Wanneer is iets onherroepelijk? Eigenlijk nooit, totdat de dood ons scheidt. Het woord speelt een centrale rol bij het beantwoorden van de vraag of inwoners van Leidschendam-Voorburg voor de gek worden gehouden. En wel inzake het tracé voor een tram dan wel light rail tussen Den Haag CS, Binckhorst en Station Voorburg.

In een Notitie reikwijdte detailniveau bereikbaarheid CID/Binckhorst (NRD) van juni 2020 staat één tracé: Lekstraat, Binckhorstlaan, Maanweg, Station Voorburg. De Notitie is opgesteld onder verantwoordelijkheid van rijk, provincie, metropoolregio, gemeente Den Haag én gemeente Leidschendam-Voorburg.

De Notitie volgt het patroon uit alle voorgaande stukken inzake het project. Feitelijk werd er in juli 2018 al door vertegenwoordigers van alle betrokken partijen tijdens een zogenoemde ‘directeurenoverleg’ voor het geschetste tracé gekozen.

Probleem is dat de inwoners van Leidschendam-Voorburg mochten reageren op NRD. Dat leverde talloze voorstellen op om een ander tracé te kiezen om zo scouting Livingstone Miriam, Opa’s veldje en de tuin van Huygens Hofwijck (want het tracé gaat straks doorlopen naar Zoetermeer, red.) te ontzien.

De gemeenteraad sloot zich daarbij aan. En dus kreeg verantwoordelijk wethouder Astrid van Eekelen (VVD) een politiek probleem. Dat werd nog groter toen Willemijn Smal namens de Commissie MER (milieu effect rapportage), die betrokken partijen adviseert, in een beraad met gemeenteraadsleden aangaf dat het tracé al onherroepelijk vast lag. Waarbij ze zich beriep op het Omgevingsplan Binckhorst van de gemeente Den Haag, dat in maart 2019 werd vastgesteld.

Dinsdagavond weersprak Van Eekelen mevrouw Smal. Het tracé lag planologisch gesproken niet onherroepelijk vast. Tegelijk erkende de wethouder echter dat het tracé wel in NRD is opgenomen en ook in het Omgevingsplan Binckhorst staat. In dat Omgevingsplan staat volgens haar de mogelijkheid om een hoogwaardige openbaar vervoerverbinding (HOV) aan te leggen volgens een ‘indicatieve’ lijn.

Inderdaad staat in het Omgevingsplan (feitelijk een bestemmingsplan) een reservering voor de HOV. En wel volgens de lijn Binckhorstlaan-Maanweg. Die lijn is exact gelijk aan het tracé uit NRD. Overigens ook het enige tracé dat in NRD staat. Let wel: een stuk dat door alle partners, inclusief Leidschendam-Voorburg, is goedgekeurd.

Hoe hoog het politieke probleem voor wethouder Van Eekelen was opgelopen moge blijken uit het volgende. In december hadden het rijk, de provincie, de metropoolregio, Den Haag en Leidschendam-Voorburg moeten reageren op alle NRD-reacties middels een Nota van antwoord.

Op 9 december zat men daartoe bijeen. Men kwam er niet uit omdat Van Eekelen, gesteund door de reacties van inwoners in Leidschendam-Voorburg, meerdere tracés inbracht die volgens haar ook allemaal ook nog onderzocht moesten worden. De weerslag daarvan moest ook in de Nota van antwoord komen. Zo uitvoerig mogelijk.

Omdat Leidschendam-Voorburg nodig is voor het laatste stukje van het tracé tussen Maanweg en Station Voorburg (alsmede doortrekking naar Zoetermeer) – ,,De belangen van Leidschendam-Voorburg zijn zeker relevant’’, aldus Van Eekelen – gingen de partners morrend over stag. Vandaar ook dat de Nota van antwoord er nog steeds niet is.

Uit de Nota van antwoord zal blijken dat er geen alternatief tracé is. En zo het er op papier eventueel wel is, zijn er zoveel nadelen dat er niet voor gekozen wordt. Dat weten alle betrokken partijen al. In NRD staat letterlijk dat er alleen een nieuwe (juridische) afweging nodig is als van het Omgevingsplan Binckhorst wordt afgeweken. Zo’n afweging kost tijd en die is er gezien alle geplande woningbouw op de Binckhorst niet: woningbouw waar rijk en provincie achter staan.

De bestuurlijke kaarten zijn nog niet geschud, verklaarde Van Eekelen in de gemeenteraad. Dat moge in haar ogen zo zijn, maar de wethouder staat in deze wel alleen. Ze had alleen een trucje nodig om dat te verbloemen: het niet onherroepelijk planologisch vastliggen van het tracé.

Eigenlijk bedoelde ze daar mee dat het tracé keurig in een concreet plan was uitgetekend; een plan dat dan ook door alle betrokken partijen was goedgekeurd. Inclusief de gemeenteraden.

Formeel is het juist dat dat nog niet zo ver is. Zie bijvoorbeeld het stuk op het grondgebied van Leidschendam-Voorburg. Concreet is tot nu toe alleen de aanleg van een vrije baan voor openbaar vervoer op de Binckhorstlaan.

Maar op basis van alle andere stukken en besluiten – denk aan de bovengrondse uitbreiding van Station Voorburg – , ook gedragen door B&W van Leidschendam-Voorburg, is een ander tracé een gepasseerd station.

Die harde waarheid wil de wethouder echter niet uitdragen om zich niet onmogelijk te maken bij de eigen inwoners en de gemeenteraad. Dus gaat het verspreiden van mist verder. Onherroepelijk.