De cultuursector vreest de toekomst. ‘Hoewel dankzij het huidige steunpakket niet alle seinen op rood staan, vreest de culturele sector in Zuid-Holland een domino effect. Er is veel veerkracht aanwezig, maar de onzekerheid is groot en het koordje dun. Te snel wegvallende steun, niet terugkerend publiek of personeel, verschraling van het aanbod, noodgedwongen digitalisering, achterstallig onderhoud, personele bezuinigingen: het zijn allemaal risicofactoren, die elkaar als omvallende dominosteentjes in hun val kunnen meeslepen’.

Dat staat in de zogenoemde Cultuurbarometer die Floor Vermeulen, gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland, aan Provinciale Staten heeft gezonden. ‘Het is onmogelijk om een uniform beeld van de Zuid-Hollandse cultuursector te schetsen; daarvoor is de sector te divers. Dat geldt voor de podia en (film)theaters, maar (nog) sterker voor de musea’, schrijft Vermeulen.

‘De sector is vaak veerkrachtig, creatief en optimistisch ingesteld Zuid-Hollandse musea pasten zich, net als podia en theaters, doorgaans zonder morren aan de steeds veranderende omstandigheden aan. Er wordt veel online aanbod gecreëerd. Daar waar de financiële mogelijkheden er zijn, worden speciale marketingcampagnes opgetuigd om het publiek te blijven betrekken’.

‘Maar: de situatie is voor de grote meerderheid van de instellingen uiterst precair. Sommige instellingen verkeren niet in acute problemen, maar voor andere is de nood zeer hoog. Musea die geheel of grotendeels afhankelijk zijn van eigen inkomsten zijn het meest direct getroffen’.

‘Voor nagenoeg alle podia en theaters geldt dat ze hun hoofd boven water kunnen houden door een combinatie van drie zaken: overheidssteun, interen op eventuele reserves en snijden in de organisatie. Vooral de theaters buiten de grote steden hebben het moeilijk., zij ontvangen doorgaans geen rijksbijdrage en zijn voor een groot deel afhankelijk van publieksinkomsten’.

‘Cultuureducatie staat onder druk, hoewel er ook creatieve digitale oplossingen worden gevonden. Een snel herstel van de vraag wordt niet verwacht, de focus in het onderwijs zal bij ‘normalisering’ niet direct op cultuureducatie zal liggen. Vooral musea verwachten een langdurige vraagdip’.

‘De coronacrisis heeft grote invloed op het ervaren gevoel van veiligheid en verbondenheid in de maatschappij, hetgeen ook zijn weerslag heeft op de maatschappelijke participatie. Bevolkingsgroepen die al enige afstand ervaren tot het cultureel maatschappelijk leven raken nog verder verwijderd. Eenzaamheid ligt op de loer, er is veel behoefte aan verbinding’.

‘De onzekerheid over de toekomst eist op allerlei gebieden haar tol. De onzekerheid over de toekomst is een nog groter probleem dan de huidige financiële situatie. Allereerst is er onzekerheid over de duur van de steun. Musea die grotendeels afhankelijk zijn van subsidie, kunnen nu nog wel verder, maar de toekomst is ongewis. Ook podia en theaters maken zich zorgen dat op de (middel)lange termijn de steunmaatregelen zullen opdrogen, terwijl de financiële consequenties verder duren’.

‘Daarnaast is er onzekerheid over de aard en de gevolgen van de maatregelen op de korte en middellange termijn. Zo hebben podia en theaters in de afgelopen maanden met een veelvoud aan wisselende maatregelen te maken gehad. De programmeringsplanning voor theaters en podia is voorlopig nog wel even uit balans, omdat het niet mogelijk is om binnen afzienbare termijn producties op de planken te krijgen’.

‘De sector maakt men zich zorgen om (aanhoudende) vrees voor corona, ook (of juist) als de coronamaatregelen versoepeld of zelfs afgebouwd worden. Durft het publiek straks terug te komen? Veel podiumkunsteninstellingen hebben een relatief grote afhankelijkheid van publieksinkomsten. Aan aanbodzijde vrezen vooral musea die afhankelijk zijn van vrijwilligers voor een blijvend personeelstekort’.