Het hoge woord is er uit: de theaters Ludens en Veur gaan niet fuseren tot één organisatie met twee podia, in Voorburg en Leidschendam. Na, gevoelsmatig, eeuwig praten is de knoop nu doorgehakt.

Tenminste, dat meldt verantwoordelijk wethouder Astrid van Eekelen in een brief aan de gemeenteraad. Zij baseert zich daarbij op de conclusies van Bureau Berenschot dat op haar verzoek trachtte beide theaterbesturen en –directies tot elkaar te brengen.

Dat het niet gelukt is, is op zich niet verbazingwekkend. Dat was eigenlijk al duidelijk bij de start van de gesprekken. Ludens zette in op één organisatie met twee podia en één directeur. Veur op twee podia maar met een eigen identiteit, verantwoordelijkheid en programmering.

Kort door de bocht geformuleerd: de ene partij wilde een krachtenbundeling, de andere wilde zelfstandig blijven. Berenschot concludeerde dat de partijen gedurende het proces hun posities nauwelijks wijzigden. Uit woord en geschrift bleek dat er weinig onderling vertrouwen was, aldus het bureau.

Ook dat is een open deur. Ludens is de culturele hotspot van de gemeente. Het theater krijgt daartoe jaarlijks een fors bedrag aan subsidie. Het in 2012 opgezette Veur Theater was een particulier initiatief van een aantal ondernemers die stelden geen steun van de gemeente nodig te hebben.

Dat de gemeente hen het gebouw Damlaan 44 tegen een niet-commerciële huur ter beschikking stelde was eigenlijk al een voorbeeld van slappe knieën. Dat werd nog erger toen bleek dat Veur het op eigen kracht niet meer redde en enkele jaren terug bij de gemeente om subsidie aanklopte.

Telkens werd er wel weer een reden gevonden om het theater tegemoet te komen. Keurig geaccordeerd door een gemeenteraad waar de dames en heren meer belang hechtten aan hun Leidschendamse kiezers dan de consequenties te aanvaarden van hun eigen, eerdere, besluiten.

Op 8 oktober 2019 besliste de gemeenteraad dat er één theaterorganisatie moest komen met twee podia zodat in Voorburg én Leidschendam een levendig theater zou bestaan. De programmering van beide diende elkaar aan te vullen. Per jaar was er 300.000 euro subsidie van de gemeente voor. Later verhoogd naar 315.000 euro.

In plaats daarvan ligt er nu een akkoord over samenwerking inzake cultureel-maatschappelijke activiteiten, publiciteit/promotie, kaartverkoop. Zaken waarover de leiding van beide theaters het begin 2020 al eens was. En de programmering wordt aanvullend op elkaar, dus geen doubleringen meer.

De samenwerking gaat vooralsnog vier jaar duren. En elk half jaar gaat de gemeente controleren hoe het gaat. Wat er gaat gebeuren als het niet gaat, staat in de sterren geschreven.

En qua geld? Ludens behoudt de huidige subsidie (275.000 euro per jaar). Veur krijgt plots ook subsidie: 60.000 euro per jaar. Plus nog eens 50.000 euro éénmalig voor achterstallig onderhoud aan het pand Damlaan 44.

Kortom: de totale rekening ligt hoger dan de afgesproken 300.000 euro en de gemeente gaat een theater steunen dat met een commercieel doel gerund wordt door ondernemers.

Berenschot concludeerde dat Veur gedurende het hele proces vreesde dat de eigen belangen (!) en identiteit te veel onder druk kwamen te staan. Bij Ludens was het vertrouwen ‘weggeëbd’.

Dat beeld komt ook naar voren uit de reacties vanuit beide theaters op hetgeen de wethouder de gemeenteraad heeft bericht. Oscar van Schijndel, directeur Veur Theater is positief: ,,Met een eigen subsidie kunnen wij onze bezoekers een theaterbeleving blijven bieden en door de samenwerking kunnen wij gebruikmaken van elkaars netwerk en kwaliteiten, zonder onze zelfstandigheid en identiteit te verliezen.”

Bij Ludens lijkt men ‘blij’ van het gezeur af te zijn, zo blijkt uit de reactie van directeur Rogier Helwig: ,,Op deze manier komt er een einde aan een periode van financiële en organisatorische onzekerheid en kunnen we ons weer volledig concentreren op een divers cultureel aanbod en voorstellingen en evenementen voor én door inwoners.”

Er is ook een andere conclusie mogelijk: de lokale politiek heeft door gebrek aan ruggengraat het ‘gedoe’ tussen beide theaters gefaciliteerd. Met als resultaat een miskraam. Moeder Veur, die eigenlijk toch al niet zwanger wilde worden, is er niet eens treurig om. Vader Ludens treurt, want die hoopte juist op een kindje.

En de grootouders in het Raadhuis en Huize Swaensteyn? Vragende blikken. ‘Het ligt toch niet aan ons’. Helaas zorgden de grootouders door hun optreden juist wel voor die miskraam.

En gynaecoloog Berenschot lacht zich rot. Hij kan een rekening indienen van vele tienduizenden euro’s voor de behandeling van een miskraam waarvan bij de start van zijn interventie al duidelijk was dat die eraan kwam.