Arentsburg en het Kanaal van Corbulo maken deel uit van de nominatie om de Limes – de grens van het Romeinse rijk – op de werelderfgoedlijst te zetten. In 2021 neemt de VN daar een beslissing over. Het kabinet moet de nominatie nog wel voor 1 februari 2020 officieel maken. De provincies en gemeenten, waaronder Zuid-Holland en Leidschendam-Voorburg, hebben hun huiswerk afgerond.

Bij Arentsburg gaat het om de plaats waar de Romeinse stad Forum Hadriani, inclusief een haven, lag. Het gebied is 11,85 hectare groot en omvat, behalve het gelijknamige park het volkstuinencomplex, het veld achter wijkcentrum Agora, de parkeerplaats van het Diaconessen-ziekenhuis en het grasveld tussen dat ziekenhuis en de Vliet.

Bij het Kanaal van Corbulo – een Romeinse waterweg die liep vanuit het Westland naar Leiden – gaat het om drie stukken: bij het Romeinsepad in Leidschendam (0,4 hectare), in park Rozenrust Leidschendam (0,7 hectare) en in de Duivenvoordecorridor tussen de N447 (Veursestraatweg) en de Vliet (2,3 hectare).

Leidschendam-Voorburg heeft zich ertoe verplicht Arentsburg en de drie stukken van het Kanaal van Corbulo te beschermen, te behouden en ‘uit te dragen’. Het kanaaldeel in de Duivenvoordecorridor blijft vrij van bouwactiviteiten. In dat gebied moeten zo’n 300 woningen komen.

Museum Swaenstyn krijgt blijvend een rol in het bevorderen van de bewustwording over de archeologische waarde van de Limes, zo blijkt uit het nominatiedossier.

Bij de Limes gaat het om een grens die liep vanuit het Duitse Remagen via Bonn, Köln en Kleve naar Nijmegen, Arnhem, Utrecht, Leiden en Valkenburg. Bij de nominatie tot werelderfgoed werken Nederland en Duitsland samen. Het gaat om 44 archeologische vindplaatsen van de grens waaronder 19 in Nederland.

De Limes is een deel van het grenssysteem uit de Romeinse tijd. Op wereldniveau is de Limes bijzonder: het laat de hele militaire ontwikkelingsgeschiedenis van het West-Romeinse Rijk zien, waarbij resten van Romeinse militaire versterkingen nog in de bodem aanwezig zijn. Opmerkelijk daarbij zijn de vaak innovatieve constructies die de Romeinen maakten om het rivierlandschap in onze streken te kunnen bedwingen.

Forum Hadriani was de laatste regionale hoofdstad die aan de Rijn is gesticht. De naam verwijst naar keizer Hadrianus. De stad was ideaal geplaatst als een stedelijk centrum, veilig achter de kustduinen en ongeveer halverwege het kanaal van Corbulo, waardoor het werd verbonden met de handelsnetwerken die de Rijn en de Maas gebruiken. Aangenomen wordt dat het een rol speelde bij de bevoorrading van de militaire infrastructuur in de regio.

Het Kanaal van Corbulo is een zeldzaam bewaard gebleven exemplaar. Het getuigt van de Romeinse militaire strategie om de Rijndelta te vormen naar de behoeften van het leger. Het kanaal verbond de Rijn in het noorden (die toen bij Katwijk de zee in ging) en met de Maas. De historicus Tacitus vermeldt dat het kanaal werd gebouwd om een verbinding te bieden tussen de estuaria van de twee rivieren, als een veilig alternatief voor de binnenvaart langs de Noordzeekust. Het kanaal stamt uit de periode tussen 47 en 50 na Christus.

Met de nominatie tot werelderfgoed rekenen de betrokken provincies en gemeenten op wereldwijde erkenning, het versterken van hun identiteit, meer recreatie en toerisme.