Het gaat niet goed met de ontwikkeling van de Binckhorst tot een woon-werkgebied. Dat blijkt uit het jaarverslag van het Kwaliteitsteam Binckhorst. Dat team werd medio 2020 ingesteld om bouw- en inrichtingsplannen te begeleiden, te beoordelen en er over te adviseren. In het team zitten een stedenbouwkundige, architecten en een cultuur historicus. Voorzitter is John Westrik (TU Delft, gemeente Rotterdam).
Volgens het Kwaliteitsteam zijn bouwplannen alleen gericht op de eigen kavel. Daarop moet zoveel mogelijk gebouwd worden. Er is daarbij geen oog voor ontwikkelingen in de omgeving. Of er zo een aantrekkelijk woon- en leefmilieu ontstaat is de vraag.
Het Kwaliteitsteam merkt verder op dat de bouwplannen niet voorzien in de sterke functiemix die je in de Binckhorst zou verwachten. Het betreft woningbouw of werkgebouwen. Er is niet of nauwelijks sprake van de maatschappelijke voorzieningen (scholen, kinderdagverblijven, huisartsenpraktijken) die horen bij een hoogstedelijk woon- en leefmilieu.
Er wordt ook te weinig nagedacht over de gebouwtypologieën en -concepten. Zo zit in veel bouwplannen een meerlaagse bovengrondse parkeergarage. Daardoor profiteren de woningen onderin niet van de hoger gelegen daktuin bovenop de garage en zijn ze kwetsbaar als het gaat om woonkwaliteit en de impact op de openbare ruimte.
Het Beeldkwaliteitsplan Binckhorst geeft op hoofdlijnen een goed beeld van de toekomstige context waar de verschillende bouwplannen zich in dienen te voegen. Het maken van een onderscheid tussen stedelijke laag, torens en toepassing van setbacks in de gebouwen zijn daarbij belangrijke uitgangspunten. In meerdere bouwplannen komen deze uitgangspunten ruimtelijk niet tot uiting.
De ruimtelijke samenhang tussen de bouwplannen en de openbare ruimte is tot dusver maar beperkt aan de orde is gekomen bij de besprekingen in het Kwaliteitsteam. De Binckhorst wordt ontwikkeld tot een hoogstedelijk woon-, werk- en leefmilieu. De openbare ruimte mag daarbij niet bij achter blijven. Een goede structuur, maatvoering en inrichting van het raamwerk van openbare ruimten en publiek toegankelijke buitenruimten zijn essentiële voorwaarden om van de Binckhorst een aantrekkelijk en leefbaar stuk stad te maken, stelt het Kwaliteitsteam.
Het Omgevingsplan Binckhorst is het belangrijkste juridisch planologische kader voor de stedelijke ontwikkeling in het gebied. Opvallend is, zo stelt het Kwaliteitsteam, dat de maximale plancapaciteit per kavel niet vastgelegd is in het Omgevingsplan. Er is alleen een ondergrens aangegeven voor dichtheid van bebouwing maar geen bovengrens.
Ten aanzien van bouwhoogtes geeft het omgevingsplan wel maximale hoogtes aan, maar het biedt geen sturing op het aantal hoogteaccenten per kavel of onderlinge afstanden tussen torens. Hierdoor nodigt het Omgevingsplan ontwikkelende partijen uit tot het maximaliseren van bouwvolumes. Met als risico dat de ruimtelijke kwaliteit onder druk komt te staan, zowel binnen het bouwblok als in de aangrenzende openbare ruimte. Ook maakt het ontbreken van een bovengrens voor dichtheid het lastig om te sturen op een evenwichtige verdeling van het bouwprogramma over het gebied, betoogt het Kwaliteitsteam.
Het team doet een aantal aanbevelingen aan B&W van Den Haag: erop te sturen dat plannen in de initiatieffase worden voorgelegd aan het kwaliteitsteam; een positief advies van het kwaliteitsteam als voorwaarde te stellen voor het in behandeling nemen van een reserveringsaanvraag; te onderzoeken of het advies van het kwaliteitsteam status kan krijgen in de juridisch planologische procedure.
En verder: geef uitwerking aan het openbare ruimteplan en leg daarbij het raamwerk van de openbare ruimte vast in maatvaste kaarten en straatprofielen; geef het openbare ruimteplan juridisch planologische status bij doorontwikkeling van het omgevingsplan; scherp het beeldkwaliteitsplan aan; neem de stedenbouwkundige regels uit het beeldkwaliteitsplan op in de beleidsregels van het Omgevingsplan Binckhorst; definieer de plancapaciteit van het gebied door per kavel een bovengrens aan te geven voor bouwdichtheid en aantal hoogteaccenten; neem bij de doorontwikkeling van het Omgevingsplan Binckhorst waarborgen op ten aanzien van de situering van (maatschappelijke) voorzieningen.
