Het is een monumentaal pand; één der oudste van Voorburg: Huize Swaensteyn. Stammend uit 1623, sinds 1967 Rijksmonument. En gemeentelijk eigendom vanaf 1983. Ooit de zetel van Burgemeester en wethouders. Maar die verhuisden na de krachtenbundeling van Leidschendam en Voorburg naar eerstgenoemde gemeente. Nu huizen er de Gemeenteraad en het secretariaat van de gemeenteraad (de griffie). De partijen die in de gemeenteraad zitten hebben er bovendien allemaal een fractiekamer.

Het interieur is historisch behalve de ingang tot het gebouw aan de binnenplaats en de daarnaast gebouwde zaal voor de gemeenteraad om te vergaderen. Die stamt uit 1986. Er wordt al langer geklaagd over die zaal. Te klein, niet handig, te warm, te koud, slecht geluid, lekkend dak. Er is alleen nooit iets aan gedaan. Recent besloten B&W 350.000 euro te gaan besteden aan een nieuwe camera- en geluidinstallatie. Maar daar bleef het dan ook bij.

Onder het vorige college van B&W is de idee geopperd te gaan verhuizen. Naar Herenstraat 42, het oude Voorburgse raadhuis, bijvoorbeeld. Of naar Leidschendam. Maar met die plannen werd niets gedaan. De coalitie van VVD, CDA, PvdA en ChristenUnie-SGP, die na de verkiezingen van maart 2018 aantrad, stelde in hun akkoord plompverloren: ‘De raadszaal blijft in Huize Swaensteyn en wordt opgeknapt’.

Nu zit de gemeente in financieel zwaar weer. Er moet jaarlijks tussen 2 en 3 miljoen euro bezuinigd gaan worden. Kennelijk maakt dat voor de coalitie niets uit. In een brief stelt burgemeester Klaas Tigelaar dat er een ‘serieuze verbouwing’ van Huize Swaensteyn, annex gemeenteraadszaal nodig is.

Nu gebruiken politici vaak verhullende termen. Onder een ‘serieuze’ verbouwing wordt een ‘ingrijpende’ verbouwing verstaan. En die zijn duur. Peperduur. Zeker als het om een monument gaat waaraan formeel niets mag veranderen. Uit Tigelaars brief valt op te maken dat het minstens gaat om isolatie van het hele pand; drastische vermindering van energieverbruik, klimaatbeheersing, een nieuwe ‘representatieve’ ingang, nieuwe sanitaire voorzieningen; nieuwe raadszaal.

De rekening zal vele miljoenen euro’s gaan belopen. De werken zelf gaan jaren duren.

Vraag is wat het allemaal oplevert. Het complex zelf bestaat uit Herenstraat 72 tot en met 78. Een groot vierkant, ingeklemd tussen andere historische gebouwen en tuinen. Die ruimte wordt niet groter. Zeker niet in de wetenschap dat ook de binnenplaats tot monument is aangewezen. De in historische context foeilelijke raadszaal slopen (dat kan, want geen monument) is niet het probleem. Maar wat komt er voor terug?

Zoals gezegd: de locatie wordt in vierkante meters niet groter. Dus moet je de hoogte in. Waarmee het karakter van Huize Swaensteyn meteen de nek om wordt gedraaid.

Maar waarom is er geen normaal overleg mogelijk tussen alle betrokkenen over het plan? De burgemeester presenteert het als voldongen feit. Kennelijk in de gedachte: de coalitie regeert. Hij vergeet dat de gemeenteraad een vertegenwoordiging van de burgers is. Ook de oppositiepartijen. Dus waarom mogen die niet meedenken en –beslissen? Of de inwoners van de gemeente zelf. Hun mening wordt ook niet gevraagd.

Maar niet alleen zij worden opzij geschoven. Dat geldt ook voor, bijvoorbeeld, Museum Swaensteyn, Artibrak en de Bibliotheek aan de Vliet. Zij allen liepen in het verleden warm voor een verhuizing naar Huize Swaensteyn in de veronderstelling dat de Gemeenteraad, griffie en politieke partijen daar zouden vertrekken. Er waren door hen zelfs al concrete plannen gemaakt. Zij allen hebben nu via Vlietnieuws moeten vernemen dat zulks er niet mee in zit.

Bij Herenstraat 42 wacht Waaijer projectrealisatie nog altijd op groen licht voor zijn plannen om achter die gevel een nieuwe supermarkt en woningen te realiseren, alsmede een ondergrondse parkeergarage.

Nu de coalitie kennelijk heeft besloten dat gemeenteraad, griffie en politieke partijen daar niet meer heen komen, is een andere invulling van de ruimten direct aan de straatkant mogelijk (de historische gevel moet toch blijven staan, red.).

Wedden dat Museum Swaensteyn, ArtiBrak en de bibliotheek daar heen worden ‘geduwd’. Kan het museumpand (Herenstraat 101) verkocht worden, net als de bibliotheekvestiging in winkelcentrum Julianabaan (beiden zijn gemeentelijk eigendom). ArtiBrak valt toch al ten offer aan Waaijers bouwplan, dus dat is dan ook mooi opgevangen.

Nog even en de ‘serieuze’ verbouwing van Huize Swaensteyn financiert zichzelf. Wat kan politiek soms toch simpel zijn. Tenminste als je in een ivoren toren zit en zich van niemand iets aantrekt.

P.S. Wat gaan we eigenlijk doen met die nieuwe camera- en geluidinstallatie? (foto: Charles Groeneveld)