Omstreeks 1955 richtte Sem Ghelardini in Pietrasanta een atelier voor beeldhouwers op, Studio Sem. Al snel was het een van de meest geliefde studio’s, omdat de oprichter een passie had voor moderne en hedendaagse beeldhouwkunst. Dat was in die dagen lang niet overal het geval, de meeste studio’s hielden in die jaren vast aan de traditionele vormentaal. Het waren dan ook de beeldhouwers die nieuwe wegen zochten, zoals Henry Moore, die bij Studio Sem aanklopten. De studio heeft sindsdien niets van haar aantrekkingskracht verloren. Onder de belangrijke kunstenaars die er later werkten bevonden zich onze eigen Charlotte van Pallandt en Maja van Hall, en sinds zo’n twintig jaar ook Eppe de Haan.
Met die laatste hadden wij een afspraak in Studio Sem. De Haan huurt daar atelierruimte, in een hal met veel daglicht. Werken bij Studio Sem heeft het voordeel dat je gebruik kan maken van de diensten van de studio. Via hen kun je bijvoorbeeld blokken marmer bestellen. Ook kan het blok worden voor gehakt – tot de ruwe vorm van het uiteindelijke beeld – waarna je er zelf de laatste hand aan legt. Dat voor hakken gebeurt door de zogenoemde ‘artigiani’, voorhakkers die dit vak vaak van generatie op generatie hebben uitgeoefend. Die werkwijze, waarbij het ruwe werk door anderen wordt gedaan, scheelt je als beeldhouwer natuurlijk veel tijd.
Op een weide ter grootte van een voetbalveld ligt de marmervoorraad van Studio Sem. Honderden blokken, in allerlei soorten marmer. Presentator John Sillevis kreeg er van Eppe de Haan een degelijke rondleiding. Onze gastheer verrichtte voor de camera verschillende werkzaamheden aan twee van de marmeren beelden die hij onder handen heeft. Met een pneumatische beitel hakte hij overtollig marmer weg aan de achterzijde van een kop, met fijn schuurpapier polijstte hij een gedeelte van een staand beeld uit de serie ‘Unitas’. Het wordt dan heel zichtbaar dat ook de afrondende fase nog veel tijd kost. Het toegepaste marmer, het bij beeldhouwers geliefde zuiver witte ‘statuario’, is bijzonder hard. Het polijsten ervan, waarbij je schuurpapier gebruikt in een hele reeks van grof tot heel fijn, is dan ook een tijdrovend proces. Maar die finishing touch maakt het beeld wel áf.
Tot voor kort was Studio Sem gevestigd in het historische hart van Pietrasanta. Maar de geluidsoverlast en de steeds grotere logistieke problemen met het aanvoeren van de enorme blokken marmer leidden tot de beslissing uit het centrum te vertrekken. De studio bevindt zich nu in twee grote hallen in de velden net buiten de stad. Het atelier is uitgerust met moderne en geavanceerde apparatuur, en voert opdrachten uit voor wereldberoemde kunstenaars. Wie een beeld van wil krijgen van die organisatie, kan op Youtube de korte documentaire ‘A Day at Studio Sem’ uit 2006 bekijken.
(Tekst: Peter van der Ploeg / Foto: Eppe de Haan aan het werk in Studio Sem)
