Een stil geluk, Gerke Henkes, het Hollandse interieurstuk in de 19de eeuw. Dat is het thema van de nieuwe tentoonstelling in Museum Swaensteyn aan de Herenstraat in Voorburg. Gerke Henkes is de meester van het Hollandse interieurstuk uit de 19de eeuw. Waar veel van zijn tijdgenoten uit de Haagse School een voorliefde toonden voor het landschap, daar koos Henkes bij voorkeur voor verstilde interieurs met een of enkele figuren. Uit zijn omvangrijke oeuvre is nu voor het eerst een ruime selectie te zien. De schilderijen, aquarellen en tekeningen zijn afkomstig uit particuliere collecties in Nederland en Engeland en waren niet eerder voor het publiek te zien. Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie, de eerste die aan Gerke Henkes wordt gewijd. Het rijk geïllustreerde boekje, over het werk en het leven van Henkes, is de tweede uitgave in de Swaensteyn Reeks.
Henkes werd in 1844 geboren als zoon van Johannes Hermanus Henkes, mede-oprichter van de distilleerderij De Ooievaar in Delfshaven. Een carrière als jeneverstoker, wat zijn ouders graag zouden hebben gezien, zat er voor hem echter niet in. Al op jonge leeftijd bleek zijn passie voor tekenen en schilderen. In 1864 stemden zijn ouders in met zijn keuze voor een bestaan als kunstenaar, waarna hij zich aanmeldde bij de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en enkele studiereizen ondernam naar Frankrijk en Duitsland. In 1869 vestigde Gerke Henkes zich in Den Haag. Hij werd er lid van de kunstenaarsvereniging Pulchri Studio en was vijf jaar later samen met onder andere Jozef Israëls, Hendrik Willem Mesdag en Anton Mauve, een van de oprichters van de Hollandsche Teekenmaatschappij. Henkes nam deel aan tentoonstellingen in binnen- en buitenland en verhuisde in 1882 met zijn gezin naar Voorburg.
De genrevoorstellingen en de interieurs van Gerke Henkes zijn altijd met veel genegenheid weergegeven. Het zijn verstilde momentopnames met oudere dames, deftige heren of spelende kinderen. Het best is de kunstenaar in die voorstellingen waarin hij het huiselijk geluk vereeuwigt. De serene en intieme sfeer in deze werken gaat vaak gepaard met een vleugje humor, zoals in Een genoeglijk thee-uurtje. Het bejaarde echtpaar heeft er een leven samen opzitten. In hun vertrouwde omgeving genieten ze van hun oude dag. De vrouw leest de krant voor, terwijl de pijprokende man wat moeite heeft de woorden van zijn vrouw op te vangen. Het theeservies op tafel, het keteltje op de stoof, het parkietje in zijn kooi en de huismuts van de vrouw benadrukken de burgerlijkheid van de 19de eeuw.
