Mening
Blog: Radicale keuzes voor betaalbare huizen voor iedereen

(In de serie maandelijkse columns van fractieleiders in de gemeenteraad dit maal een bijdrage van Jacco van Maldegem, fractieleider D66)

Ruim zestig bezichtigingen voor ons huis dat te koop staat. Dat voelt als een compliment voor je huis, kan ik u verzekeren. Maar het toont ook hoe overspannen de woningmarkt is. Wie het zich kan veroorloven en niet instapt in de huizenbonanza is een dief van de eigen portemonnee. Ofwel omdat huren duurder is, ofwel omdat de huizenprijzen eeuwigdurend lijken te stijgen.

Een huis is in eerste instantie een plek om in te wonen, te ontspannen en misschien kinderen (op) te voeden. Maar geen manier om slapend rijk te worden. Toch stegen de prijzen de laatste vijf jaar met gemiddeld 44 procent. Dat voelt als een casino dat gegarandeerd uitkeert. En dat kan op lange termijn niet zo door blijven gaan.

Een deel van die stijging heeft te maken met de lage rente. Dertig jaar vast voor 1,5 procent is geen uitzondering. Lenen is bijna gratis en dus stijgt de vraag en dus de prijs van huizen. Dat is iets waarop de gemeente geen invloed heeft. Op de bouw van nieuwe woningen wel. Zeker op het soort huizen dat we laten bouwen. Met lede ogen ziet D66 aan dat onze gemeente kiest voor slechts twee soorten: sociale huur of hartstikke duur.

Betaalbare huizen voor de lerares, de apothekerassistent en de buschauffeur ontbreken. Die groep moet de A4 nu oversteken in hun zoektocht naar een betaalbaar dak boven het hoofd. Om over alleenstaanden maar helemaal te zwijgen. Hun snelste route naar een huis lijkt tegenwoordig een partner. De laatste keer dat ik keek stonden er in onze gemeente 110 huizen te koop, waarvan er 5 een vraagprijs hadden van minder dan 3,5 ton. En o ja, 2 ervan waren al niet meer beschikbaar: onder bod of verkocht onder voorbehoud.

Voor 5 ton of meer kun je kiezen uit bijna 80 huizen. Dan is de keuze reuze, maar helaas onbereikbaar voor de gemiddelde starters. Zeker als de starter die niet kan rekenen op financiële hulp van ouders. En toch bleef de gemeente de afgelopen jaren vooral projecten realiseren, met vanaf-prijzen van meer dan een half miljoen euro.

Dat moet anders. De vraag welke huizen we de komende jaren gaan bouwen, moet inzet worden voor de gemeenteraadsverkiezingen, denk ik. Wat D66 betreft moeten we radicaal kiezen voor betaalbare koop- en huurwoningen. Precies die categorie waaraan het nu zo ontbreekt. Koophuizen tot 350.000 euro en huurwoningen tussen de 700 en 1.000 euro.

Op initiatief van D66 heeft de gemeenteraad vorige week gelukkig besloten in de woonvisie op te nemen dat 1 op de 5 nieuwe huizen een middelduur koop- of huurhuis moet zijn. Dat is wat ons betreft een krachtig symbool, maar slechts een eerste stap. D66 had dat doel graag verdubbeld tot 2 op de 5 huizen. Want dan kies je radicaal voor een betaalbare, lokale woningmarkt. Een markt die nu veel weg heeft van een diabolo; in het midden is het heel nauw en dringen geblazen. Zelfs een voorstel om 1 op de 3 huizen in die categorie te bouwen vonden partijen als VVD, CDA, PvdA en Gemeentebelangen te ver gaan.

Met die keuze voor meer middeldure huur- en koopwoningen zouden echter ook meer goedkopere huizen beschikbaar komen voor mensen die daarop zitten te wachten. Immers, mensen die nu al goedkoop wonen, maar graag net iets groter willen wonen, vissen heel vaak achter het net. Met meer nieuwe, betaalbare huizen komt ook die doorstroming op gang. Ook dat is broodnodig, want gemiddeld wachten starters die afhankelijk zijn van een sociale huurwoning ruim 6,5 jaar op een eerste huis. Dat is 10 procent langer dan een jaar eerder, en die wachttijd zal niet snel dalen zonder radicale keuzes.

En ja, radicale keuzes kunnen betekenen dat we hoger moeten bouwen. Hogere huizen op een kleiner perceel. Minder grond per huis drukt de prijs. Of bouwen in het buitengebied, zoals collega Streefkerk vorige week voorstelde. Of een zelfbewoningsplicht instellen, zodat durfkapitaal en beleggers geen nieuwe kans meer krijgen in Leidschendam-Voorburg om huizen op te kopen. En minder radicaal, maar wel verstandig: van leegstaande kantoren betaalbare woningen maken.

Dat zijn vergaande keuzes die we als samenleving moeten overwegen als we willen dat de jongere generaties ook hun eigen plekje in onze gemeente kunnen blijven vinden. Maken we een andere keuze, dan wordt de gemeente langzaam maar zeker grijzer, gesegregeerder en minder gezellig.

En o ja, ons huis is inmiddels ook onder voorbehoud verkocht. Maar dat is vast geen verrassing voor u in deze overspannen markt.

(Jacco van Maldegem, fractievoorzitter D66)

Socials

vlietnieuwsfacebookOp Facebook

vlietnieuwtwitter Op Twitter