Inwoners die niet mogen meepraten over de bouw van een aantal woontorens in hun directe omgeving; het lijkt onbestaanbaar in een tijd waarin gemeenten de mond vol hebben over burgerparticipatie.

En toch is het realiteit in Leidschendam-Voorburg. Tenminste als we GroenLinks-wethouder Floor Kist mogen geloven. Die heeft in woord en geschrift aangegeven dat omwonenden van de Appelgaarde in Voorburg niet moeten denken dat zij nog invloed op het bouwproject kunnen hebben.

Vorige week gaf Kist de gemeenteraad in een brief al te kennen dat de burgerparticipatie inzake het ‘wonen’ vooral ‘informerend’ zou zijn. Bij een informatiebijeenkomst maandagavond was hij nog wat stelliger. De gemeente moet 4000 tot 5000 woningen bouwen. Dat geeft een enorme druk op de omgeving. Maar die kan volgens de wethouder niet meer zeggen ‘dat willen we niet’.

Zijn ambtelijke ondersteuning was in het beraad nog duidelijker: burgerparticipatie ja, maar niet over de hoogbouw. Alleen over type woningen en gewenste bewoners. En dat werd met Kists zegen uitgesproken.

Nu woedt er in de gemeenteraad een discussie over het vormgeven van burgerparticipatie. VVD’er Philip van Veller constateerde daarbij dat het iets is dat het wezen van de democratie betreft.

De liberaal sprak over een ‘worsteling’ waarbij hij erop wees dat er een spanning bestaat tussen enerzijds gemeenteraadsleden die gekozen zijn op grond van verkiezingsprogramma’s en beloften die daarin staan, en anderzijds inwoners die willen meedenken en meebeslissen.

Hij vroeg zich af waar de grens tussen beiden ligt. Moet de gemeenteraad de oren laten hangen naar de meedenkende burger en de mening van ‘inspraakclubs’ overnemen, of hen teleurstellen door dat niet te doen?

‘Hoe weeg je de uitkomst van burgerparticipatie? En hoe weeg je het algemeen belang? Het mag geen stapeling of uitruil worden van deelbelangen’, zo gaf Van Veller aan, waarbij hij vergat dat verkiezingsprogramma’s niet veel anders zijn.

Floor Kist heeft de grens wat de Appelgaarde betreft getrokken. Het algemeen belang is woningen bouwen. Het deelbelang ‘geen woontorens in mijn buurt’ moet daar voor wijken. Tenminste wat de bestuurder betreft.

En dat is opvallend voor een GroenLinkser want wat stond er in het programma van de partij voor de gemeenteraadsverkiezing van maart 2018: ‘GroenLinks is voor een open bestuursstijl van de gemeente, waarbij de gemeente bij haar plannen zoveel mogelijk de inwoners en de maatschappelijke organisaties betrekt. Initiatieven van buurten en organisaties wil GroenLinks, als ze passen binnen de gemeentelijke doelen, ondersteunen en stimuleren. Inwoners krijgen de mogelijkheid om zelf punten op de agenda van de gemeenteraad te zetten (burgerinitiatief) en het recht om een alternatieve aanpak voor te stellen’.

Let wel, dit alles was een reactie op de kritiek die er op de tot dan toe gangbare ‘inspraak’ bestond. Te weten: de burger mag zijn zegje doen over een plan maar de bestuurder – lees de gemeente – trekt zich daar niets van aan. Die doet gewoon de eigen zin.

Gelukkig maakt de wethouder Floor Kist niet uit wat er met burgerparticipatie gebeurt en hoe die er uit ziet. Inwoners kunnen over alles meepraten, eventueel op eigen initiatief. Ze kunnen inspreken bij de gemeenteraad, zienswijzen (bezwaren) indienen, naar de rechter gaan tot aan de Raad van State aan toe. En er moet, voor de Appelgaarde, nog een bestemmingsplan gewijzigd worden.

Het duurt nog vijf tot zes jaar voordat er aan de Appelgaarde iets gebeurt. Wie dan leeft, die dan zorgt. Ook aangaande de burgerparticipatie en het eventueel aanpassen van de bouwplannen. Hoe dan ook: uitspraken nu zijn op drijfzand gebaseerd. En die 4000 tot 5000 woningen hoeven er pas in 2040 te staan.

Rest de vraag wat Floor Kist bezielt de burgerparticipatie zo ‘af te handelen’. Wellicht is het de verschuiving van oppositie- naar coalitiepartij die zich in september 2020 voltrok. Interessant wie straks de lokale lijsttrekker voor de partij wordt bij de gemeenteraadsverkiezing van maart 2022 en wat er in het GroenLinks-verkiezingsprogramma komt te staan. De ‘lijn-Kist’ of de ‘lijn-burger’?