De gemeente komt komend jaar 10,8 miljoen euro te kort. Dat is veel meer dan de 4,2 miljoen euro waarmee tot nu toe gerekend werd. Ook in 2023, 2024 en 2025 komt de gemeente geld te kort. Eerder claimen B&W dat er met ingang van 2024 weer zwarte cijfers geschreven zouden worden.
De nieuwste financiële gegevens zijn op 13 april in B&W besproken, een week later met leden van de gemeenteraad. Verantwoordelijk wethouder Jan-Willem Rouwendal gebruikt ze als basis voor de zogenoemde Kadernota; een stuk met de uitgangspunten voor de begroting 2022 en verder.
In 2023 staat de gemeente nu 7,9 miljoen euro in de min (was 3,6 miljoen), een jaar later – 4,2 miljoen (was +0,6 miljoen) en in 2025 – 1 miljoen (was +3,5 miljoen).
Voornaamste oorzaak van het veel slechtere financiële plaatje zijn tegenvallers bij de uitgaven voor de jeugdzorg en zorg verleend op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). Op beide terreinen is de rijksuitkering te laag om dat te compenseren. Bovendien krijgt de gemeente een lagere uitkering van het rijk voor jongeren die hier zorg krijgen, maar niet wonen.
Wethouder Rouwendal heeft drie oplossingsrichtingen bedacht:
– Keuze rood: niets aan het tekort doen omdat de oorzaken bij de rijksoverheid liggen die te weinig geld geeft. Dan zal de gemeente onder toezicht komen te staan van de provincie waarbij toestemming nodig is voor elke euro die wordt uitgegeven,
– Keuze oranje: een sluitende begroting op tafel leggen voor 2022 en 2025. Dan komt er geen provinciaal toezicht. Voor de begrotingen 2023 en 2024 wordt alleen een schets gemaakt. Echte keuzes worden overgelaten aan een na de gemeenteraadsverkiezing van maart 2022 aantredend nieuw college van B&W,
– Keuze groen: de begrotingen 2022 tot en met 2025 sluitend maken. Dat betekent bezuinigen, uitgaven terugschroeven en lasten verhogen. Problemen daarbij: de politieke keuzes die een nieuwe coalitie na de gemeenteraadsverkiezing van maart 2022 gaat maken en onzekere factoren in de toekomst die harde ingrepen nu wellicht weer overbodig maken.
In het coalitieakkoord van begin 2018 staat dat B&W een blijvend sluitende begroting willen. Dat eist ook de provincie wil men de gemeente niet onder toezicht plaatsen. De afgelopen jaren werden tekorten steeds afgedekt met een greep in de algemene reserves. De 140 miljoen euro die de gemeente kreeg uit verkoop van Eneco-aandelen zijn bestemd voor zaken als duurzaamheid, energie omwenteling en bereikbaarheid.
Bij de toetreding van GroenLinks tot de coalitie in september 2020 is afgesproken dat er niet bezuinigd wordt op sociale voorzieningen zoals WMO en jeugdzorg. Een forse lastenstijging wijst de VVD af. Bronnen rond het Raadhuis weten te melden dat de spanningen in de coalitie rond de begroting hoog opgelopen. Vooralsnog is er nog geen uitweg gevonden uit het financiële moeras.
