Johanna Barentsen-Hilvers, Pieter Breebaart, Hendrikus Hilgersom, Laurens Wezepoel, Hendrika Weeland, Martinus Hollen. Zes namen van inwoners van Leidschendam en Voorburg die in het Oranjehotel zaten.

Oranjehotel, het klinkt lieflijk. Feitelijk ging het om de Polizeigefängnis, die de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Scheveningse gevangenis inrichtte. Bedoeld voor Nederlandse verzetsstrijders, groot en klein. Met een SS-directie en Nederlands/Duits personeel.

Van hier uit ging het naar de Duitse concentratiekampen of tuchthuizen. Of men werd op de Waalsdorpervlakte geëxecuteerd. Dat lot trof 250 gevangenen. De afdeling contraspionage van de Sicherheitsdienst (SD) gebruikte de gevangenis ook voor het verhoren van alles bij elkaar 900 mensen.

Oranjehotel was een geuzennaam voor dit complex, gegeven door de Nederlanders. In de 500 cellen, gebouwd in 1918 om er smokkelaars in op te sluiten, zaten gedurende de oorlog zo’n 25.000 Nederlanders vast.

De 500 cellen waren verdeeld over zeven gangen van elk 80 meter lengte. Er waren verbindingsgangen, dienstvertrekken, kantoorruimten, een badcel. De ingang lag aan de Van Alkemadelaan.

Na de Duitse overgave en het einde van de Tweede Wereldoorlog – formeel op 4 september 1945 – werden er NSB’ers opgesloten. Waaronder leider Anton Mussert. Die zat er tot zijn executie op 7 mei 1946.

Tot 2009 functioneerde het geheel daarna als ‘normale’ gevangenis. Vervolgens duurde het tien jaar voordat het restant werd omgevormd tot Nationaal Monument. Dat werd op 6 september 2019 door koning Willem Alexander geopend voor het publiek. Vanwege coronamaatregelen is het complex sindsdien nog geen jaar echt toegankelijk geweest. En ook dan nog met beperkingen.

Van de oorspronkelijke Polizeigefängnis zijn nu nog 144 cellen over. Waaronder Doodencel 601. De originele kruizen van de executieplaats op de Waalsdorpervlakte zijn er te zien. Op die vlakte staan nu replica’s.

Op de celwanden zijn religieuze teksten te ontwaren en kleine streepjes die voor de gevangenen als zonnewijzer, en dus tijdsaanduiding, dienden. In de cellen, die maar één bed kenden, zaten drie tot vier gevangenen bijeen. De oudste kreeg het bed; de rest sliep op een strozak op de stenen vloer.

In Oranjehotel zijn nog talrijke historische details bewaard gebleven al is de buitenmuur aan de Van Alkemadelaan niet meer de originele en is het hekwerk tussen die muur en de gevangenis verdwenen.

Omdat de Duitsers aan het einde van de oorlog de administratie grotendeels vernietigden is nog steeds niet precies duidelijk wie er in Oranjehotel vast zaten. In het officiële namenregister staan nu zo’n 5000 namen waaronder de genoemde zes inwoners van Leidschendam en Voorburg.

Het register wordt echter nog voortdurend aangevuld zodra er zekerheid is over de betrokken persoon en Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) het toestaat persoonlijke gegevens te openbaren.

In het boek ‘70 jaar vrede en veiligheid’ van de Historische vereniging Voorburg staan bijvoorbeeld nog de volgende namen: Els van Goot, Jan Heesterman, Jan Pieter van Herwerden, Jan Hulstijn, Felix Julien, Johannes van Kesteren, Jan de Landgraaf, Antonius van der Lugt, Henri Spetter, Louis de Val, Jacobus Veenenbos.

Oranjehotel is dinsdag tot en met zondag open van 11-17 uur. Entree kost 9,50 euro (met audiotour); 8 tot en met 24 jaar betaalt 5 euro. Gratis parkeren. Adres: Van Alkemadelaan 1258/hoek Stevinstraat. Zie ook http://Www.oranjehotel.org