Het aantal sociale huurwoningen in de gemeente daalt. Daarentegen komen er steeds meer koopwoningen. Dit terwijl Leidschendam-Voorburg toch al achterliep bij het aandeel goedkope woningen binnen het totale woningbestand. Dit alles leidt tot langere wachttijden voor sociale woningen, een gebrek aan doorstroming op de woningmarkt, het wegtrekken van jongeren, toename van vergrijzing en het wegvallen van het draagvlak onder voorzieningen.

Dat heeft wethouder Floor Kist de gemeenteraad laten weten. Volgens de bestuurder raakt ook de zorg verstopt omdat mensen die uit instellingen komen geen sociale huurwoning kunnen vinden en dus in de zorg blijven. Dat is niet alleen duur, het blokkeert ook toegang tot zorg voor anderen.

Volgens Kist is sturing door de gemeente dringend gewenst. Zo zou de gemeente toewijzing en beheer van sociale woningen niet meer moeten beperken tot woningcorporaties maar ook commerciële partijen daarbij moeten betrekken. Daarnaast is een actief grondbeleid van de gemeente gewenst. Met andere woorden: de gemeente gaat grond kopen om die vervolgens aan ontwikkelaars te verkopen waarbij in koopovereenkomsten eisen staan inzake te bouwen sociale woningen.

Uit cijfers van de wethouder blijkt dat er in 2019 en 2020 geen sociale woning is gerealiseerd. Vorig jaar waren het er 66, dit jaar 49. Tot 2030 rekent Kist op 1535 nieuwe sociale woningen. Hij noemt het cijfer echter ‘indicatief’ en afgewacht moet worden of ze wel gerealiseerd worden. De meeste sociale woningen moeten komen door particulier initiatief – dus niet door woningcorporaties – en de gemeente heeft vrijwel geen bouwlocaties meer.

Kist noemt de slaagkans bij het verkrijgen van een sociale woning in de gemeente ‘gering’. Jongeren wijken daarom uit naar Den Haag. Voor doelgroepen als statushouders (asielzoekers die mogen blijven), opvang van daklozen en voor ‘beschermd wonen’ (mensen die uit de zorg komen) zijn jaarlijks 160 tot 270 sociale woningen nodig. Van de beschikbare sociale woningen is 10,2 procent bezet door mensen die eigenlijk een te hoog inkomen hebben voor dit soort woningen (scheefhuurders).

De wachttijden voor sociale woningen zullen verder stijgen, voorspelt de wethouder. De vraag naar woningen voor de genoemde doelgroepen zal ‘fors toenemen’. Door de oplopende vergrijzing zijn tegelijk meer toegankelijke woningen nodig.

Indien de gemeente niet zorgt voor meer sociale woningen komen wettelijke taken zoals het leveren van woningen voor doelgroepen onder druk te staan. Daarnaast kan de gemeente zich niet houden aan de regionale afspraak om voor 2030 750 nieuwe sociale woningen te realiseren. Dan kan ertoe leiden dat de provincie ingrijpt bij woningbouwplannen.

De gemeentelijke regeling dat bij nieuwbouw minimaal 30 procent in de sociale sector moet vallen en 20 procent middelduur moet zijn (huur/koop) leidt tot langere procedures. De regeling is ook te star want er wordt geen onderscheid gemaakt in omvang en complexiteit van een bouwproject.

De regeling drijft bouwkosten op, met name bij kleinere bouwprojecten. Dat leidt ertoe dat initiatiefnemers kiezen voor grotere bouwprojecten en gaan beknibbelen op uitgaven voor andere onderdelen van een project.