Oud-wethouder Floor Kist schrijft voor Vlietnieuws.nl columns over ‘smart cities’. Het gebruik van technologie, internet en data om maatschappelijke vraagstukken te helpen oplossen. Of het nu gaat om zorg, onderwijs, verkeer, wonen, luchtkwaliteit er komen steeds meer technologische aanpakken op ons af. In deze columns wil hij u graag meenemen in de mogelijkheden, wenselijkheden en onwenselijkheden van dit soort ontwikkelingen. Dan kunnen we daar met z’n allen een goed gesprek over voeren, voordat het ons gewoon overkomt.
Wie van u opent uw telefoon met gezichtsherkenning? Eerder kon dat al met vingerafdrukken, maar nu is uw smartphone in staat uw gezicht te herkennen. Dat heeft een hele tijd geduurd, want automatische gezichtsherkenning werd (AGH) al in de jaren zestig van de vorige eeuw onderzocht.
Met de nieuwe technologie zijn vele toepassingen mogelijk. Het grootste nadeel ervan kleeft aan het feit dat China de meeste mogelijkheden verkent – een land waar privacy niet dezelfde bescherming heeft als in Europa. Zo gebruiken Chinese scholen gezichtsherkenning om te meten of alle leerlingen wel naar school komen en beboeten ze autobestuurders automatisch na een overtreding. Je zou denken dat dit ook kan zonder automatische gezichtsherkenning.
In de Verenigde Staten gebruiken sommige kerken AGH om bezoekers aan de dienst te herkennen. Daarmee kunnen ze gericht om donaties vragen, of mensen uit de geloofsgemeenschap weer naar de diensten uit te nodigen.
Adverteren wordt ongetwijfeld de volgende grote stap van automatische gezichtsherkenning. Leeftijd, geslacht of huidskleur zal bepalen welke producten iemand aangeboden krijgt. Kom je vaker naar bepaalde winkels, dan herkennen ze eerdere aankopen en bieden dan suggesties aan.
Veiligheid omarmt AGH al langer. Agenten in de VS gebruiken het wanneer ze verdachten benaderen. De database herkent dan of ze wellicht te maken hebben met een moordenaar. Delen van gebouwen gebruiken gezichtsherkenning om mensen toegang te geven, evenals vliegvelden en evenementen.
In 2018 wees een onderzoek dat IBM, Microsoft en Megvii (een Chinees AGH bedrijf) grotere foutmarges had bij het herkennen van vrouwen met een donkere huidskleur in vergelijking met mannen met een lichte huidskleur. Daar is inmiddels verbetering op gekomen.
In 2014 haalde de Hong Kong Universiteit al een successcore van 98,52% met AGH tegenover 97,53% herkenning door mensen. Het DeepFace programma van Facebook haalde een successcore van 97,25% in 2014, vergeleken met 97,52% door mensen.
Inmiddels worden ook emoties automatisch herkend. Zo wil Disney graag weten hoe hun publiek op een film of een attractie reageert. Computerspelmakers willen rekening houden met de emotionele reactie van de spelers om het verhaal verder te brengen. En adverteerders willen weten hoe het publiek op hun advertenties reageren.
Net als met alle nieuwe technologie, loopt de wetgeving achter. Dat heeft vooral te maken met dat we als samenleving ons nog niet goed raad weten met al die snelle veranderingen, als we er al van op de hoogte zijn. Een goed publiek debat over waar we wel en niet herkend willen worden ligt voor de hand.
Twee voorbeelden wil ik u tenslotte niet onthouden. Het National Human Genome Institute gebruikt AGH om de zeldzame ziekte het syndroom van DiGeorge te herkennen. Gezichtsherkenning hielp in 96% van de gevallen de ziekte bij mensen te identificeren. De app Finding Rover verbindt het gezicht van uw huisdier aan dat van u. Mocht het dier in een asiel terechtkomen, dan krijgt u daarvan een bericht. Dan kunt u uw huisdier weer ophalen en herkent dat het dier bij u hoort.
(Floor Kist)
