(In de serie maandelijkse columns van fractieleiders in de gemeenteraad dit maal een bijdrage van Frank Rozenberg, fractieleider GBLV)

Dominee Gremdaat zou deze blog beginnen met: ,,Kerkenvisie, kent u die uitdrukking?” Maar u moet het mij doen. Deze blog gaat niet over mijn visie op de kerk als instituut, maar wel over de visie die we als gemeente hebben op kerkgebouwen.

Een trend die zich al jaren voordoet is de ontkerkelijking van de samenleving. Dat leidt tot leegstand van kerkgebouwen, waarbij leegstaande kerkgebouwen als een blok aan het been van parochies en kerkbesturen kunnen hangen. Als er geen geld meer is voor onderhoud, loopt het religieus erfgoed gevaar.

Het ministerie van OCW heeft dat ook ingezien. Sinds 2018 is er een subsidieregeling voor gemeenten om een kerkenvisie op te stellen: hoe moeten we in een gemeente omgaan met kerkgebouwen die mogelijk leeg komen te staan. GBLV/Gemeentebelangen heeft daarom in 2018 een motie ingediend om van die Rijkssubsidie gebruik te maken en voor de kerken in onze gemeente vervolgens zo’n visie op te stellen. Een dergelijke visie is overigens niet ter meerdere eer en glorie van de gemeente, maar juist ook een middel om kerkbesturen en parochies die door leegstaande kerken in het gedrang dreigen te komen perspectief te bieden.

Bij de behandeling van die motie gebeurde er iets bijzonders. Ons werd te kennen gegeven in de raad dat die motie niet echt nodig was. De kerken waren volgens ingewijden in de raad prima in staat om hun eigen boontjes te doppen. Wij hebben de motie toen zoals dat heet ’aangehouden’.

We zijn een paar jaar verder en een aantal kerken hebben een andere bestemming gevonden. Ik kan me zo voorstellen dat een zucht van verlichting in die gevallen is opgegaan.

Over de Oude Kerk in Voorburg maak ik me overigens zorgen. Deze kerk is prachtig gerestaureerd en gelukkig voorzien van comfortabeler stoelen dan de rieten stoeltjes die er eerst stonden. De term godsvermogen die met de kosten van zo’n restauratie zijn gemoeid, is zeker van toepassing.

De Oude Kerk hoort evenals Huygens’ Hofwijck en Huize Swaensteyn tot de drie meest beeldbepalende gebouwen in het Huygenskwartier Voorburg. De functie van de Oude Kerk gaat daarbij verder dan de plek voor samenkomst van de kerkgemeente. Er vindt een groot aantal (culturele) evenementen en activiteiten plaats die behulpzaam zijn voor de instandhouding van de kerk.

Maar toen kwam de coronacrisis. Een dure restauratie achter de rug en financiële dekking die wegvalt. Het zou echt doodzonde zijn als dat het kerkbestuur zwaar in de problemen zou brengen.

Nu terug naar de kerkenvisie. Had in het hiervoor geschetste scenario een kerkenvisie kunnen helpen? Ik denk het wel. Ook met behoud van de eigen verantwoordelijkheid van de kerk en de gemeente. Maar ja, volgens de ingewijden in de gemeenteraad was subsidie aanvragen voor een kerkenvisie helemaal niet nodig.

Nu komt het wonderlijke. In de Kadernota van de gemeente voor de begroting 2022 staat dat het ontwikkelen van een kerkenvisie in 2020 niet heeft kunnen plaatsvinden vanwege de coronacrisis. Als een deus ex machina of als een duveltje uit een doosje blijkt dat de gemeente wél subsidie heeft aangevraagd. Dat even melden aan GBLV was klaarblijkelijk teveel moeite of zou ons misschien teveel eer geven.

In de gemeenteraad heb ik vaker verwezen naar de haan die drie keer kraait. De haan heeft nu twee keer gekraaid. De eerste keer: het college krijgt in 2020 coronasteun van het Rijk voor de cultuursector, geeft dat niet uit en de gemeenteraad stopt dat op advies van het college gewoon in de algemene spaarpot.

De tweede keer: we zeggen dat we geen subsidie aanvragen, doen het vervolgens toch en laten ook hier het geld gewoon op de plank liggen. Hoe moeilijk zou het zijn geweest om in coronatijd via MS Teams, Zoom of Skype met de betrokken kerkbesturen een kerkenvisie op te stellen?

De helpende hand die de kerk velen toesteekt, had de gemeente in dit geval met een kleine moeite ook aan de kerk kunnen toesteken. Van de gemeente hoef je echter geen maaltijd met spekjes te verwachten.

(Frank Rozenberg, fractievoorzitter GBLV/Gemeentebelangen)

Reageren? Mail naar rozenberg@gblv.nl