Hierbij een reactie op het artikel van Thijs Aarten op Vlietnieuws van 29 januari. ‘Over de noodzaak van de energietransitie ben ik het van harte eens. Maar in zijn aanpak schuilt, naar mijn mening, een ongewenst bij effect. Misschien zelfs een gevaar.
Zijn voorstel is om burgers, individueel of in kleine collectieven, hun eigen energie op te laten wekken. In het meest geslaagde scenario van zijn plan verdienen de initiatiefnemers daar ook geld mee door meer energie op te wekken dan dat ze zelf verbruiken. Het overschot aan energie kan dan verkocht worden.
Het klinkt mooi, en gebeurt al op kleine schaal. Maar stel nu dat dit idee verder aanslaat en men er massaal mee aan de slag gaat, hoe zien de energievoorziening en de samenleving er dan uit over pakweg 20 jaar?
Ten eerste zal er een tweedeling zijn ontstaan tussen mensen die de financiële en ruimtelijke mogelijkheden hebben om zonnepanelen en dergelijke te plaatsen, en de mensen die dat niet hebben, of niet ondernemend genoeg zijn. De ondernemende groep is leverancier geworden, en de wat minder ondernemende groep is klant gebleven.
De tweedeling tekent zich af. De welgestelde, ondernemende, helft van Nederland heeft gratis energie, en verdient een leuke cent aan de verkoop van zijn overschot. Je zou immers wel gek zijn als je niet een paar zonnepanelen laat bijplaatsen als je daar de ruimte en middelen voor hebt. Geld verdienen was nog nooit zo makkelijk. De minst welgestelde helft van Nederland daarentegen is nog gewoon klant en betaalt nog maandelijks zijn energierekening.
In dit scenario hoeft de energiemaatschappij alleen nog het tekort op te vullen dat ontstaat op de momenten dat de ondernemende helft niet aan de vraag kan voldoen. En natuurlijk moeten zij de meters uitlezen en de forse administratie die met dit systeem gemoeid gaat uitvoeren.
Maar zal dat voor de energiemaatschappij nog een voldoende winstgevende activiteit zijn? De winstgevende verkoop van energie valt immers grotendeels weg. Misschien zal de energiemaatschappij, net als bijvoorbeeld de post, het toneel verlaten. Misschien ligt hier dan een schone taak voor de overheid?
De winst voor het klimaat is in dit scenario groot, maar of de samenleving ook baat heeft bij de ontstane (vergroting van de huidige) tweedeling, is de vraag. Onze samenleving staat al bol van de tweedelingen. Bijvoorbeeld op het gebied van wonen, werken en inkomen. In potentie vormt zich hier een nog grotere splijtzwam. Als we de samenleving nog een beetje bij elkaar willen houden, dan is het te hopen dat de overheid de plannen van de heer Aarten vergezeld laat gaan met afdoende nivellering maatregelen’.
(Naam inzender bij redactie bekend)