Enkele weken geleden maakte een groep internationale wetenschappers, tijdens een persconferentie in het Rijksmuseum, bekend hoe Rembrandts stem moet hebben geklonken. De manier waarop zij tot die reconstructie zijn gekomen is indrukwekkend. Allerlei factoren zijn mede bepalend geweest, tot aan de vorm van Rembrandts schedel en zijn strottenhoofd. Dat onze kunstenaar zoveel zelfportretten heeft vervaardigd – meer dan tachtig – was bij dat laatste natuurlijk een grote hulp. En hoe klinkt het? Heel overtuigend, heel zeventiende-eeuws, maar ook …. heel digitaal, ietwat blikkerig zelfs.
In onze film ‘Constantijn ontdekt Rembrandt’ spelen de stemmen van beide heren een grote rol. Al was het maar omdat Constantijn zijn beroemde bezoek aan het atelier van de jonge Rembrandt en Jan Lievens, in de winter van 1629, uitvoerig heeft beschreven in de autobiografie waaraan hij enkele maanden later begon. En omdat, toen Constantijn en Rembrandt eenmaal met elkaar aan het werk gingen, ze elkaar brieven schreven. Er is dus een nalatenschap op papier, die we in de film ten gehore brengen.
En dan dus de vraag: wat doen we met de stemmen van de heren? Vanzelfsprekend kozen wij voor natuurlijke stemmen. Die van Constantijn was snel gevonden. Ad Leerintveld, Constantijn-deskundige, gedurende dertig jaar conservator van de Vroegmoderne Handschriften bij de Koninklijke Bibliotheek, oud-voorzitter van de Vereniging Hofwijck en als geen ander in staat de toon van Constantijn te treffen. Dat is onze Constantijn.
Een Rembrandt vinden vergde iets langer nadenken. We hebben daarvoor uiteindelijk Frans Blom gevraagd. Docent aan de UvA, met als specialisme Gouden Eeuw Studies, en de bezorger van zowel Constantijns autobiografie als het befaamde Journaal van de reis naar Venetië. Ook hij is vertrouwd met het Nederlands van de zeventiende eeuw.
Onlangs toog ik met beide heren naar de studio van Midvliet, aan de Damlaan in Leidschendam. Met de geavanceerde opnameapparatuur ter plekke, en de deskundige begeleiding van programmaleider Will Boesveld, stonden de voice-overs er in enkele uren op. Het resultaat is aan u ter beoordeling, bij het bekijken van de film. Vanaf 9 april op Huygens’ Hofwijck.
(Tekst: Peter van der Ploeg. Afbeelding: Frans Blom leest Rembrandt, in de studio van Midvliet)
