De gemeenten komen blijvend geld tekort, en die situatie zal in de toekomst alleen maar verslechteren. Dat is gebleken uit een onderzoek dat het bureau Berenschot gedaan heeft in opdracht van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland. De titel luidt ‘Roeien met te korte riemen’.

Oorzaken van de ellende zijn de almaar stijgende kosten voor de jeugdzorg, de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO: ouderenzorg, gezondheidszorg, hulp aan inwoners zonder werk), en de effecten van de financieel-economische crisis van zo’n tien jaar geleden.

58 procent van de Zuidhollandse gemeenten heeft geen sluitende begroting meer, ook niet in de komende jaren.

Daar komen nu de lasten van de coronacrisis en de daaraan verbonden economische crisis bij plus extra uitgaven voor de klimaatverandering, energieomwenteling, beperken hoeveelheid afval, en de invoering van de omgevingswet.

Extra probleem is dat de gemeenten steeds minder in staat zijn de eigen financiën te regelen. Vorig jaar werd 61,5 procent van de begrotingsuitgaven opgeslokt door taken die de gemeenten van het rijk kregen opgedragen. Tien jaar eerder was dat nog 44,4 procent.

Om de financiële problemen het hoofd te bieden zijn gemeenten financiële reserves gaan aanspreken. Daarnaast zijn ze meer gaan lenen. Het vermogen om rekeningen met eigen geld te betalen is met zeventien procent gedaald.

Lastenverhoging is een andere optie die gemeenten gebruiken. Met name de OZB gaat omhoog. Verder zijn er bezuinigingen op jeugdzorg, sociaal domein, beheer en onderhoud wegen en worden investeringen uitgesteld.

Door het afkalven van voorzieningen komen het welzijn van de inwoners en het vertrouwen in de lokale democratie in het gedrang. De leefbaarheid van de gemeente wordt uitgehold net als de vitaliteit.