Het Hoogheemraadschap Rijnland, waar Leidschendam onder valt,  gaat de strijd aan met medicijnresten in afvalwater. Medicijnen doen veel goeds, maar als medicijnresten in het afvalwater terechtkomen, levert dat problemen op. Vandaar dat in Leiden-Noord een nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) wordt gebouwd, speciaal om medicijnresten uit het afvalwater te verwijderen. Het is de eerste in Nederland.

Paul Versteeg werkt al bijna een kwart eeuw bij Rijnland en heeft de ontwikkelingen van dichtbij meegemaakt. Rond 2000 berichtte het RIVM voor het eerst over medicijnresten in het oppervlaktewater. Sinds die tijd is er veel onderzoek gedaan naar de aanwezigheid én de effecten van geneesmiddelen in het oppervlaktewater.

,,Je zou denken dat farmaceuten of ziekenhuizen de grootste bron zijn. Maar inmiddels weten we dat zij niet verantwoordelijk zijn voor het gros van de medicijnresten in het afvalwater. Het zijn de mensen zelf, dus de medicijngebruikers. Maar liefst negentig procent van de medicijnresten komt, zij het onbewust, in het rioolwater terecht via ontlasting en urine van inwoners. Slechts tien procent is afkomstig van ziekenhuizen en de industrie”, aldus Versteeg.

Leiden-Noord was een logische plek om de zogenaamde PACAS-installatie te bouwen. Versteeg: ,,Het gezuiverde afvalwater van Leiden-Noord legt een relatief lange weg door het gebied af. Dus een extra zuiveringsstap heeft op deze locatie veel effect. En het is mooi meegenomen dat er ook twee ziekenhuizen op deze zuivering zijn aangesloten, ook al leveren ziekenhuizen een relatief kleine bijdrage aan het probleem. We onderzoeken nog of op termijn ook het LUMC kan worden aangesloten.”

Versteeg schetst dat het vraagstuk niet alleen de waterschappen raakt. ,,Het extra goed zuiveren van afvalwater is absoluut zinvol, maar we moeten ook kijken naar de bronkant, dus naar medicijnfabrikanten. Welke stoffen veroorzaken de grootste problemen? Misschien dat die door andere stoffen kunnen worden vervangen. En we moeten kijken naar de zorgsector. In welke hoeveelheden worden medicijnen voorgeschreven en is dat altijd de beste oplossing? Zijn er alternatieven?”

De gebruikers zelf moeten eveneens hun verantwoordelijkheid nemen, vindt Versteeg. ,,Hoe gaan we zelf met medicijnen om? Hebben we ze wel altijd nodig of zijn er ook andere oplossingen te bedenken? Wat doen we daarnaast met medicijnresten? Nog heel wat mensen spoelen die ‘gewoon’ door het toilet.” (Bron Rijnland)