Het gaat nog tot eind 2020 duren voordat het duidelijk is hoe de gemeente omgaat met burgerparticipatie en burgerinitiatieven. Dan pas zal blijken hoeveel ruimte er voor de burgers is om mee te denken over het beleid.

Dat valt op te maken uit een notitie met als titel ‘Positiviteit van twee kanten’ die burgemeester Klaas Tigelaar aan de gemeenteraad heeft gezonden. Het stuk moet dienen als startnotitie voor burgerparticipatie.

Als de gemeenteraad met het stuk instemt start er begin 2020 een brede dialoog over met de inwoners via dialoogtafels en een digitaal burgerpanel. Wat daar uit komt wordt verwerkt in een definitieve versie van de startnotitie waarin dat een set aan afspraken staat voor burgerparticipatie en -initiatieven.

Tigelaar schetst nu drie kaders: kernwaarden staan centraal; betrokkenheid inwoners; representatieve versus participatieve democratie.

‘Op dit moment volstaat het huidige beleid met oog op de toename van het eigen (burger) initiatief niet meer’, aldus Tigelaar. ‘Als je vanuit de overheid participatie inzet als middel dan is de vraag Waarom doen we dit? van belang’. Het gaat dan om kernwaarden zoals: transparantie, draagvlak, maatwerk, een open benadering en gemotiveerde onderbouwing.

Het begrip burgerparticipatie is breed, stelt Tigelaar, en leeft bij inwoners op verschillende manieren. De één is er actief mee bezig de ander doet dit wanneer er in de directe leefomgeving iets georganiseerd wordt. Het uitgangspunt is dat verschillende type mensen op verschillende manieren worden benaderd om mee te denken.

‘Om ruimte te geven aan het goede gesprek, meer mensen te betrekken en uitnodigend zodat iedereen kan meepraten, zetten we in op de dialoog als gespreksvorm. De nadruk komt te liggen op de wijze waarop gemeente en burgers met elkaar om gaan (houding en gedrag)’.

‘Burgerparticipatie is voor iedereen of het nu gaat om betrokkenheid bij een beleidsvraagstuk een project of een burgerinitiatief’, zo constateert de burgemeester. ‘Het verschil zit in de benadering en de rollen van de overheid (rechtmatige, presterende, netwerkende en responsieve overheid). Er is behoefte aan zekerheid en vertrouwen. Dat geldt zowel voor de gemeenteraad als vertegenwoordiger van de representatieve democratie als voor inwoners op basis van de participatieve democratie’.

‘Dit proces zal leiden tot een eindresultaat dat tot stand komt samen met inwoners, college en raadsleden. Ieder vanuit zijn eigen rol. Waarbij de kaders en randvoorwaarden in gezamenlijkheid met inwoners, raad en collegeleden zijn opgesteld. Burgers moeten goed worden betrokken in dit proces, wat de stappen zijn en hoe ver hun invloed reikt’.

‘De gemeente is primair verantwoordelijk en faciliteert. De mate waarin de gemeente faciliteert kan echter afhankelijk van het maatschappelijk vraagstuk verschillen’. Tigelaar toont zich bereid tot experimenteren ‘om in vorm van samenwerkingsprojecten tussen gemeente en inwoners praktische ervaring op te doen’. De gemeenteraad blijft echter eindverantwoordelijk en hakt knopen door, aldus de burgemeester.