Democratie betekent letterlijk: het volk heerst. In ons systeem gebeurt dat door vertegenwoordigers. In gemeenten zijn dat gemeenteraadsleden. Die kiezen we elke vier jaar. Daarna vormt de meerderheid een coalitie en die gaat besturen. Grotendeels buiten het volk om. Waren de inwoners het niet met het beleid eens, dan kunnen zij dat eens per vier jaar kenbaar maken in het stemhokje. Het leed is dan meestal al geschied. Het stemgedrag is een afstraffing achteraf zonder directe gevolgen.

Om iets aan dat beeld te veranderen werd ooit ‘inspraak’ bedacht. De burger mocht zijn zegje doen over bepaalde voorstellen. Daar gebeurde dan overigens meestal vrij weinig mee, maar dat terzijde. Tegenwoordig heet inspraak ‘participatie’. Het resultaat is echter hetzelfde: aan het gemeentelijke beleid verandert nauwelijks iets. Politici en ambtenaren houden er niet van macht af te staan aan inwoners die er in hun ogen toch te weinig verstand van hebben, te eigenwijs zijn, te veel willen of het allemaal te simpel zien.

Maar wat te doen als de vertegenwoordigers van de inwoners ineens moeilijk gaan doen? Zoals bij de bouwplannen voor landgoed Schakenbosch: 325 woningen. Kort voor de zomer bepaalde een meerderheid van de gemeenteraad dat het anders moest: minder bebouwd oppervlak, minder woningen, meer sociale woningbouw, een alomvattend integraal onderzoek naar de milieu effecten van de voornemens, onafhankelijk onderzoek naar alle deelaspecten en een fatsoenlijke burgerparticipatie waarbij inwoners écht werden betrokken bij de planvorming.

Paniek op het Raadhuis en bij projectontwikkelaar Schakenbosch b.v.. Er moest een list worden verzonnen. Het werd een brief aan de gemeenteraad de dato 1 september 2020. Een onafhankelijk bureau gaat een onderzoek doen naar verkeerstoename door het bouwplan, alsmede andere bouwplannen in de buurt, op de Veursestraatweg. De uitkomsten worden meegenomen bij een herinrichting van die weg.

Bovendien vormen de uitkomsten een onderdeel van een milieuonderzoek in Leidschendam-Noord dat zich met name richt op geluidoverlast en luchtvervuiling. Dat milieuonderzoek vormt dan weer de basis voor een milieu effect rapportage (MER). De herontwikkeling Schakenbosch wacht echter niet op al die onderzoeken want, zo is de verwachting, de uitkomsten hebben slechts minieme effecten voor het bouwplan.

Er komt een plan om de participatie vorm te geven. Participatie richt zich op het verkeers- en milieuonderzoek en eventueel ook op de bouwplannen aangaande Schakenbosch mits de ontwikkelaar bereid is de plannen te herzien.

Ten aanzien van het bebouwde oppervlak: minder betekent meer hoogbouw of alleen stinkend dure villa’s. En beiden wil niemand. Sociale woningbouw zit al in het plan zeker als rekening wordt gehouden met ‘maatschappelijke opgaven’ zoals zorgvoorzieningen, een leerwerkcentrum en behoud van groen voor omwonenden. Aan die ‘maatschappelijke opgaven’ wordt grote waarde toegedicht.

Een commissie uit de gemeenteraad besprak de brief op 8 september maar deed er verder niets inhoudelijks mee. Het plan van aanpak inzake de participatie kwam op 3 oktober. Opzet: een ronde tafelgesprek met direct betrokkenen en een digitale inloopbijeenkomst voor alle andere geïnteresseerden. Dit alles nog dit najaar.

Het stuk is nog niet door de gemeenteraad behandeld maar de uitvoering is al wel gestart. De ronde tafel kwam twee maal bijeen (8 en 20 oktober), de digitale inloopbijeenkomst is op 24 oktober.

Bij de ronde tafel is vriendelijk gebabbeld zonder concreet in te gaan op de wensen van een meerderheid van de gemeenteraad. Sterker nog: de deelnemers kregen te horen dat de 325 woningen overeind blijven staan en het alomvattende milieu onderzoek later komt want anders moet het bouwplan een jaar blijven liggen, en dat wil ‘men’ (projectontwikkelaar en gemeente) niet.

Conclusie: er wordt lippendienst bewezen aan de wensen van de gemeenteraad zoals die in juli werden geuit. Kan dat zo maar? Ja dus. En waarom dan wel? Omdat de coalitie in juli de slag verloor toen VVD-gemeenteraadslid Arnold Brans mee stemde met de oppositie. De oorlog ging daarna echter verder. Waarbij de verliezende legers van toen (VVD, CDA, PvdA en ChristenUnie-SGP) troepen uit het andere kamp overhaalden om over te lopen (GroenLinks).

De zo in omvang gegroeide legermacht is nu in staat de eigen wil door te drukken, koste wat het kost. Hoe ver men daarin gaat mochten twee ‘verkenners’ uit het verliezende kamp, Arnold Brans en Hans Peter Klazenga, onder vinden. Zij werden zonder pardon verjaagd van de plek waar de zegevierende troepen hun kamp hadden opgeslagen. Met de toepasselijke naam Gouden Leeuw.

Democratie zei u? Het zal u duidelijk zijn geworden hoe het daarmee staat. Genadebrood mag u eten dat de machthebbers u bewust toewerpen. Onder het motto: ‘als u eet kunt u niet praten. En kunnen wij rustig doorgaan met onze plannen. Op naar de eindzege! Wilt u nog een stukje brood?’ (illustratie DerdeKamer)