhuis heeft de partijen in de gemeenteraad nu al gevraagd de nieuwsgierigheid van nieuwe gemeenteraadsleden te beteugelen. Anders wordt het zo lastig werken.
