Werk aan de weg: dat betekent voor veel mensen ‘even gas minderen’ of ‘even omrijden’. Maar is dat wel zo makkelijk? Zeker als je onverwachts moet afwijken van je route én je routine kan dat twijfel opleveren. Of je het gebied nu op je duimpje kent of voor het eerst ergens rijdt met de navigatie aan. Daarom werkt Chantal Merkx, verkeerspsycholoog bij Rijkswaterstaat, dagelijks aan heldere informatie voor weggebruikers.

Wat doet een verkeerspsycholoog precies?

,,Als er een nieuwe weg wordt ontworpen of er gaan ergens wegwerkzaamheden plaatsvinden, vragen mijn collega’s of ik wil meedenken. Zij richten de weg natuurlijk in volgens de richtlijnen van Rijkswaterstaat op het gebied van veiligheid, voor weggebruikers en wegwerkers. Ik kijk mee naar het ontwerp met de blik van een gedragskundige: hoe zorgen we ervoor dat weggebruikers direct herkennen wat de bedoeling is? Dat is mijn belangrijkste focus. De situatie moet in 1 oogopslag duidelijk zijn. Bijvoorbeeld: waar plaatsen we de borden?”

Voor welke uitdagingen zorgen de wegwerkzaamheden aan de A9?

,,Mensen zijn voorgeprogrammeerd om bekende dingen op de automatische piloot te doen, en dus ook bekende routes. Dat zorgt ervoor dat we efficiënter zijn; we kunnen onze aandacht tenslotte niet overal tegelijk hebben. Als je een route vaak rijdt, zie je bepaalde vanzelfsprekende informatie daardoor niet meer: een verkeersbord met bekende afslagen, een bekende snelheidslimiet, enzovoort. Onze hersenen filteren alleen de ‘relevante informatie’ eruit – nieuwe informatie dus. We tonen daarom alleen relevante informatie en zo duidelijk mogelijk: door op de juiste plekken gele borden te plaatsen, weet de weggebruiker dat er een afwijkende situatie is.”

Hoe kunnen weggebruikers goed voorbereid én veilig de weg op gaan?

,,Mijn belangrijkste tip is: check je route voor vertrek, juist als je een route dagelijks rijdt. Mensen vertrouwen tijdens het rijden op hun eigen kennis, maar als je onvoorbereid op pad gaat, kun je verrast worden. Bijvoorbeeld door de versmalde rijstroken op de A9. Dat kan verwarrend zijn en stress opleveren. Daarom zorgen we voor houvast op de pagina Geplande werkzaamheden en op de borden ter plaatse. Houd die dus in de gaten in plaats van alleen je navigatie! Zo heb je steeds actuele informatie en is je reis zo aangenaam en voorspelbaar mogelijk.” (bron en foto Rijkswaterstaat)