B&W laten onderzoeken hoe de aanbesteding voor de bouw van het Kulturhus in Stompwijk is verlopen. En hoe het contract met bouwer SSB tot stand is gekomen. Dat heeft verantwoordelijk wethouder Astrid van Eekelen bekend gemaakt.

Een goede beslissing aangezien er een hoop onduidelijkheid bestaat rond het project. SSB is inmiddels failliet, onderaannemers lopen te hoop en het Kulturhus is nog altijd niet af.

De saga begon ooit onder wethouder Eppe Beimers (CDA) in de periode 2002-2010. Daarna nam PvdA-wethouder Gregor Rensen het stokje over. Onder de coalitie GBLV, D66, PvdA en GroenLinks werd een openbare aanbesteding georganiseerd die mislukte. Daarna ging de gemeente zelf op zoek naar potentiële bouwers. Wat gebeurde er sindsdien?

– Ambtenaren van de gemeente zoeken zelf contact met bedrijven die bij de aanbestedingsprocedure interesse toonden. Er vormt zich spontaan een ‘Team Kulturhus’. Hoe en wie daar deel van (mogen) uitmaken is onduidelijk,

– Het ‘Team Kulturhus’ krijgt in 2016 de voorlopige opdracht voor de bouw van het Kulturhus,

– In maart 2017 wordt Slimscholenbouwen (SSB) opgericht door een aantal lieden die bij ‘Team Kulturhus’ zijn betrokken. Op 6 april 2017 tekent wethouder Frank Rozenberg (GBLV) het contract voor de bouw van het Kulturhus met SSB,

– SSB voldoet bij het tekenen van het contract niet aan eerder door de gemeente gestelde eisen inzake deskundigheid, ervaring en financiële stabiliteit. Daarvoor staan de partners (bedrijven) die in het project mee doen in, claimt de gemeente,

– Het contract dat wordt aangegaan is een bijzondere overeenkomst: een DBFMO-contract. Dat omvat ontwerp, bouw, financiering, onderhoud en exploitatie van het Kulturhus voor 30 jaar. Het contract dat met SSB wordt afgesloten voldoet echter niet aan de eisen die de rijksoverheid aan zo’n contract stelt,

– Onderaannemers worden pas kort voor contracttekening aangezocht; bedrijfsgegevens hoeven ze pas een half jaar later in te dienen. Zij krijgen van SSB geen inzage in het contract met de gemeente, noch in de financiën,

– De contractsom beloopt 2,34 miljoen euro (exclusief btw),

– Binnen een half jaar zit SSB in financiële problemen. Men schuift die af op stijgende kosten voor materialen en personeel. Een berekening van AlphaPlan, bouwadviseur, dat het project twee maal zo duur gaat uitvallen, houdt SSB geheim voor de gemeente. Eind 2017 stopt de gemeente wel 846.000 euro extra in het project,

– SSB vervangt diverse partners in het project. Dat mag volgens het gesloten contract mits de gemeente akkoord gaat. Hoe de gemeente controleert of zulke wijzigingen terecht zijn en wat de gevolgen ervan (kunnen) zijn voor het project, is onduidelijk. De gemeente heeft alleen contact met SSB,

– De bouw van het Kulturhus loopt vertraging op,

– Onderaannemers constateren een toenemende chaos op de bouwplaats. SSB heeft de kennis en kunde niet om het project te managen. Er wordt steeds vaker gekozen voor ‘noodoplossingen’. Bouwspecificaties worden niet aangehouden, rekeningen worden niet betaald, het ene gat wordt met het andere gestopt, bedrijven worden tegen elkaar uitgespeeld. De onderaannemers benaderen de gemeente doch die wil van niets weten. SSB is de gesprekspartner en alles zal in orde komen, zo luidt de boodschap,

– Eind 2018 trekt SSB weer bij de gemeente aan de bel vanwege stijgende kosten en geldgebrek. Er vinden hectisch overleggen plaats. Afspraken worden bewust niet schriftelijk vastgelegd. Delen van de werkzaamheden worden uit het contract gehaald. De gemeente en schoolbestuur Panta Rhei (de Maerten van de Veldeschool trekt in het nieuwe Kulturhus) springen financieel bij. Panta Rhei mag formeel helemaal niet investeren,

– Een onderaannemer legt in april 2019 beslag op de rekeningen van SSB. Een paar weken later is SSB failliet,

– De onderaannemers melden zich in een open brief bij de gemeenteraad. Zij wijzen erop dat er al maanden lang problemen waren rond de bouw van het Kulturhus, dat wethouder Astrid van Eekelen niet met hen wil praten en dat zij nog tonnen te goed hebben van SSB,

– De onderaannemers stellen dat er allerlei mankementen aan het Kulturhus zijn. De brandveiligheid is niet gegarandeerd door een foutieve compartimentering van het gebouw, ontbrekende panelen en te dunne gipsplaten. Een vergunning om het pand te gebruiken had nooit afgegeven mogen worden. Het Kulturhus, waar sinds maart de Maerten van de Veldeschool in huist, moet onmiddellijk dicht,

– Op last van burgemeester Klaas Tigelaar vindt een spoedonderzoek naar de brandveiligheid van het Kulturhus plaats. De onderaannemers worden daar niet bij betrokken. Zij kunnen zo ook geen schriftelijke bewijzen voor hun stellingname overhandigen. Na een week luidt de uitkomst dat het gebouw veilig gebruikt kan worden ondanks enkele gebreken,

– Wethouder Astrid van Eekelen kondigt een onderzoek aan naar de aanbesteding en contractverlening. De gemeente heeft inmiddels bijna 4,3 miljoen euro in het Kulturhus zitten. Die rekening kan nog oplopen.

Vaststaat dat de lokale politiek het Kulturhus graag wilde realiseren. Geen enkele partij uitgezonderd. Nu wil niemand de blaam krijgen voor het uit de hand gelopen project. De coalitie niet – die sinds medio 2018 verantwoordelijk was – noch de oppositie, onder wiens verantwoordelijkheid in 2017 het contract met SSB werd gesloten.

Stilzwijgen is het devies. De zomervakantie halen, Kulturhus afbouwen, morrend de rekeningen betalen en boeken dicht. Uit haar onderzoek wil Van Eekelen lessen trekken voor toekomstig bouwprojecten. De conclusie moet echter al vaststaan: zo nooit meer.

Nog niet al te lang geleden deed de gemeenteraad middels een enquête een onderzoek naar de gang van zaken rond het onroerendgoed project Duivenvoordecorridor. Nu is het tijd voor een soortgelijke operatie met als etiket Kulturhus Stompwijk.