Oud-burgemeester Klaas Tigelaar heeft medio 2019 een overleg gehad met medewerkers van het bureau NTA over een onderzoek maar extreem linkse en extreem rechtse ontwikkelingen in de gemeente. Hij vroeg NTA een offerte voor zo’n onderzoek te maken. Toen die binnen was kreeg een ambtenaar mondeling opdracht van de burgemeester die te tekenen. De oud-burgemeester heeft over dit alles geen overleg met derden gevoerd. Er vond geen juridische afweging inzake het onderzoek plaats, noch een politiek-bestuurlijke.

Dat blijkt uit stukken die burgemeester Jules Bijl aan de gemeenteraad heeft gezonden over het omstreden NTA-onderzoek, dat in het geheim plaatsvond. Andere belangrijke punten:

= NTA heeft zich vrijwel uitsluitend gericht op de moslimgemeenschap in Leidschendam-Voorburg, de moskee in Leidschendam en de bij de moskee betrokken personen. In het onderzoeksrapport uit mei 2020 beslaat dat 14 van de 17 pagina’s,

= Het onderzoeksrapport is van ‘matige’ kwaliteit en ‘erg éénzijdig’ gericht op de moskee,

= Het onderzoek bood geen nieuwe informatie en gaf geen nieuwe inzichten. Met het stuk is verder niets gedaan,

= De Functionaris gegevensbescherming (FG) was tegen het onderzoek. Dat maakte hij op 20 februari 2020 bekend. Er was volgens hem geen juridische grondslag voor het verzamelen en verwerken van persoonsgegevens. Hij verlangde een formeel besluit van B&W. Dat kwam er echter niet,

= De gemeente betaalde 71.500 euro voor het onderzoek.

Jules Bijl schrijft de gemeenteraad dat er meer zorgvuldigheid bij de besluitvorming over het NTA-onderzoek nodig was geweest. B&W betreuren dat die zorgvuldigheid niet in acht is genomen. Volgens Bijl heeft er geen goede afweging plaatsgevonden, met name niet wat betreft de relatie met de moslimgemeenschap en het moskeebestuur. Hij biedt daarvoor namens B&W verontschuldigingen aan. B&W gaan zich inspannen de verstoorde verhoudingen te herstellen.

De burgemeester biedt ook zijn verontschuldigingen aan aan al degenen waarvan de privacy in het kader van het onderzoek is geschonden. B&W trekken zich hetgeen er gebeurd is ‘ernstig aan’, aldus Bijl.

B&W hadden volgens de burgemeester ook een eigen afweging moeten maken of de NTA-onderzoekers zich wel aan de wet hielden. In plaats daarvan werd NTA gevraagd of men rechtmatig handelde. Toen daarop een bevestigend antwoord kwam, lieten B&W het daar bij.

Volgens Bijl was er behoefte aan inzicht in radicalisering binnen de gemeente. Daarbij ging het om extreem rechts en extreem links. Dat verwaterde bij het onderzoek naar salafisme en rechts extremisme met de moslimgemeenschap als focus.

Nadat het NTA-rapport binnen was heeft daarover geen besluitvorming plaatsgevonden. Er is ook niet besloten inzake eventuele vervolgstappen. In maart 2021 zijn B&W informeel bijgepraat. Het NTA-rapport zelf werd daarbij niet gedeeld. In mei 2021 was er een informeel beraad van ambtenaren over de vraag hoe te handelen bij extremisme.

Het NTA-rapport is destijds door zes personen gezien, waaronder Klaas Tigelaar. Nadat er in oktober 2021 door een publicatie van NRC aandacht voor kwam, en er ook acht verzoeken tot inzage kwamen op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) is het NTA-rapport ook ingezien door de concernleider, de juridisch adviseur van de gemeente, de FG, mensen van advocatenkantoor AKD en waarnemend-burgemeester Jules Bijl.

Jules Bijl schrijft de gemeenteraad dat Klaas Tigelaar de gemeenteraad wel had willen informeren over de uitkomsten van het NTA-onderzoek doch dat zulks nog altijd niet is gebeurd, mede door corona en de noodzaak online te vergaderen. In september 2019 waren de fractievoorzitters wel globaal geïnformeerd over het te houden onderzoek. In november 2019 was er een bijeenkomst van NTA met gemeenteraadsleden, kort daarna hield NTA een presentatie bij B&W.

Volgens advocatenkantoor AKD handelden B&W niet onrechtmatig, zijn er geen bevoegdheden overtreden en zijn er geen grondrechten geschonden. De FG meent dat het verzamelen en verwerken van persoonsgegevens wel onrechtmatig was. Hij wil dan ook dat de persoonsgegevens vernietigd worden en dat de betrokkenen worden geïnformeerd over wat er over hen is vastgelegd.

Bijl laat de gemeenteraad weten lessen te willen trekken uit het gebeurde. Zo komt er veel meer aandacht voor privacy binnen het gemeentelijk apparaat, ook bij B&W en de gemeenteraad. Verder krijgt het managementteam van de gemeente een steviger rol bij het beoordelen van veiligheidszaken en krijgen ambtenaren training voor het beoordelen van gevoelige offertes.

Klaas Tigelaar verliet de gemeente op eigen verzoek op 1 september 2021 voor een baan in het onderwijs. Hij werd op 5 september 2016 burgemeester van Leidschendam-Voorburg.