(Oud-wethouder Floor Kist schrijft voor Vlietnieuws.nl columns over ‘smart cities’. Het gebruik van technologie, internet en data om maatschappelijke vraagstukken te helpen oplossen. Of het nu gaat om zorg, onderwijs, verkeer, wonen, luchtkwaliteit er komen steeds meer technologische aanpakken op ons af. In deze columns wil hij u graag meenemen in de mogelijkheden, wenselijkheden en onwenselijkheden van dit soort ontwikkelingen. Dan kunnen we daar met z’n allen een goed gesprek over voeren, voordat het ons gewoon overkomt)

Het woord robot roept verschillende beelden op, soms de metalen mens uit science fictionfilms, soms industriële robots bij lopende banden in een fabriek, tot robotstofzuigers en -grasmaaiers. Het woord werd voor het eerst gebruikt in een Tsjechisch toneelstuk uit 1920 genaamd ‘Rossum’s universele robots’ van Karel Čapek. In oud-slavisch betekent het ‘slavernij’. Het stuk gaat dan over robots die zich keren tegen hun menselijke meesters. Een beeld dat wij nooit meer zullen kwijtraken.

Een mooi voorbeeld van een medische robot in de maak kan hartkleppen repareren. Het is net zo groot als een dropje. Het wordt onder het hart in het lichaam gebracht. Dan stuurt het zichzelf het naar de lekkende klep door met sensoren langs de hartwand. Dan neemt de chirurg het over en repareert het lek met een ingebouwde ‘stopper’. Wil een chirurg die mate van precisie bereiken dan is zij jaren bezig met oefenen.

Het is al mogelijk dat een chirurg geautomatiseerde armen en apparaten een operatie verricht. Langzaamaan kunnen de robots ook delen van de operatie zelfstandig doen. Een voorbeeld is het dichten van een wond. Dat is een ‘saaie’ taak voor een chirurg. Bovendien blijkt dat in de Verenigde Staten, dat slordigheden bij een operatie zeker 20.000 mensen jaarlijks het leven kost. Als een saaie taak geautomatiseerd kan worden, is de gedachte, dan redt dat mensenlevens.

Bij een operatie op een hersentumor bij een tiener, gebruikte een chirurg geautomatiseerde microscopen en armen met GPS op heel precies te werk te gaan en alleen de tumor te verwijderen.

Het in Nederland gevestigde bedrijf Preceyes heeft een minuscule robotarm die via een joystick gestuurd kan worden en helpt bij een retinaoperatie. In een proef uit 2016 zijn 12 mensen aan hun retina geholpen, de helft via de conventionele operatie, de andere helft via de robot. Gelukkig waren alle operaties een succes. Wel bleek de robotoperatie gemiddeld effectiever te zijn.

Medische robots zijn nog erg duur, ondanks dat een robot langer preciezer kan werken. Voor sommige ingrepen moet de chirurg nog heel veel oefenen wil zij de operatierobot goed kunnen bedienen. Kortom, het kost nog meer dan het oplevert. Dat is echter een kwestie van tijd.

Wat jammer zal blijven is dat de robotchirurg u na de operatie niet komt bezoeken om te vragen hoe het gaat. (Floor Kist. Illustratie Netclipart.com)