In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 hebben veel politieke partijen burgerparticipatie als topic omarmt. In driekwart van de coalitieakkoorden van alle Nederlandse gemeenten komt dit thema dan ook prominent terug.

Anders, serieuzer en beter omgaan met burgers moet nu vertaald worden in beleid. Dit blijkt een stevige zoektocht te zijn, waar veel gemeenten waaronder Leidschendam-Voorburg mee worstelen.

Het is goed eens te kijken naar ervaringen op dit vlak van anderen. Vooral om hier van te leren. In dit geval van de buurgemeente Voorschoten.

Na ruim een jaar (eind mei 2019) is, door de burgemeester, een groot document over Burgerparticipatie in concept voorgelegd aan een aantal burgers. Dit document stond vol met theoretische concepten, prachtige intenties en uitgangspunten en bovenal met veel richtlijnen, kaders, bepalingen en erg veel zinsneden die begonnen met: wij (lees de gemeente) bepalen …….. Ook werd om een stevige financiële bijdrage gevraagd o.m voor de aanstelling van 2,5 nieuwe ambtenaren.

Dit leverde veel kritiek, suggesties en verbetervoorstellen op van de zijde van de burgers. Vervolgens werd het document kort daarna, ongewijzigd, in de raadscommissie Burger en Bestuur besproken. Alle eerder genoemde burgers maakten gebruik van hun inspreekrecht en kregen 3 minuten inspreektijd. Mijn reactie: mijn eitje op zondagmorgen krijgt meer tijd.

Twee weken na de bespreking in de raadscommissie zou de gemeenteraad, nog voor het zomerreces, een besluit nemen.

Toen kwam het proces in een stroomversnelling. In 4 dagen tijd stelde de Alliantie Burgers Voorschoten (een a-politieke groep burgers die gaat voor burgerbelangen en verhoging van de kwaliteit van beleid en bestuur in de gemeente) een alternatief Burgerparticipatieplan op met de titel Participeren: moeten we samen leren.

Kernelementen uit dit 4 pagina grootte document zijn:

• nu geen vaststaand beleid maken,
• via 4 experimenten op verschillende thema’s ervaring met burgerparticipatie opdoen,
• fouten durven maken en hiervan leren (evaluaties in een lerende organisatie),
• bepaal je uitgangspunt en maak heldere concrete doelstellingen die je wilt bereiken,
• insteken op ruimte geven en (herstel van) vertrouwen bij burgers,
• er moet in de werkwijze en cultuur wel wat veranderen binnen de gemeente om de slaagkans te verhogen,
• het instellen van een gemengd samengestelde Taskforce (met burgers, raadsleden, ambtenaren en de portefeuillehouder) als procesbegeleider,
• geen nieuwe medewerkers erbij (2,5 fte zoals was voorgesteld) maar Anders, Beter en Concreter werken.

Dit plan is met D66 Voorschoten besproken en die partij heeft een motie op basis van dit Burgerparticipatieplan ingediend, die unaniem in de raad is aangenomen. Ondanks een stroeve procesgang, een mooi resultaat.

Reeds in de zomermaanden is het proces verder in gang gezet met de instelling van een gemengd samengestelde regiegroep onder de Taskforce van een van de pilotonderwerpen namelijk op het thema Wonen.

Zeker de constructieve samenwerking tussen lokaal bestuur en burgers is een kwestie van wennen, zoeken en leren. Ook de gemeente Leidschendam- Voorburg is zoekend en heeft in ieder geval met de startbijeenkomst van vlak voor de zomer, met een open bloknoot, een begin gemaakt van de samenwerking met haar burgers. Nu nog de uitwerking.

(Rob van Engelenburg, docent Stichting burger en overheid)