Er wordt al zo’n vijf jaar aan gewerkt: een hoogwaardige openbaar vervoer verbinding (HOV) tussen Den Haag CS, Binckhorst en Station Voorburg, met een aftakking naar Rijswijk en Delft.

Steeds meer blijkt echter dat rijksoverheid, provincie, Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en de gemeenten Den Haag, Leidschendam-Voorburg op zoek zijn naar een kwadraat van een cirkel.

Aanleiding vormde het voornemen tienduizenden woningen te gaan bouwen en meer werkgelegenheid te scheppen in het gebied tussen de Haagse stations HS, CS en Laan van NOI alsmede op de Binckhorst.

Voor die werkers en bewoners moest er goed openbaar vervoer komen wilden de wegen in het gebied, alsmede het wegennet rondom Den Haag niet helemaal dichtslibben.

Gekeken werd naar drie vormen van HOV: bus, tram, lightrail. De voorkeur lag bij de laatste vorm. Die is op een eigen baan sneller, kan meer mensen vervoeren en ook op treinrails rijden (goed bij doortrekking van Station Voorburg naar Zoetermeer).

Er werd één tracé aangewezen richting Station Voorburg: Binckhorstlaan, Maanweg, Huygenstraverse. Voor de aftakking naar Rijswijk/Delft werd dat Binckhorstlaan, Prinses Mariannelaan, Geestbrugweg.

Nadat in 2020 bleek dat niemand meer kon nagaan hoe die tracékeuze was gemaakt, werden er alternatieven aan toegevoegd om het hele pakket vervolgens opnieuw te gaan wegen. Dat gebeurde overigens onder zware druk van omwonenden en de politici in Leidschendam-Voorburg en Rijswijk.

Wat blijkt nu? De lightrail is alleen mogelijk op de verbinding naar Station Voorburg. En wel op twee manieren: via Maanweg/Huygenstraverse bovengronds op palen, via Zonweg/Regulusweg/Huygenstraverse eveneens bovengronds op palen.

Naar Rijswijk/Delft is alleen de tram een optie. Datzelfde geldt voor alternatieve routes naar Station Voorburg (via Prinses Mariannelaan). Maar ja, in beide gevallen rijdt de tram tussen ander verkeer want er is geen ruimte voor een aparte baan. En dat levert allerlei complicaties op inzake verkeersveiligheid, rijsnelheid en betrouwbaarheid.

Leidschendam-Voorburg noch Rijswijk willen een nieuwe, zware en veelvuldig rijdende tram in hun straten. Bovendien wil Leidschendam-Voorburg alleen een lightrail bij Station Voorburg als die ondergronds loopt. Maar dat kan niet vanwege de helling die dan vanaf de bovengrondse baan op palen naar het ondergrondse vervolg ontstaat. Voor die helling is onvoldoende ruimte.

Daar komt bij dat het doortrekken van de lightrail vanaf Station Voorburg naar Zoetermeer lang niet zo’n succesverhaal is als werd gedacht. De kosten zijn hoog; de baten in aantal te vervoeren reizigers en afname in autoverkeer zijn veel lager dan berekend. Dit deel van de HOV is dan ook in de ijskast gelegd.

Prima voor Leidschendam-Voorburg waar men zich al tegen een potentiële aantasting van museum Huygens Hofwijck had gekeerd. Van de andere kant: wat heeft een lightrail die aankomt op Station Voorburg nog voor zin als je niet door kunt rijden richting Zoetermeer? Overstappen willen mensen niet.

Indien de lightrail geen zin meer heeft, rest alleen een tramverbinding naar het Stationsplein (dus weer overstappen richting Zoetermeer). Als die tram voor een belangrijk deel van de route door drukke straten in Voorburg respectievelijk Rijswijk moet rijden, wat heeft de HOV dan nog voor toegevoegde waarde?

Deze vragen liggen ook op het bord bij rijksoverheid (belangrijkste financier van het project), provincie, MRDH, Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk, dat zich bij het project heeft aangesloten.

Zij willen elkaar in een zogenoemde ‘intentieverklaring’ gaan beloven hun uiterste best te doen met elkaars belangen en aandachtspunten rekening te houden. Leuk, maar in de praktijk onwerkbaar. Leidschendam-Voorburg en Rijswijk willen niet wat de andere partijen wel willen.

Er zal dus een compromis gezocht en gevonden moeten worden. Het kwadraat van een cirkel. Daarbij zullen niet alle partijen hun zin kunnen krijgen. Het wordt een machtsspel met als inzet ‘wie levert wat in?’ en ‘wie doet dat als eerste?’

Daarbij kan het dus gebeuren dat er iets anders wordt besloten dan er op basis van studies en onderzoeken voor ligt. Binnen enkele maanden moet dat duidelijk zijn als de betrokken partijen een masterplan willen presenteren inclusief voorkeurstraject.

Nu ligt de intentieverklaring, die men in het najaar van 2021 wilde tekenen, er nog steeds niet. Een teken aan de wand. Ook richting het masterplan. Wordt uitstel afstel? Bouwprojecten worden door kostenstijgingen en inflatie steeds onrendabeler. Dus de noodzaak snel iets te doen aan vervoer voor nieuwe bewoners neemt af.

Bovendien zijn daar nog de gemeenteraadsverkiezingen medio maart, gevolgd door coalitievorming. Een proces dat weken zo niet maanden in beslag neemt. En wie zegt dat een nieuw samengestelde gemeenteraad en een nieuw college van B&W dezelfde meningen zijn toegedaan als de voorgangers?

Het kwadraat van de cirkel bestaat zoals bekend niet. Het project schuift richting prullenbak. Tenzij de belangen te groot zijn en het rijk een machtswoord spreekt. Maar dan hebben we een heel andere discussie.