Vanaf dit weekeinde verloopt het contact tussen de gemeente en Schakenbosch b.v. alleen nog via advocaten.

De gemeente heeft geen gehoor gegeven aan de eis van Schakenbosch b.v. om er voor te zorgen dat er voor vandaag een nieuw besluit lag over de bebouwing van het landgoed in Leidschendam-Noord.

Op 7 juli bepaalde een meerderheid van de gemeenteraad bestaande uit GBLV, D66, GroenLinks en VVD-gemeenteraadslid Arnold Brans dat de ideeën van Schakenbosch b.v. voor die bebouwing, die gesteund werden door B&W, geen realiteit konden worden.

Schakenbosch b.v. reageerde des duivels: een schadeclaim van vele miljoenen euro’s (eerder werd gesproken over 14 miljoen euro) voor de gemeente; rechterlijke stappen tegen de verantwoordelijke gemeenteraadsleden; geen bebouwing meer van het landgoed; opzegging tijdelijke contracten voor gebruikers van gebouwen op het landgoed; afsluiting van het landgoed.

Eind 2017 stelde de gemeenteraad een zogenoemd ‘Ruimtelijk kader’ voor de bebouwing van Schakenbosch vast. Op 21 oktober 2019 sloot wethouder Jan-Willem Rouwendal met Schakenbosch een ‘Anterieure Overeenkomst’ waarin werd vastgelegd dat de gemeente zou meewerken aan een wijziging van het bestemmingsplan om de bouw mogelijk te maken.

Die ‘Anterieure Overeenkomst’ werd niet openbaar gemaakt. Achter de schermen kregen de gemeenteraadsleden het stuk wel te zien. In een brief aan gemeenteraad van 15 oktober 2019 schreef de wethouder: ‘Voor de gemeente zijn geen financieel-economische risico’s verbonden aan het aangaan van de anterieure overeenkomst’.

Dat financiële risico is er met de claim van Schakenbosch b.v. nu wel. Vraag is of die claim enige kans maakt. Gemeenteraadsleden wijzen op de definitie van bestemmingsplan die in de overeenkomst staat. Daarbij wordt gesproken over vaststelling door de gemeenteraad en een bouwplan dat op basis van dat bestemmingsplan gemaakt moet worden.

Door de besluitvorming in de gemeenteraad geldt nu (nog) het oude bestemmingsplan. En dat blokkeert woningbouw. Van de andere kant ligt er al een bouwplan terwijl dat er pas zou zijn nadat een nieuw bestemmingsplan geaccordeerd was.

Voorts wordt gewezen op een artikel waarin staat dat Schakenbosch b.v. voor eigen risico en rekening een bouw- en inrichtingsplan maakt. Dat laatste plan moet goedgekeurd worden door de gemeenteraad, zo staat er. In weer een ander artikel is te lezen dat de risico’s volgend uit de realisatie van het bouwplan en de daarmee samenhangende kosten geheel voor rekening komen van Schakenbosch b.v..

Op een andere plaats in de overeenkomst belooft de gemeente weliswaar medewerking aan de realisatie van de bouwplannen maar wordt daarbij wel gesteld dat de gemeente dit doet ‘voor zover dat formeel in haar macht ligt’ en dat de gemeente haar ‘publiekrechtelijke verantwoordelijkheid’ (verhouding overheid-burger, red.) behoudt ten aanzien van het ‘bestuursrechtelijke besluitvormingsproces’ (verhouding gemeente-gemeenteraad, red.).

Tegelijk wordt gesteld dat de gemeente niet van een ‘toerekenbare tekortkoming’ beticht kan worden als zij op grond haar publieksrechtelijke verantwoordelijkheid rechtshandelingen verricht die niet in het voordeel zijn van het bouwproject.

Opvallend genoeg wordt de rol van de gemeenteraad, als hoogste beslisorgaan, niet genoemd in de overeenkomst. B&W kunnen de raad niet dwingen bepaalde besluiten te nemen. B&W kunnen hoogstens weigeren een besluit van de raad uit te voeren. Maar dat is iets anders en zal, in dit geval, leiden tot het einde van de coalitie.

Daar komt bij dat gemeenteraadsleden, als volksvertegenwoordigers, stemmen ‘zonder last (of ruggespraak); zij mogen zich niet laten opdragen op een bepaalde manier te stemmen. Dat ligt vast in de Gemeentewet.

Dat roept meteen grote twijfels op bij de inzet van rechtsmiddelen tegen gemeenteraadsleden waarmee Schakenbosch b.v. nu dreigt. Zeker ook nu het Ruimtelijke kader voor de bouw werd geaccordeerd door een vorige gemeenteraad waarvan meer dan de helft van de leden verdween bij de gemeenteraadsverkiezing in maart 2018. Dat een gemeenteraad van mening verandert is niet verboden.

Dat Schakenbosch de eigen bouwplannen nu in de safe heeft gelegd, is een zaak van de b.v. zelf. Net als het opzeggen van tijdelijke huurcontracten en het afsluiten van het landgoed. Tot dat laatste is men als eigenaar namelijk gerechtigd, ook al vinden omwonenden dat niet leuk.