De afgelopen twee dagen heeft u op deze site enkele artikelen kunnen lezen over de hoogwaardige openbaar vervoerverbinding (HOV) die de rijksoverheid, provincie, metropoolregio, gemeente Den Haag en gemeente Leidschendam-Voorburg willen aanleggen vanaf Den Haag CS via de Binckhorst naar enerzijds Station Voorburg, anderzijds naar Rijswijk/Delft.

In die artikelen trof u een alinea aan die aangaf dat Vlietnieuws personen waarvan de informatie waarop het artikel was gebaseerd, niet met naam en toenaam kon noemen, noch kon citeren. Dit op last van de Projectorganisatie HOV.

Vanwaar deze censuur? Wij weten het niet. Enkele uren voordat Vlietnieuws verslag wilde doen van een digitale inloopsessie over de HOV-plannen ontvingen wij een mail van de Projectorganisatie. Daarin stond dat media ‘natuurlijk’ welkom waren.

‘Tijdens de avond kunnen aanwezigen vragen stellen en reageren, zowel live als via de
chatfunctie. Het is belangrijk dat iedereen vrijuit kan spreken, en daarvoor is het van belang dat er geen namen en citaten worden opgenomen in de media zonder dat daarvoor toestemming is gevraagd en gekregen. Dit geldt zowel voor de deelnemers als voor de organisatie’.

‘Hierbij dan ook het verzoek om sprekers (zowel deelnemers als organisatie) niet met naam en toenaam in uw artikelen op te nemen. Daarnaast dringen we erop aan om het beginsel van hoor en wederhoor toe passen, mocht u sprekers letterlijk willen quoten en hen daarvoor toestemming hebben gevraagd’.

Nadat Vlietnieuws tegen deze vorm van censuur had geprotesteerd kwam deze reactie: ‘Het is zeker niet de bedoeling om u ongewenst persoonlijke aandacht te geven of om uw vrijheid in te perken. Wel willen wij zorgen dat eenieder zich vrij en veilig voelt om openlijk te spreken zonder dat hij of zij ongevraagd geciteerd wordt met naam en toenaam. Dus fijn als we dit kunnen afspreken, dit is gebruikelijk bij dergelijke online openbare bijeenkomsten en in het algemeen gebruikelijk in de journalistiek’.

‘Afspreken’? Het is een door de organisatie eenzijdig opgelegde maatregel. En ‘Algemeen gebruik in de journalistiek’? Vlietnieuws heeft zulks nog nooit meegemaakt terwijl degenen die Vlietnieuws ‘runnen’ al zo’n 45 jaar in de journalistiek actief zijn.

De reactie van wethouder Astrid van Eekelen op de gang van zaken willen wij u ook niet onthouden. ‘Er is allerminst sprake van ‘censuur’. Vlietnieuws is welkom om verslag te doen van deze avond. De afspraak om bij het noemen van namen en citeren van personen toestemming te vragen lijkt me een redelijke’. Tegelijk verklaart de wethouder dat ook Leidschendam-Voorburg deel uitmaakt van de Projectorganisatie. Met andere woorden, ze staat achter de verzonden mails.

De gangbare definitie van censuur is deze: ‘Censuur is het gebruiken van de macht van de staat, een andere controlerende macht, een bepaalde groepering, of van bepaalde individuen, om informatie achter te houden of de expressie aan banden te leggen. De verwante term persbreidel geeft de maatregelen aan om de persvrijheid te beperken’.

In dit geval gaat het om het aan banden leggen van de pers. Vlietnieuws kan immers niet publiceren wat het wil. Natuurlijk kan Vlietnieuws de Projectorganisatie negeren en toch naam en toenaam van betrokken ambtenaren en andere experts noemen. En hen ook gewoon citeren.

Daarmee zouden wij onze journalistieke plicht de lezer goed te informeren, nakomen. Van de andere kant zou dit éénmalig het geval zijn. De Projectorganisatie zou ons geen toelating meer verstrekken tot volgende digitale inloopsessies. En daardoor zouden wij onze lezers benadelen. Wij zouden hen immers niet meer van noodzakelijke informatie kunnen voorzien.

Vlietnieuws staat dus voor een dilemma. En dat op een moment waarbij de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg unaniem een motie aannam waarin B&W werd opgedragen ‘zorg te dragen voor relevante, goed leesbare en duidelijke informatie (digitaal en schriftelijk) rond het project OV-Binckhorst voor alle betrokken inwoners van Leidschendam-Voorburg’.

Er wordt weliswaar niet over de pers gesproken in de motie maar Vlietnieuws is zo vrij aan te nemen dat de gemeenteraad in deze ook een rol voor de media – immers zo vaak neergezet als de hoeder van de democratie – weggelegd ziet. Een rol die nu door de handelwijze van de Projectorganisatie ernstig beknot wordt.

Uiteraard heeft Vlietnieuws alle fractievoorzitters in de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg benaderd over de zaak. Geen van hen zag daarin aanleiding handelend richting B&W, als onderdeel van de Projectorganisatie, op te treden. Een waardevrije informatievoorziening aan de inwoners is klaarblijkelijk toch niet zó belangrijk.

Helaas is Vlietnieuws al eerder geconfronteerd met beperkingen inzake de persvrijheid daar waar het B&W van Leidschendam-Voorburg betreft. Kennelijk wil men op het Raadhuis de inwoners een bepaald beeld voorschotelen. Ongeacht de vraag of dit conform de realiteit is of niet. Zulks heeft niets van doen met de door politici beleden ‘transparantie’. In tegendeel. Het gaat om propaganda. En dat zal Vlietnieuws aan de kaak blijven stellen.

In het geval-HOV willen de politici, hun ambtenaren en experts schone handen houden. Hun verantwoordelijkheid ontlopen. Als er iets in de pers verschijnt is het ‘de journalist’ die het schreef: ‘Het komt niet van ons terwijl wij toch de enigen zijn die het écht weten. Dus u moet ons geloven en niet de media’.

Censuur aan de ene en propaganda aan de andere kant met als enige doel de eigen plannen te kunnen doordrukken. Zoals gezegd, Vlietnieuws zal dat aan de kaak blijven stellen. Zoals u van een serieus medium mag verwachten. Censuur of niet.