Politici hebben de mond vol van openheid, doorzichtigheid, het de burger gelegenheid bieden mee te doen bij de beleidsvorming en -uitvoering.

Zo ook in deze gemeente. Alleen zijn VVD, CDA, PvdA en ChristenUnie-SGP ‘vergeten’ de openheid en doorzichtigheid in hun coalitieakkoord op te nemen.

Wel veel woorden over een gemeente die naar de burgers luistert, die inzet op zogenoemde ‘co-creatie’, die burgers de kans geeft zelf verantwoordelijkheid te nemen, die mensen de ruimte geeft, die burgerinitiatieven en participatie steunt.

‘We werken samen op basis van vertrouwen. Dat geldt voor onze samenwerking met (groepen) inwoners’, aldus het coalitieakkoord.

Vertrouwen is goed, controle is beter. Maar dan moet die controle wel mogelijk zijn. En daarbij faalt deze coalitie. Te kust en te keur worden zaken ‘geheim’ verklaard. Hoegenaamd om de belangen van de gemeente te beschermen. Alleen kan niemand controleren of die reden wel deugt. De stukken waaruit dat moet blijken zijn immers geheim.

En het gaat niet om kleinigheden. Contract voor de bouw van het Kulturhus in Stompwijk (het project werd veel duurder, de aannemer ging failliet, de gemeente draagt extra kosten) bijvoorbeeld. Maar ook een grootschalig bouwplan in de Herenstraat te Voorburg (plan-Waaijer) waarbij de gemeente grond en gebouwen verkoopt.

De nieuwe huisvesting voor de dienst Stadsbeheer: geheim. De afspraken tussen de gemeente en de bouwcombinatie die het Damcentrum in Leidschendam vorm geeft: geheim. De deals tussen de gemeente en het in zwaar weer geraakte Schouten Bouw: geheim.

Studie over het vergadermodel van de gemeenteraad, inclusief voorafgaande beraadslagingen: geheim. Uitgaven voor de inhuur van externe experts bij gemeentelijke projecten: geheim. Grondexploitaties Duivenvoordecorridor, Klein Plaspoel Polder, Rijnlandlaan: geheim. Het ‘afluisteren’ van bezoekers van het Voorburgse Huygenskwartier: geheim.

En de gemeenteraad? De vertegenwoordigers van de inwoners laten het allemaal gebeuren. En als er dan eens een partij is die tegenstribbelt, wordt die overruled door de rest.

Hoe de raadsleden in deze hun controlerende taak uitoefenen, en hoe effectief zij dat doen, is een raadsel. Voor de kiezers ook niet na te gaan omdat het allemaal ‘geheim’ is verklaard. Een kwestie van vertrouwen, weet u wel.

En dan te bedenken dat de geheimhouding vaak nergens op slaat. Bij het Kulturhus is gewoon een slecht contract gesloten met een onbekwame aannemer. Waarom mag dat niet bekend worden? In de Herenstraat verdient de gemeente een paar centen. Nou en?

Bij het Damcentrum is de relevante informatie al lang bekend: de gemeente staat borg voor een lening van 27 miljoen euro en denkt nog 4,4 miljoen euro te vangen uit grondverkopen.

Dat Schouten Bouw nog schulden heeft bij de gemeente is ook al bekend, alleen niet de hoogte ervan. Bij het vergadermodel gaat het zogenaamd om ‘persoonlijke opvattingen’ die niet bekend mogen worden. Zouden de betrokken ambtenaren en raadsleden soms verbaal over de schreef zijn gegaan? Foei, foei, foei.

Bij de inhuur van externe experts gaat het om tien miljoen euro aan gemeenschapsgeld; geld waarvan de burger de besteding niet mag kennen. Angst voor vriendjespolitiek? En wat de grondexploitaties betreft: dat zijn papieren berekeningen over situaties die in de toekomst kunnen ontstaan maar die ook per minuut kunnen wijzigen door ontwikkelingen op de grond- en huizenmarkt.

En het ‘afluisteren’ van bezoekers van het Huygenskwartier is zelfs in strijd met de wet.

Kortom: de geheimhouding slaat eigenlijk nergens op. Tenzij B&W iets te verbergen hebben; dingen doet die het daglicht niet kunnen verdragen. Indien dat zo is, is de gemeenteraad inmiddels medeplichtig. Integriteit (eerlijk en betrouwbaar zijn) is ook zo’n groot woord bij politici. Misschien moeten de dames en heren zich maar eens gaan afvragen hoe het daarmee in hun geval staat.